Þjóðmál - 01.03.2016, Qupperneq 83

Bareigandinn hefur áttað sig á því að þessir
tíu fræknu vinir eru bestu viðskiptavinir hans
og því nauðsynlegt að gera vel við þá. Með
því vill hann tryggja viðskiptin enn betur og
eiga það síður á hættu að þeir færi sig yfir til
keppinautar á næsta götuhorni.
Dag einn tilkynnir bareigandinn að hann
hafi ákveðið að veita félögunum 20% fastan
afslátt. í stað þess að þeir greiði 10 þúsund
krónur verði reikningurinn hér eftir átta
þúsund krónur.
Vinirnir fagna og ákveða að halda sig við
regluna um að hlutur hvers og eins sé áfram
tekjutengdur. Eftir sem áður greiða fjórir
tekjulægstu vinirnir ekkert. En hvernig er þá
best að skipta tvö þúsund króna afslættinum?
Félagarnir eru sammála um að skipta
afslættinum á milli þeirra sex sem greiða fyrir
drykkjuna. En þeir átta sig strax á því að ef
tvö þúsund krónum er skipt í sex hluti koma
333,33 krónur í hlut hvers og eins. Það gengur
auðvitað ekki enda yrði niðurstaðan sú að sá
fimmti og sá sjötti fengju í raun greitt fyrir að
drekka bjórinn. Sá fimmti fengi 233,3 krónur
og sá sjötti um 33,3 krónur.
Einföld lausn
Bareigandinn er með lausnina. Best sé að
skipta afslættinum þannig að þeirtekju-
lægstu fái hlutfallslega mesta afsláttinn. Á
þetta sættast félagarnir og reikningurinn
skiptist því þannig:
• Fyrstu fjórir félagarnir greiða ekkert frekar
en áður.
• Fimmti félaginn greiðir ekkert
(100% afsláttur)
• Sjötti greiðir 200 krónur í stað 300 króna
(33% afsláttur)
• Sjöundi greiðir 500 krónur í stað 700 króna
(28% afsláttur)
• Áttundi greiðir 900 krónur en ekki 1.200
krónur (25% afsláttur)
• Níundi félaginn greiðir 1.400 en ekki 1.800
(22% afsláttur)
• Tíundi félaginn, sá ríkasti, greiðir 4.900
krónur í stað 5.900 króna (16% afsláttur).
Hlutur hans í heildarreikningi er nú liðlega
61% en var áður 59%.
Þannig eru allir betur settir en áður og sá
fimmti fær nú að drekka sinn bjór án þess að
greiða nokkuð. Þrátt fyrir að auðmaðurinn í
hópnum hafi fengið helming þess afsláttar
sem bareigandinn ákvað að veita hefur hlut-
deild hans í heildarreikningi hækkað úr 59%
í 61%. Afslátturinn hefur með öðrum orðum
aukið hlutfallslega byrði hans enda drekka nú
fimm vinir hans frítt.
Þegar félagarnir eru að kveðja hver annan
renna hins vegar tvær grímur á menn.
„Ég fékk aðeins 100 krónur í minn hlut
af tvö þúsund króna afslætti," hrópar sjötti
félaginn.„Hann fékk hins vegar eitt þúsund
krónur - tíu sinum meira en ég," bætir hann
við og bendir á þann tíunda og ríkasta.
„Þetta er rétt," hrópar sá fimmti, sem nú
fékk að drekka frítt.„Ég sparaði einnig aðeins
hundrað kall. Þetta er ósanngjarnt."
„Nákvæmlega," bætti sjöundi maðurinn.
„Þeir ríku fá alltaf meira í sinn hlut."
„Bíðið nú aðeins," hrópaði einn þeirra sem
alltaf hafa drukkið frítt.„Við fengum ekkert í
okkar hlut. Þetta er enn eitt dæmið um órétt-
læti. Líkt og í skattkerfinu eru þeirtekjulægstu
alltaf arðrændir."
Þannig æsist leikurinn og endar með því
að tíundi félaginn er umkringdur af hinum.
Félagarnir níu ganga síðan í skrokk á hinum
ríka, sem fékk eitt þúsund króna afslátt.
í nidurníðslu
Viku síðar er mætt á barinn en auðmaðurinn
lætur ekki sjá sig. Níumenningarnir drekka og
spjalla. En svo kemur að uppgjöri. Þá rennur
upp fyrir þeim að þeir hafa ekki lengur efni á
því greiða fyrir drykkjuna. Þeir eiga ekki einu
sinni fyrir helmingi upphæðarinnar.
Þannig virkar tekjutengt skattkerfi.
Tíundi félaginn situr nú á öðrum bar og
drekkur sinn bjór í næði. Hann greiðir aðeins
fyrir það sem hann drekkur og tekur ekki þátt
í að greiða fyrir drykkju annarra og sparar
verulega peninga. Fyrrverandi félagar hans
hafa hins vegar ekki lengur efni á að hittast.
Gamli barinn er nú í niðurníðslu enda hefur
stórkostlega dregið úr viðskiptunum.
VORHEFTI2016 81