Þjóðmál - 01.06.2019, Qupperneq 69

ÞJÓÐMÁL Sumar 2019 67
Það væri hægt að rekja Samherjamálið í
löngu máli – og það hefur verið gert að
stórum hluta í bókinni Gjaldeyriseftirlitið eftir
Björn Jón Bragason. Þar er einnig fjallað um
tvö önnur mál þar sem Seðlabankinn, undir
forystu Más, beitti sér af mikilli hörku gegn
fyrirtækjum og einstaklingum úti í bæ.
***
Annað þeirra er hið svokallaða Aserta-mál.
Að undanfarinni húsleit voru fjórir einstak-
lingar ákærðir fyrir stórfelld brot á gjaldeyris-
lögum. Vert er að minnast þess þegar haldinn
var sérstakur blaðamannafundur um málið.
Þar sat fyrrnefnd Ingibjörg ásamt þáverandi
forstjóra FME og fulltrúa ákæruvaldsins og
lýsti því yfir að hinir grunuðu í málinu hefðu
framið stórfellda glæpi. Allir voru þeir þó
sýknaðir í héraðsdómi og málinu var ekki
áfrýjað af hálfu ákæruvaldsins. Í ljós kom
að allir höfðu þeir stundað viðskipti sín í
samræmi við þær ráðleggingar sem þeir
fengu frá fyrrverandi samstarfsmanni sínum
og lögfræðingi Straums – sem var einmitt
sama Ingibjörg og nokkrum mánuðum síðar
stóð fyrir þessari aðför að þeim. Orðið kald-
hæðni nær ekki einu sinni að fanga þennan
súra veruleika. Enginn þeirra sem sátu fyrir
svörum á fyrrnefndum blaðamannafundi
hefur nokkurn tímann beðið þá afsökunar á
framferði hins opinbera.
Hitt málið snýst um það hvernig Már beitti
sér gegn því að hópur fjárfesta sem átt höfðu
hæsta tilboðið í tryggingafélagið Sjóvá (sem
þá var í eigu Eignasafns Seðlabankans) fengi
að kaupa félagið. Það var fjárfestingarfélagið
Ursus, sem var og er í eigu Heiðars Guðjóns-
sonar, sem leiddi hópinn.
Þegar aðeins átti eftir að undirrita kaup-
samning tilkynnti seðlabankastjóri að ekki
væri hægt að ganga frá viðskiptunum, þar
sem Ursus væri til rannsóknar hjá gjaldeyris-
eftirlitinu. Þetta kom fjárfestahópnum í opna
skjöldu, enda höfðu ekki verið framin nein
brot á gjaldeyrislögum.
Seðlabankinn kærði Ursus til embættis
sérstaks saksóknara – sem felldi málið niður
enda ekkert við viðskipti Ursus sem gaf
tilefni til þess að rannsaka málið frekar, hvað
þá að gefa út ákæru. Seðlabankinn lét sér
ekki segjast, heldur kærði ákvörðun sérstaks
saksóknara til ríkissaksóknara – sem síðar
staðfesti ákvörðunina um að fella málið niður.
Það eina sem situr eftir í þessum málum er
sá skaði sem þessir einstaklingar sem urðu
fyrir af hálfu gjaldeyriseftirlits Seðlabankans,
undir forystu Más. Fyrir utan háan lögfræði-
kostnað sitja menn uppi með glataðan tíma,
glötuð tækifæri og orðsporshnekki.
***
Valdníðslu og offorsi Seðlabankans er vel lýst í bókinni
Gjaldeyriseftirlitið eftir Björn Jón Bragason.