Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.2011, Qupperneq 20

20 – Sjómannablaðið Víkingur
legur fjöldi skilningarvita? Var ekki altalað
á meðal togaramanna í Hafnarfirði, að bv.
Ágúst hjá bæjarútgerð Hafnarfjarðar hafi
lent í slæmu veðri og ísingu á Nýfundna-
landsmiðum þá um jólin 1958 og áhöfnin
stóð í ísbarningi dögum saman? Og hvað
kom Agli til að neita hástöfum nokkrum
árum síðar að fara með bv. Elliða? Það var
í febrúar 1962, og þá var hann drukkinn
og var fluttur um borð með valdi.13
Hvernig fór um sjóferð þá?
Benedikt: Sigurður og Freyr voru alveg
eins skip, fallegir skipsskrokkar og svo-
leiðis sjóborgir gersamlega. Fór ekki nema
tvo túra á Sigurði, en ég var á Frey lengur,
mesta sjóborg, sem ég hef verið á. Eitt
sinn lensuðum við á Frey fyrir Hvarf í 13
vindstigum, og það lá við, að labba mætti
á inniskónum á milli hvalbaks og brúar-
innar. Þessi málmþreyta hefur ekki komið
fram í þýzku skipunum frá 1960, og Sig-
urður og Víkingur eru hér enn á floti.
Ólafur: Hans Sigurjónsson á Víkingi
lofaði sjóhæfni síns skips.14 Sama segir Árni Einarsson um Maí,
en hann var háseti á Maí hjá Halldóri Halldórssyni í Hafnar-
firði.15
Haukur: Ég var kyndari á Agli Skalla í sölutúr til Bretlands
í febrúar 1962. Við fengum vitlaust veður suður af Eyjum. Ég
var á vakt niðri í vél um nóttina, þegar mest gekk á, og rólin
voru orðin svo löng, að maður fékk hellur fyrir eyrun í veltun-
um. Þá hefði sko mátt tala um bullandi lens. Ég man, að ég
velti því fyrir mér, hvort virkilega væri að skapast hættuástand
hjá okkur. Daginn eftir heyrði ég hina vanari menn ræða um,
að svo hefði verið.
Benedikt: Dregið var of lengi að snúa honum. Í þessu veðri
sökk Elliði.
Haukur: En ég var stálheppinn þessa nótt, því ég slapp við
að fá skothríð í hausinn. Fremst, yfir fýr-
plássinu, voru loftventlar, strokkar með
túðum, sem hægt var að snúa, þeim var
auðvitað snúið undan veðrinu. Undir
öðrum ventlinum hafði stóll verið festur.
Við venjulegar aðstæður gat kyndarinn
tekið sér þar pásu í ljúfum svala frá ventl-
inum. Ég mun eitthvað hafa verið að
brasa við óþægt eldhólf þarna um nótt-
ina, þegar skyndilega, í einni hviðunni,
heyrðust miklir skruðningar og eitthvað
skall á gólfinu, buldi á stólnum og þeytt-
ist í allar áttir. Í ljós kom, að þetta var
efni, sem safnazt hafði innan á ventilinn í
áranna rás; harðar flögur líkastar kísilút-
fellingum, nokkrir millimetrar á þykkt,
sem hafði nú losnað og þeytzt niður úr
rörinu. Hefði ég setið í stólnum, þegar
þessi sending kom, þá hefði stýrimaður
til viðbótar við annað vesen þurft að fara
að finna saumadótið sitt, ef það hefði þá
dugað til. Þarna komst ég næst því að
slasast á sjó. Ekki uppi á dekki á blautum
Agli Skalla, heldur niðri á fýrplássinu!
„Hvað skyldi hann þola mikið?“
Benedikt: Steingrímur Trölli var einn
austurþýsku tappatogaranna. Blautir
voru þeir, hundleiðinlegt, hvað þeir voru
blautir, en prýðis sjóskip. Þessi þoldi 45 gráður, hallamælirinn í
brúnni sýndi það, og þá stóð Gvendur skipstjóri með aðra löpp-
ina á brúarþilinu og sagði: „Hvað skyldi hann þola mikið?“
Guðmundur Halldórsson skipstjóri frá Bæ á Selströnd, sem við
höfum áður talað um. Brot kom á Trölla í Pentlinum, vorum
fullir af fiski á leið til Bretlands. Nei, Guðmundur hafði ekki
áhyggjur af því, að Trölli færi yfirum, kantraði. Hann lá smá-
stund, rétti sig svo við aftur.
Benedikt: Ekki var komizt hjá vondum veðrum. Trúlega var
það 1966, ég var annar stýrimaður á Svalbak, við vorum að toga
á Skagagrunni í hæglætis veðri fyrri part dags. Fáir togarar voru
fyrir Norðurlandinu, flestir fyrir austan eða vestan enda stutt í
hafísinn norðurundan. Ég kom á vakt klukkan 12:30, og var þá
trollið úti, en var tekið kl. rúmlega eitt. Það voru tveir pokar í
trollinu, og það var látið fara aftur. Ljótur kólgubakki var
kominn á norðurloftið, sjórinn dökkur
og útlitið brælulegt. Um klukkan 14:45
brast svo á sem hendi væri veifað ofsa-
veður af hánorðri með frosti og stórhríð.
Sjór stækkaði ótrúlega miðað við hvað
veðurhæðin var mikil. Ekki var um ann-
að að gera en að að ná trollinu inn. Ég
var í bandi við spilið, meðan ég hífði,
enda eins gott því ég flaut þrisvar upp og
í eitt skiptið upp undir brúarglugga.
Ekki þarf að spyrja, hvernig farið hefði,
ef ég hefði ekki verið í bandinu. Og inn-
fyrir náðist trollið að lokum. En fátt var
um flóttaleiðir; ófært fyrir Horn vegna
íss. Tekin var sú ákvörðun að lensa inn
með Skaga að vestanverðu og freista þess
að komast í höfn á Skagaströnd. En þeg-
ar við vorum komnir inn fyrir Kálfs-
hamarsvík, fréttum við, að vélbáturinn
Stígandi væri sokkinn í höfninni þar. Þá
var sú von úti, skipið þegar farið að lask-
ast af brotsjóum, loftventillinn fyrir fír-
plássið bakborðsmegin farinn veg allrar
veraldar, og ventillinn stjórnborðsmegin
lá í ganginum. Skipið var að yfirísast og
ástandið sem sagt slæmt. Ekki var annað
í stöðunni en varpa ankerum undir Höfð-
anum við Skagaströnd, en skjól var þar
ekkert, því norðanáttin stóð inn með.
Bræðurnir Haukur (til vinstri) og Benedikt Brynjólfssynir. Myndin er tekin á jólum 2010.
Á Óla Jóh. Pokinn hífður inn. Einar Ásgeirsson
snýr baki í myndavélina. Hann bíður eftir, að pok-
inn komi inn fyrir, til að geta losað hann. Upp-
setning á stíum bendir til, að þetta séu karfaveiðar.
Bakreipið sést vel og til vinstri ber loftgilsinn við
himinn.