Skessuhorn - 05.01.2022, Qupperneq 28

MIÐVIKUDAGUR 5. JANÚAR 202228
Vörur og þjónusta
R E S T A U R A N T
Upplýsingar í síma: 430 6767
R E S T A U R A N T
Upplýsingar í síma: 430 6767
H P Pípulagnir ehf.
Alhliða pípulagnaþjónusta
Hilmir 820-3722
Páll 699-4067
hppipulagnir@gmail.com
S
K
E
S
S
U
H
O
R
N
2
01
8
Fyrir alla vigtun
Húsarafmagn
Töflusmíði
Iðnaðarrafmagn
Bátarafmagn
Bílarafmagn
RAFMAGN
vogir@vogir.is Sími 433-2202
VOGIR
Bílavogir
Kranavogir
Skeifuvogir
Pallvogir
Aflestrarhausar
Hönnun prentgripa
& alhliða prentþjónusta
Dreifi bréf - Boðsbréf
Ritgerðir - Skýrslur
Reikningar - Eyðublöð
Umslög - Bréfsefni
Fjölritunar- og
útgáfuþjónustan
Getum við
aðstoðað þig?
sími: 437 2360
olgeirhelgi@islandia.is
• Bílasprautun • Bílaréttingar • Framrúðuskipti
BÍLASPRAUTUN VESTURLANDS
Sími: 860-0708 • bv.sprautun@gmail.com
Vinnum fyrir öll tryggingafélög
Pennagrein
Fyrstu fjárlög kjörtímabilsins eru
orðin að merkisbera ríkisstjórnar-
innar. Efni þeirra er að mestu leyti
óbreytt frá síðustu fjárlögum. Rík-
isstjórnin ætlar með fjárlögunum að
sitja hjá á mikilvægum tímum. Aðr-
ir eiga að leiða. Hagkerfið á að vaxa
út úr vandanum án stefnumörkunar
frá stjórnvöldum. Ríkisstjórnin ætl-
ar að treysta á lukkuna. Ísland var
heppið eftir Hrun er erlendir ferða-
menn fóru að koma til landsins eft-
ir gengishrun íslensku krónunnar.
Halli í ríkisrekstri verður minni í
ár en gert var ráð fyrir og atvinnu-
leysi hefur minnkað. Tekjur ríkis-
sjóðs eru 63 milljörðum krónum
hærri en fjárlög ársins gerðu ráð
fyrir. Svigrúm er til úrbóta handa
samfélagshópum sem ekki hafa
fengið viðeigandi stuðning í gegn-
um heimsfaraldurinn.
Kjaragliðnun og fátækt
Undanfarna áratugi hefur bil-
ið á milli launa og lífeyris aukist.
Kjaragliðnunin mælist nú í tugum
prósenta og nauðsynlegt er að grípa
þegar í stað til aðgerða.
Lífeyrir almannatrygginga hækk-
ar ekki til samræmis við launaþróun
líkt og lög um almannatryggingar
kveða á um. Röngum mælikvörð-
um er beitt í fjárlögum til að ákveða
árlega hækkun lífeyris og uppfærsla
fjárlaga heldur hvorki í við launa-
vísitölu né kjarasamningsbundn-
ar hækkanir lágmarkslauna. Fram-
færsluviðmið almannatrygginga er
hvorki lögum samkvæmt né dugar
til sómasamlegs lífsviðurværis og er
orsök fátæktar.
Í fjárlögum er ekki farið í raun-
verulegar aðgerðir fyrir öryrkja og
eldra fólk – fyrir fátækasta fólk-
ið í landinu og þá sem standa höll-
um fæti i samfélaginu. Öryrkjar
búa enn við skerðingar bóta vegna
tekna, hvort sem eru atvinnutekj-
ur eða aðrar tekjur. Hvatningin frá
ríkisstjórninni er að vera heima í
einangrun - ekki að vera virkir þátt-
takendur í samfélaginu.
Eingreiðsla til öryrkja
– en ekki til ellilífeyris-
þega
Fagna ber því að samstaða náð-
ist um eingreiðslu til öryrkja í des-
ember, 53.100 krónur, skatta og
skerðingarlaust, líkt og í fyrra.
Forsendurnar eru þær sömu og þá.
Marga munar svo sannarlega um
þessa viðbót.
Fjöldi ellilífeyrisþega lifir und-
ir fátæktarmörkum og á erfitt með
að ná endum saman, sérstaklega
um jólin. Rétt hefði því verið að
sama uppbót, 53.100 kr. yrði greidd
til þess hóps ellilífeyrisþega sem
minnstar tekjur hafa. Öryrkjar eru
í þessum hópi og verða verr stadd-
ir við að fara af örorkubótum yfir á
ellilífeyri.
Ríkisstjórnarflokkarnir urðu ekki
við tillögu Flokks fólks um að þrjár
neðstu tekjutíundir ellilífeyrisþega
fengju eingreiðslu fyrir sömu upp-
hæð. Það var miður.
Frítekjumark atvinnu-
tekna ellilífeyrisþega
hækkað – ekki öryrkja
Hækka á frítekjumark ellilífeyr-
is vegna atvinnutekna um 100.000
krónur. Það er breyting til batnað-
ar, enda hefur frítekjumarkið stað-
ið í stað árum saman. Hagur allra
er að fólk fái að vinna óháð aldri og
margir vilja vera lengur á vinnu-
markaði fram yfir lífeyristökualdur.
Hækkun frítekjumarksins eyk-
ur útgjöld Tryggingastofnunar
um 540 milljónir króna skv. fjár-
lagafrumvarpi. Þessi fjárhæð er
fengin með útreikningi á töpuðum
skerðingum. Aukin atvinnuþátt-
taka eldra fólks eykur skatttekjur og
stuðlar að hagvexti. Fyrir utan hinn
samfélagslega ávinning sem ekki
verður metinn til fjár.
Öryrkjar, sem eru á öllum aldri,
áttu með réttu að fá sömu leið-
réttingu á frítekjumarki og ellilíf-
eyrisþegar. Frítekjumark atvinnu-
tekna öryrkja hefur staðið óbreytt
í rúman áratug. Það eru vonbrigði
að ekki sé hér gætt jafnræðis. Sömu
rök eiga við um báða hópa. Óbreytt
frítekjumark öryrkja gerir þeim
erfitt að komast inn á vinnumark-
að og þeir verða fyrir grimmileg-
um skerðingum í kjölfarið. Ávinn-
ingurinn er lítill og áhættan er sú
að örorka verði endurmetin áður en
fólk hefur aðlagast vinnu að fullu.
Einstaklingar sem búa við örorku
eru því ekki hvattir til sjálfsbjargar,
þeim sem það reyna er refsað - þeim
sem vilja og geta bjargað sér að ein-
hverju leyti sjálfir. Ekkert er gert til
að heimila öryrkjum sem treysta sér
til, að reyna fyrir sér á vinnumark-
aði án skerðinga og án þess að ör-
orka þeirra sé endurmetin.
Þetta er í boði ríkisstjórnar-
flokks sem stærir sig af að vera
flokkur einstaklingsframtaks og er
óþreytandi við að segja við þjóðina
að hann sé flokkur sem berst fyr-
ir frjálsu framtaki einstaklingins –
einstaklingurinn eigi að fá að njóta
sín. Sami flokkur gerir síðan ekk-
ert til að stuðla að sjálfsbjörg þeirra
sem höllum fæti standa í samfé-
laginu vegna örorku sinnar.
Annar ríkisstjórnarflokkurinn
stærir sig af að vera flokkur rót-
tækrar félagshyggju og er óþreyt-
andi við að segja við þjóðina að
hann sé sá flokkur sem berjist fyr-
ir félagshyggju yst frá vinstri kant
stjórnmálanna. Einu sinni tóku all-
ir félagshyggjuflokkar á Íslandi þátt
í baráttunni gegn fátækt og voru
í liði með þeim sem höllum fæti
standa í samfélaginu.
Svarið sem hin nýja ríkisstjórn
gefur á Alþingi er að allar úrbætur
verði að bíða „heildarendurskoðun
almannatryggingakerfisins“, ekki
sé hægt að gera neitt fyrr. Þetta er
ekki rétt og frasinn orðinn að inn-
antómu hjali á mettíma.
Flokkur fólksins hefur ítrek-
að kallað eftir viðhorfsbreyting-
um á þessu sviði. Við viljum að ör-
yrkjar fái að vinna í allt að tvö ár
án þess að verða fyrir skerðing-
um og án þess að örorkumat verði
endurskoðað. Svipað fyrirkomu-
lag var tekið upp í Svíþjóð og hef-
ur skilað miklum árangri. Hér er
um mikilvægt baráttu- og réttlætis-
mál að ræða sem stuðlar að sjálfs-
björg þeirra sem höllum fæti standa
í samfélaginu.
Eyjólfur Ármannsson
Höfundur er þingmaður Flokks
fólksins og er í fjárlaganefnd Alþingis.
Ný ríkisstjórn stefnulaus
á mikilvægum tímum
Í gær, 4. janúar, var alþjóðadag-
ur punktaleturs, eða blindraleturs
eins og flestir kalla það. Viðburð-
urinn er haldinn ár hvert til að
auka vitund um mikilvægi blindra-
leturs sem samskiptatækis til að
auka mannréttindi blindra og sjón-
skertra.
Það var Frakkinn Louis Braille
(1809-1852) sem var blindur á báð-
um augum. Þegar hann var 16 ára
gamall fann hann upp blindraletr-
ið eða punktaletrið. Þessi alþjóð-
legi dagur blindraletursins var af-
mælisdagur Braille. Grunnurinn
í letrinu eru sex upphafnir punkt-
ar sem raðað er í tvær raðir lóðrétt
með þremur punktum í hverri röð
innan ferhyrnds svæðis. Munstrið
má síðan nema með fingurgómum.
Kerfi Braille byggði á 12 punkta
hermerkjakerfi sem landi hans
Charles Barbier útbjó fyrir Napól-
eon en þótti allt of flókið. Braille
einfaldaði kerfið til muna með því
að nota einungis sex punkta. Þetta
kerfi sem kennt er við hann ger-
ir enn þann dag í dag blindum og
sjónskertum kleift að lesa og skrifa.
Blindraleturskerfið er þekkt og
viðurkennt víða um heim. Finna
má það víða til dæmis á lyfja-
pakkningum, í lyftum, á leiðbein-
ingarskiltum, vegvísum o.s.frv.
Íslenskt blindraletur
Íslenskt punktaletur er fyrsta rit-
mál þeirra sem þurfa að reiða
sig á það til tjáningar og sam-
skipta. Íslenska blindraletrið á
rætur að rekja til franska blindra-
letursins að viðbættum nokkrum
séríslenskum stöfum. Þann 27.
maí árið 2011 lögfesti Alþingi ís-
lenskt punktaletur sem fullgilt ís-
lenskt ritmál. Það segir að; „…hver
sem hefur þörf fyrir blindralestur
vegna skerðingar á sjón skal eiga
þess kost að læra og nota íslenskt
punktaletur um leið og hann hef-
ur getu til.“
mm
Alþjóða dagur punktaleturs var í gær