Norræn jól : ársrit Norræna félagsins - 01.12.1952, Síða 36

Norrœn jól
á þessu tímabili. Landflótta Danir og Norðmenn voru hér oftlega á ferð á leið
frá Bretlandi til Ameríku. Sumir dvöldust hér langdvölum. Meðal þeirra voru
skáld og fræðimenn, sem bæði voru Norræna félaginu og alþjóð manna hinir
mestu aufúsugestir. Af þessum sökum þykir rétt að ræða um störf stríðsáranna í
sérstökum kafla.
1. Finnlandssöfnunin. Hinn 1. desember 1939 réðist Sovétrússland á
Finna. Vakti sú árás bæði undrun og andúð Islendinga. Þann dag fór Norræna
félagið ásamt Stúdentafélagi Reykjavíkur m. m. hópgöngu til skrifstofu finnska
aðalræðismannsins í Reykjavík. Var honum afhent samúðarávarp til finnsku þjóð-
arinnar með undirskriftum fjöldamargra þjóðkunnra manna. Hinn 10. desember
var hafin fjársöfnun til handa Rauðakrossi Finnlands á vegum Norræna félagsins
og Rauðakross íslands. Alls söfnuðust á skömmum tíma 170 þús. kr. í peningum
og vörum. Þar af voru 50 þús. send í erl. gjaldeyri, en hitt í vörum og fatnaði.
2. Samúðarkveðja til Dana og Norðmanna. Á aðalfundi félagsins, 9.
maí 1940, réttum mánuði eftir hernám Danmerkur og Noregs, var eftirfarandi
yfirlýsing samþykkt í einu hljóði: „Ofbeldi það, sem framið hefur verið gegn hin-
um norrænu frændþjóðum vorum, hlýtur að vekja djúpa sorg og gremju í huga
hvers íslendings og innilega samúð vegna þeirra örlaga, sem þær verða nú að
þola. Þótt við séum svo fámennir og lítils megandi, að vér getum ekki sýnt samúð
vora í verki, viljum vér ekki láta hjá líða að segja hug vorn. Því sendum vér
hinum norrænu frændþjóðum bróðurkveðjur. Vér biðjum þess, að hið eilífa réttlæti
og gifta, sem allt fram á síðustu tíma hefur vakað yfir þeim, haldi nú og æfin-
lega hendi sinni yfir þeim, frelsi þeirra og menningu“.
3. Söfnun til handa norskum flóttamönnum. Á þjóðhátíðardag Norð-
manna, 17. maí 1940, hóf félagið fjársöfnun vegna norskra flóttamanna, er hingað
voru komnir. Söfnuðust alls um 7000 kr. í Reykjavík, Hafnarfirði og á Akureyri.
Á Akureyri hélt Norræna félagsdeildin samkomu um daginn og bauð þangað
öllum flóttamönnum, er voru á staðnum. Hélt Davíð Stefánsson skáld þar aðal-
ræðu, en auk hans töluðu Sigurður skólameistari Guðmundsson og Steindór
Steindórsson frá Hlöðum. Fénu var síðan úthlutað í samráði við Nordmanslaget
í Reykjavík.
4. Fjársöfnun til Norðmanna hófst 17. maí 1942 fyrir forgöngu Norræna
félagsins. Gekk hún mjög greiðlega og varð á skömmum tíma mesta fjársöfnun,
sem hafði átt sér stað hérlendis. Alls nam söfnunin kr. 835.981,00 en þar af lagði
34