Skessuhorn - 02.02.2022, Qupperneq 24

MIÐVIKUDAGUR 2. FEBRÚAR 202224
Í gær, þriðjudaginn 1. febrúar, voru
45 ár liðin frá því Borgnesingur­
inn Þorsteinn Eyþórsson byrjaði
í sorpbransanum, en hann var að­
eins 22 ára gamall þegar hann bauð
í sorphreinsun í Borgarnesi og fékk
verkefnið. Blaðamaður Skessu­
horns kíkti til Steina, eins og hann
er alltaf kallaður, í Fíflholt á Mýr­
um í tilefni áfangans og ræddi við
hann um árin í ruslinu. Steini vann
á Bílastöðinni í Borgarnesi þegar
hann ákvað að breyta um stefnu og
fara yfir í ruslið. Fyrstu árin sá hann
um hreinsun í Borgarnesi og fljót­
lega vatt starfið upp á sig og fleiri
sveitarfélög bættust við auk dreif­
býlisins. „Ég prófaði líka smá til­
raunaverkefni þar sem ég fór að
hreinsa á Hvammstanga og Skaga­
strönd og varð það til þess að þeir
fóru út í þetta fyrirkomulag og
fengu verktaka til að sjá um sorp­
hirðu,“ segir Steini en hann rak
Gámaþjónustu Vesturlands um
árabil.
Fyrstur með gáma sem
hægt var að losa
á staðnum
Segja má að Steini hafi verið frum­
kvöðull á sínu sviði en hann hef­
ur alla tíð verið mikill talsmað­
ur flokkunar og lagt áherslu á um­
hverfismál. Þá var hann fyrstur til
að koma með gáma sem hægt var
að losa á staðnum. „Það var árið
1989 og þá var ég með svona aftur­
hlaðninga, þar sem gámarnir voru
teknir upp að aftan, svo komu
framhlaðningarnir,“ útskýrir hann.
Árið 2007 ákvað hann að selja fyrir­
tækið og hætti í ruslinu. Það ent­
ist þó ekki lengi því hálfu ári síð­
ar var hann kominn vestur í Fíflholt
þar sem hann hefur unnið síðan hjá
Sorpurðun Vesturlands. „Ég veit
eiginlega ekki af hverju ég ákvað að
taka þetta starf. En það var eitthvað
sem sannfærði mig,“ segir hann og
brosir. Hann hefur unnið gott starf
í Fíflholtum þau 14 ár sem hann
hefur verið þar. Hann talaði til
dæmis fyrir því að tré væru gróður­
sett fyrir neðan safnhauginn í til
að nýta næringarefnin sem koma
frá haugnum. Loks var byrjað á
því verkefni síðastliðið sumar. „Ég
er mjög stoltur af þessu verkefni.
Það eru töluverð næringarefni sem
koma frá haugnum og ég hef viljað
nýta þau fyrir tré frekar en að láta
þau safnast upp. Nú erum við loks­
ins byrjuð að útbúa hreinsivirki hér
með töluverðri gróðursetningu,“
segir hann ánægður.
Reykurinn skyggði
á útsýnið
Aðspurður segir Steini gríðarlega
margt hafa breyst þau 45 ár sem
hann hefur verið í ruslinu og rifj­
ar hann það upp þegar sorpið var
brennt í opnum brennum. „Það er
mér alltaf minnisstætt árið 1994
þegar ég fór ríðandi yfir Skarðs­
heiðina í fallegu veðri með út­
sýni alveg hér vestur yfir allt. Það
eina sem skyggði á útsýnið þarna
var reykurinn á ruslahaugnum frá
mér en þetta var rétt áður en hætt
var að brenna í opinni brennslu.
Um haustið sama ár var byrjað að
urða,“ segir hann og bætir því við
að flokkun á rusli sé einnig eitt­
hvað sem hefur breyst mikið á
þessum tíma. „Við erum samt alls
ekki að flokka nóg í dag. Hjá okk­
ur hefur eitt aðal vandamálið verið
fok á rusli sem á alls ekki að koma
hingað,“ segir hann en það er mest
plastið sem fýkur og það á að fara í
endurvinnslu.
Oft hefur borið á þeirri um­
ræðu að flokkun skipti ekki máli
þar sem allt endi þetta á sama stað.
En Steini segir það alls ekki rétt.
„Ég get alveg skilið þessar áhyggj­
ur en þær eru alveg óþarfar. Fyr­
irtækin sem hirða sorpið fá borg­
að fyrir það sem kemur úr grænu
tunnunni en þurfa að borga fyr­
ir urðun á almennu sorpi. Það er
því hagur fyrir tækisins að fá sem
mest til endurvinnslu. Vissulega
koma stundum fyrir slys sem verða
til þess að farmar skemmast og þá
þarf að urða, en það gerist ekki oft,“
segir hann.
Bruðl að sækja lífræna
úrganginn til sveita
Steini segist alltaf hafa verið mjög
fylgjandi flokkun á sorpi og vill að
lögð verði enn meiri áhersla á hana.
„Við þurfum enn að gera mikið bet­
ur. En það er líka fleira sem má gera
betur og að mínu mati hefur við­
gengist að sorpmál séu ofþjónust­
uð. Í fyrsta lagi á að mínu mati ekki
að þurfa að sækja allt sorp heim að
dyrum til fólks. Mér þykir til dæm­
is algjört bruðl að verið sé að safna
lífrænum úrgangi til sveita með til­
heyrandi kostnaði og akstri. En ég á
vissulega svolítinn þátt í þessari of­
þjónustu og viðurkenni það alveg.
Ég kom á söfnun á rusli í sveitum
hér um slóðir,“ segir Steini. Hvað
myndi hann þá vilja að gert væri við
lífræna úrganginn? „Ég var á sín­
um tíma í nefnd sem fjallaði um úr­
gangsmálin og við lögðum til að í
dreifbýlinu yrði öllum boðið upp á
jarðgerðartunnu. Það var mjög vel
tekið í þá hugmynd en svo var ekk­
ert meira gert með það því það má
víst ekki mismuna íbúum eftir bú­
setu,“ segir hann og bætir því við
að sjálfur hafi hann lagt það til á
sínum tíma að sorphirða yrði sam­
ræmd þannig að almennt og flokk­
að sorp yrði tekið í einni ferð með
tvískiptum bílum. Þannig mætti
minnka akstur.
Vigtar eigið rusl
Spurður hvað hann sjái framundan í
sorpurðun segist Steini vera ánægð­
ur með að nú sé loks verið að horfa
til sorpbrennslu á ný. „Loksins má
tala um þennan möguleika aftur.
Fólk er loks að átta sig á að það er
betra að brenna, það hefur minni
áhrif á umhverfið því brennslu­
stöðvar í dag eru svo hreinar að það
kemur mjög lítil mengun frá þeim
nú orðið,“ segir hann. „Það sem
skiptir fyrst og fremst máli er að
taka allt úr úrganginum sem hægt
er að nýta og brenna svo bara það
sem eftir stendur.“ Til að vera sjálf­
ur meðvitaður um eigið rusl hef­
ur Steini í nærri áratug vigtað það
sorp sem fellur til á heimili hans
og Önnu Þórðardóttur. „Ég byrj­
aði á þessu eftir að ég hafði farið á
ráðstefnu þar sem talað var um að
fólk hugsi alltaf þannig að ruslið
komi frá öllum öðrum en aldrei frá
því sjálfu. Ég varð forvitinn að vita
hvað við værum að láta frá okkur.
Ég ætlaði nú bara að vigta í nokkra
mánuði en svo hef ég bara ekki get­
að hætt,“ segir Steini og hlær. Þau
hjónin létu á síðasta ári frá heim­
ili þeirra um 240 kíló af úrgangi
og hafa þau verið dugleg að flokka
allt samviskusamlega. Almennt
sorp var aðeins um 16% af heildar­
tölunni, annað var flokkað. „Ég er
því ekki að skila miklu til okkar hér
í Fíflholt,“ segir hann og hlær. Um
7% af úrgangi frá heimili Steina
og Önnu fór í lífrænt sorp og segir
hann það mest vera kaffikorg, öðru
kom hann til hunda­ og hænsna­
eigenda.
Ætlar að hjóla
Vestfirðina
Steini segist vera bjartsýnni fyr­
ir komandi kynslóðum sem séu
mun meðvitaðri um umhverfismál
en kynslóðirnar sem á undan hafa
komið. „Ég man til dæmis eftir því
að í gamla daga var það talin níska
að endurnýta en það hugarfar hef­
ur breyst,“ segir hann. En hvað er
framundan hjá Steina? „Ég var eig­
inlega búinn að ákveða á síðasta ári
að hætta að vinna hér en á þeim
tíma var mikil neikvæð umræða
um starfsemina og ég fann líka að
ég var búinn að vera í þessu svo
lengi. En ég veit ekki af hverju en
ég ákvað að vera hér eitthvað leng­
ur, ég veit samt ekki hversu mikið
lengur,“ svarar hann og hlær. Um
framtíðina segist hann þó geta sagt
frá því að næsta sumar ætlar hann
hjóla Vestfjarðahringinn. Árið
2016 hjólaði Steini hringveginn
og safnaði um leið nærri 700 þús­
und krónum fyrir ADHD samtök­
in og var fénu varið í útgáfu bókar
um ADHD og unglinga. Aðspurð­
ur segist hann vel geta hugsað sér
að safna aftur fyrir ADHD sam­
tökin í næsta hjólaverkefni. „Þetta
er málefni sem stendur mér nærri
og mér þykir nú allt í lagi að leggja
þeim lið ef ég get það,“ segir Steini
og brosir.
50 ár í slökkviliðinu
Auk þess að eiga stórafmæli í sorp­
inu hefur Steini á þessu ári ver­
ið í hálfa öld í Slökkviliði Borgar­
byggðar. „Eða ég held það. Ég þori
ekki alveg að fullyrða þetta en ég
er nokkuð viss um að ég hafi byrj­
að í slökkviliðinu árið 1972. Ég
geri reyndar voða lítið í slökkvi­
liðinu í dag og er latur að mæta
á æfingar en ég er enn í liðinu og
það er kannski eitthvað gagn af
mér,“ segir hann í gamansömum
tón. „Ég get líka sagt að við eigum
mjög flott slökkvilið hér í Borgar­
byggð sem ég er mjög stoltur af.“
Spurður hvort hann hafi einhvern
tímann hlaupið inn í brennandi
hús játar hann því. „Hér áður fyrr
gerði ég það nú og þá fór maður án
þess að vera með reykköfunartæki
eða nokkuð slíkt. Þetta hefur sem
betur fer breyst. Í dag er enginn út­
kallshæfur nema hafa lært eitthvað
og það er aldrei farið í neinar að­
stæður nema með viðeigandi bún­
að. Sjálfur hef ég samt meira ver­
ið á slöngunni en að hlaupa inn í
brennandi hús,“ segir Þorsteinn
Eyþórsson að lokum. arg
Þorsteinn Eyþórsson á að baki 45 ára starfsferil í rusli
Árið 2007 var ný slökkvistöð tekin í gagnið í Reykholti. Við það tækifæri var
Sigurði Þorsteinssyni og Þorsteini Eyþórssyni þakkað langt og heillaríkt starf við
Brunavarnir Borgarness og nágrennis og síðar Slökkvilið Borgarbyggðar. Hér eru
þeir ásamt Bjarna K. Þorsteinssyni, slökkviliðsstjóra. Ljósm. úr safni/mm
Steini Eyþórs hefur verið í rusli í 45 ár.
45 ára afmæli Steina var fagnað með tertu á kaffistofunni í Fíflholtum.
Ljósm. aðsend.