Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1936, Page 106

104
og grænmeti, sést hér aldrei, nema aðkeyptar kartöflur, og þær af
allt of skornum skammti, enda dýrt fyrir fólk að kaupa, þegar pokinn
er kominn upp undir kr. 20,00.
Miðfj. Um matargerð er svipað að segja og áður. Þó mun garðmatur
vera mun meira ræktaður og horðaður en áður, en vafalaust mætti
auka það mikið og spara með því kaup á erlendri mjölvöru. Köku-
gerð stendur allsstaðar i miklum blóma. Mælist það mjög illa fyrir,
ef ekki er nóg til af hveiti, sykri og kaffi í verzlunum. Talsvert er og
borðað af fiski, einkum i kauptúnunum, en þó er oft erfitt að fá nýj-
an fisk. Frekar lítið mun borðað af síld.
Svarfdæla. Algengur ósiður er það að klæða sig ekki, eða a. m. k.
ekki nema að litlu leyti, eftir því, hvort kalt er eða heitt. Á þetta
einkum við um kvenfólltið, jafnt eldri kynslóðina sem yngri. Eldri
kynslóðin klæðir sig of mikið í hita, sú yngri of lítið í kulda. Sokka-
böndum er nú oftast hneppt á belti eða bol, en hætt að reyra þau um
legginn ofan við kálfann. Islenzku skórnir svokölluðu mega heita al-
veg lagðir niður viðast hvar. Garðyrkja og neyzla garðávaxta og
ýmislegs grænmetis fer enn í vöxt, og sama máli gegnir um alifugla-
rækt. Stöku menn eru að byrja lítilsháttar svínarækt.
Höfðahverfis. Ræktun kartaflna hefir mikið aukizt, svo að margir
eru nú aflögufærir að mun. Kjötneyzlu tel ég ekki mikla. Láta margir
sér að mestu nægja slátrin og sviðin, til þess að geta lagt því meira
inn af kjötinu.
Öxarfj. Þrifnaður hefir víðast verið góður hér innan húss, og utan
húss hefir hann farið batnandi. Vatnsból á Raufarhöfn eru flest ónot-
hæf. Fatnaður breytist lítið, en til bóta það sem er. Heimilsiðnaður,
einkum tóskapur, fer vaxandi. Matargerð fer líka batnandi. Standard-
fæðið gamla — allavega breyting mjólkur til ills og súrt slátur — er
ekki eins áberandi. Fæðið er að verða fjölbreyttara. Þó er enn oft og
víða illt um nýmeti. Matjurtir — „ég kann að nefna það“ sagði hann
Hallvarður — eru nú meira og meira ræktaðar. Mönnum er að lær-
ast ögn að gera mat hollari, margbreyttari og lystugri. Hvað eigum
við ræfils-héraðslæknar annars að vera að segja um þetta, þegar eitt
af stórmennum heimsins vill láta éta tómt gras, en annað tómt kjöt?
Verst er mér við kaffibrauðskökurnar, „eiturkökurnar“, sein ég er
vanur að kalla þær, og öllum er illa við, nema börnum og öðrum
sælkerum, svo og konum, sem ógjarna yfirgefa tizkuna á hjarni.
En engin tízka hefir enn þorað að ráðast á þessa dýru matleysu,
sem allsstaðar mætir svöngum og hröktum.
Þistilfj. Það má telja til framfara í þessum efnum, að síðastliðið
sumar var reist hér stórt nýtízku frystihús, og eiga menn kost á að
geyma matvæli þar. Vandræðaástand fyrir allt of takmarkaðan inn-
flutning vefnaðarvöru. Eitthvað hefir aftur verið tekinn upp vefn-
aður á heimilum, og er það g'ott, það sem það nær.
Vopnafj. Heimilsvinna talsverð, einkum á prjónlesi. Dúkagerð aftur
á móti lítil sem engin. Álnavara af skornum skammti. Skófatnaður
illfáanlegur annar en heimagerðir togleðursskór.
Hróarstungu. Notkun heimaunnins fatnaðar er heldur að aukast.
Prjónavélum fjölgar. En skófatnaður er lélegur, nær eingöngu gúmmí-