Strandapósturinn - 01.10.2007, Qupperneq 98

„Tyrkir suðurmaður“, sem Grænlendingasaga segir frá og gerir
lauslega grein fyrir og hans þætti í fundi vínberjanna og fyrstu
vínframleiðslu Islendinga allöngu fyrir daga söguritunar okkar.
Májafnvel gera ráð fyrir að á þessum tíma hafi íslendingar lítt eða
ekki þekkt þrúguvín og þessi nýlunda og atburðurinn sem slíkur
því þá strax verið talinn mjög merkilegur og athyglisverður.
Grænlendingasaga er sú íslensk heimild sem fjallar um fund vín-
viðar með þroskuðum vínberjum á Vínlandi. Sumir telja að sagan
sé hæpin heimild, en staðreynd er að ýmislegt í Grænlendinga-
sögu kemur heim og saman við það sem nú er vitað um ferð Leifs
heppna til Vínlands um árið 1000.
Eiríks saga rauða fjallar einnig um Vínlandsferðirnar en þó
einkum um ferð Þorfinns karlsefnis og Guðríðar Þorbjarnardótt-
ur með Ijölmennu fylgdarliði til Vínlands. Telja má víst að Guð-
ríður hafi sagt afkomendum sínum frá dvölinni í Vesturheimi og
þeim ævintýrum og atburðum sem hún og förunautar hennar
upplifðu þar, þannig að efnisatriði sögunnar hafa þar með flust
mann fram að manni innan ættarinnar allt fram að ritunartíma
sögunnar snemma á 13. Frásögn Guðríðar hefur vafalítið greypst
í hugum afkomenda hennar, enda eftirminnileg og áhugaverð og
því varðveist svo lengi sem raun ber vitni. Efnislegur trúverð-
ugleiki sögunnar/sagnanna gæti því verið allmikill og meiri en
talið hefur verið. Víngerð var af eðlilegum ástæðum ekki starfsemi
sem Islendingar kunnu skil á, en undir forustu Leifs fannst Vín-
land og þar með þroskuðu vínberin, sem var grundvöllur víngerð-
ar Islendinga í Vesturheimi fýrir 1000 árum. Þetta er að sjálfsögðu
merkileg saga sem vert væri að gefa gaum að og kanna nánar.
Grænlendingasaga segir frá því að fóstri Leifs Eiríkssonar
„Tyrkir suðurmaður“ hafi fundið vínberin og gert úr þeim vín,
enda var hann fagmaðurinn og sá eini með sérþekkingu á því
sviði í Vínlandsleiðangri Leifs. Segir sagan, og hefur eftir Tyrki,
„að hann var þar fæddur er hvorki skorti vínvið né vínber“. Hann
þekkti því vel til vínbeija, ágætis þeirra og víngerðar a.m.k. að
vissu marki. Því miður segir sagan ekkert um víngerðina, tæki og
tól, sem notuð voru, né hver gæði vínsins voru og er það mjög
miður. Þó lítið sé sagt bendir þó margt til að vínviðar- og víngerð-
arsagan geti vel verið sönn í megin dráttum, en til víngerðarinnar
96