Sjómannablaðið Víkingur - 01.01.2011, Qupperneq 37

Sjómannablaðið Víkingur – 37
en það hafði hann gert nokkrum sinn-
um.
Staðarákvörðun var tekin við sólsetur
og skipið var á réttri leið. Nóttin var
björt, en undir morgun gerði þokumóðu
og því var stefna sett meira til suðurs,
enda þótt Rockall ætti að vera í 5 sjó-
mílna fjarlægð. Klukkan hálf átta sást
ekkert til klettsins og töldu báðir, Gun-
del skipstjóri og stýrimaðurinn á vakt,
að hann væri löngu að baki og beygðu
meira til vesturs og nokkrum mínútum
seinna rakst skipið harkalega á og stopp-
aði.
Við sjóprófin greindi þá á um skyggn-
ið, Gundel skipstjóra og varðbergsmann-
inn. Skipstjórinn sagði skyggni hafa
verið gott, varðbergsmaðurinn sagði það
hafa verið slæmt.
Vélarnar voru stöðvaðar, en strax var
gefin skipunin „afturábak“ og það varð
nóg til þess, að skipið losnaði af skerinu.
Það var ákvörðun skipstjórans að taka
aftur á bak og hann gaf skipun um nýja
stefnu, en hann hafði í huga að reyna að
ná til togara, sem hann hafði séð um
hálfri stundu fyrr. Við athugun kom í
ljós, að sjór var kominn í framskipið, 5
fet, og ljóst að Norge væri að sökkva.
Skipun var gefin um að sjósetja björgun-
arbátana, sem gekk illa, t.d. fylltist einn
báturinn svo af fólki, að kaðlarnir slitn-
uðu og báturinn féll í sjóinn og fólkið
fór fyrir borð. Norge sökk hálfri stundu
eftir áreksturinn. Alls var hægt að setja
niður fimm björgunarbáta og enn var
mikill fjöldi fólks um borð, sem átti sér
engrar undankomu auðið.
Skipstjórinn gerði mistök en ...
Sjórétturinn viðist ekki hafa haft
miklar athugsemdir fram að færa, en
ákæruvaldið var beðið að hefja mál-
sókn gegn Gundel skipstjóra og eig-
endunum, DFDS, til að ganga úr
Skipafélagið Þingvalla
Það var Daninn Carl Frederik Tietgen, sem stofnaði skipafélagið Þing-
valla árið 1879. Tilgangurinn var að efna til farþegasiglinga milli Norður-
landanna og N-Ameríku, en flestir Danir, sem fluttu vestur um haf, fóru
með þýskum skipafélögunum HAPAG og Lloyd. Skip Þingavalla sigldu frá
Kaupmannahöfn til Kristianíu (Oslóar) og Kristiansand og þaðan beint til
New York. Með því að sigla um Noreg varð félagið ekki aðeins keppi-
nautur þýsku félaganna, heldur einnig breskra skipafélaga, sem þar
misstu spón úr aski sínum. Þar við bættist, að áhöfnin var norræn eins
og flestir farþeganna. Þegar mest var átti félagið 10 skip í förum á
þessari leið. Reksturinn gekk ekki vel, skipin voru hæggengari og minni
en flest skip keppinautanna og dýr í rekstri. Því var 1898 félagið selt
DFDS, Sameinuðu dönsku skipafélögunum.
Carl Fredrik Tietgen (1829-1901) var einn öflugasti viðskiptajöfur Dana
á sinni tíð. Hann stofnaði eða stýrði fjölda fyrirtækja, sem mörg hver eru
okkur Íslendingum kunn, s.s. Burmaster & Wain skipsmiðjunum 1872,
Skipafélagið Þingvelli 1879, DFDS (Det Forenede Dampskibs-Selskab)
1866 og Tuborg (1873). Hann lét, á eigin kostnað, ljúka við smíði
Marmarakirkjunnar í Kaupmannahöfn, sem Kristján V. hafði hafist
handa við um miðja 18. öld.
Afsakið erlenda ritháttinn en myndin sýnir vel staðsetningu Rockall og er því notuð.
Björgunar-
bátarnir
Björgunarbátarnir voru alls átta
og áttu að geta borið alls 240
manns. Bátur nr. 1 bar 48, en í
hann fór 71 skipbrotsmaður;
hann fannst 5. júlí. Bátur nr. 2
var sömu stærðar; í hann fóru
um 70 manns, hann hvarf í hafi
og allir fórust. Þriðji báturinn
bar 28 manns og tók 28, hann
fannst fyrstur, réttum sólarhring
eftir slysið, fjórði báturinn bar
26 manns, en aðeins 19 fóru í
hann og hann fannst ekki fyrr
en 5. júlí, eftir 7 sólahringa
hrakninga. Bátur nr. 5 bar 26
manns, en tók aðeins 17; hann
fannst að morgni 4. júlí. Bátar
nr.6 og 7 brotnuðu við sjósetn-
inguna, en sá áttundi, sem bar
23 farþega, tók 35 manns og
fannst síðdegis 4. júlí.