Bændablaðið - 21.07.2022, Page 8

8 Bændablaðið | Fimmtudagur 21. júlí 2022
FRÉTTIR
Guðlaugur Þór Þórðarson
umhverfis-, orku- og loftslags-
ráðherra hefur skipað þriggja
manna starfshóp sem á að skila
tillögum til ríkisstjórnarinnar
um fyrirkomulag við nýtingu
vindorku.
Í starfshópnum sitja Hilmar
Gunnlaugsson hrl., Björt Ólafsdóttir,
fyrrverandi ráðherra umhverfis- og
auðlindamála og Kolbeinn Óttarsson
Proppé, fyrrv. alþingismaður.
Tillögum skal skilað til ráðherra fyrir
1. febrúar 2023. Frá þessu er greint
í fréttatilkynningu frá umhverfis-,
orku- og loftslagsráðinu.
Samkvæmt Guðlaugi Þór ber
okkur að nýta vindinn ef við
ætlum að ná markmiðum okkar
í loftslagsmálum. Jafnframt er
nauðsynlegt að breið samstaða náist
um það hvernig farið er í þá nýtingu.
Guðlaugur vill ná fram „jafnvægi
milli náttúruverndar og nýtingar“.
Nýting vindorku er sérstaklega
nefnd í sáttmála ríkisstjórnarinnar
og er stefnt að lagasetningu um þau
málefni sem almenn sátt er á bakvið.
Sér í lagi er nefnt að taka skuli
tillit til sjónrænna áhrifa, dýralífs
og náttúru. Einnig kemur fram að
fyrirkomulag gjaldtöku skuli verða
skilgreint í nýjum lögum.
Starfshópurinn mun vinna náið
með Sambandi íslenskra sveitarfélaga
ásamt öðrum hagsmunaaðilum,
ráðuneytum og stofnunum eftir því
sem við á. /ÁL
Vindmyllur eru komnar á dagskrá stjórnvalda. Tillögur starfshóps um nýtingu
vindorku eiga að vera klárar fyrir 1. febrúar 2023. Mynd/ Jesse de Meulenaere
Vindorka:
Hvernig verður
vindurinn beislaður?
Hamrahlíð 17
Hús Blindrafélagsins
Sími • 552-2002
ÓDÝR
Margskipt gleraugu
Verð 39.900 kr
Margskipt gler frá Essilor (afgreiðslutími +/- tvær vikur)
Gleraugu með glampa og rispuvörn
Sérsmíðum samdægurs í
styrk +/- 6,0 með cyl. til 2,0
19.900 kr.
Margskipt gleraugu
Margskipt gler frá Essilor
(afgreiðslutími +/- tv r vikur)
39.900 kr.
gleraugu
umgjörð og gler
Sala á mjólkurvörum síðustu sex
mánuði er yfir áætlunum. Sala á
Smjöri og Smjörva helst nokkurn
veginn óbreytt miðað við sama
tímabil í fyrra en sala á osti hefur
aukist um 2,6%.
Samkvæmt því sem segir í
Mjólkurpóstinum, fréttabréfi
Mjólkursamsölunnar, heldur sala á
drykkjarmjólk áfram að gefa eftir
en sala á bragðbættri mjólk eins og
Kókómjólk, Hleðslu og Næringu eykst
um 4,9% frá sama tíma í fyrra. Sala
á skyri, jógúrt og rjómavörum dregst
saman um 1,5%. Mjólkursamsalan
gerði ráð fyrir 14.595 milljóna sölu,
en sala var yfir áætlun og fór í 14.777
milljónir króna eða 183 milljónir yfir
tekjuáætlun tímabilsins.
Ferðamenn auka sölu. Í kjölfar
afléttinga vegna Covid-19 hefur
sala á hótelum, veitingastöðum og
kaffihúsum aukist og hefur það skilað
sér til Mjólkursamsölunnar í auknum
viðskiptum.
Í Mjólkurpóstinum segir að hjá MS
hafi orðið vart við neyslubreytingar
sem koma meðal annars fram í aukinni
neyslu á nýmjólk en samdrætti í
fituminni mjólk og bragðbættar
drykkjarvörur hafa verið í sókn
undanfarið. /VH
Mjólkurpósturinn:
Sala á drykkjarmjólk
dregst saman
Endurvinnsla og umhverfismál:
Endurunnið rúlluplast prófað
við íslenskar aðstæður
– Tryggvi Þór Marinósson flytur inn rúlluplast úr 100% endurunnu plasti
Umhverfismál eru mörgum
ofarlega í huga og hefur mikil
hugarfarsbreyting átt sér stað
síðustu ár. Mikilvægi endurvinnslu
er orðin skýr og einstaklingar vilja
vera umhverfisvænni og velja eftir
því.
Plastnotkun bænda við heyskap
er enn óhjákvæmileg en nú er komið
í prófun heyrúlluplast úr 100%
endurunnu plasti frá fyrirtækinu
Folgos í Póllandi.
Helstu framleiðendur á rúlluplasti
eru farnir að bjóða upp á plast þar
sem endurunnu rúlluplasti er blandað
saman við nýtt plast og eru jafnvel
dæmi um prófun og þróun á 100%
endurunnu rúlluplasti.
Tryggvi Þór Marinósson og
Björgúlfur Bóasson nýttu sér
heimsfaraldurinn í að stofna nýtt
sprotafyrirtæki, Silfraberg. Silfraberg
sérhæfir sig í ráðgjöf og sölu á
umhverfisvænum umbúðalausnum.
Þrátt fyrir stutta rekstrarsögu hefur
Silfraberg náð góðum árangri að mati
Tryggva. „Þetta er ungt fyrirtæki sem
ég og mágur minn stofnuðum með
það að leiðarljósi að aðstoða fyrirtæki
í að minnka plastnotkun í starfsemi
sinni. Annaðhvort með því að breyta
efnisnotkun fyrirtækja úr plasti yfir í
önnur efni eða þá hreinlega með því
að besta ákveðna ferla t.d. plöstun
á vörubrettum.“
Hann segir að árið 2021 hafi
Silfraberg minnkað plastnotkun
hjá viðskiptavinum sínum um
50,8 tonn og þar með minnkað
kolefnisútblástur um 130 tonn.
Nú komið að bændum
Tryggvi er fæddur og alinn upp í
sveit, í Hvítanesi í Skilmannahreppi,
en foreldrar Tryggva og Jón Þór,
bróðir hans, eru bændur þar í dag.
Bændastörf standa Tryggva því
nærri og þegar hann rakst á 100%
endurunnið rúlluplast frá fyrirtækinu
Folgos í Póllandi varð hann að flytja
inn vöruna til prófunar.
„Jákvæð umhverfisleg áhrif af
notkun á endurunnu plasti í stað
þess sem framleitt er úr frumefnum
er verulegur. Til að framleiða kíló af
venjulegu rúlluplasti verða til 2,6 kg
af kolefnisútblæstri en endurunnið
plast lækkar kolefnisútblásturinn
um allt að 79%. Þetta er því afar
áhugaverð vara að mínu mati sem
gæti komið íslenskum bændum í
fremstu röð í heiminum hvað varðar
lágmörkun kolefnisútblásturs vegna
notkunar á plasti til heyverkunar,“
segir Tryggvi.
Nánast allt plast sem bændur
nota í dag hér á landi er unnið úr
frumefnum. Ef plastið stenst prófanir
við íslenskar aðstæður og niðurstaðan
yrði sú að plastið sé sambærilegt
hefðbundnu heyrúlluplasti, yrði
plastið góð viðbót við lausnir á
því að gera íslenskan landbúnað
umhverfisvænan.
Prófanir hjá
Landbúnaðarháskólanum
Plastið frá Folgos er í notkun víða
í Evrópu, t.d. í Póllandi, Noregi,
Hollandi og Þýskalandi en ekki er
enn komin reynsla á það hér á landi. Í
sumar fer plastið í almenna prófun hér
á landi og mun Landbúnaðarháskóli
Íslands framkvæma ítarlegar
gæðaprófanir.
„Mælingar þeirra munu sýna
hvort munur sé á fóðurgæðum í því
heyi sem pakkað er inn með 100%
endurunna plastinu miðað við hey
sem pakkað er inn í hefðbundið
heyrúlluplast. Ef plastið reynist vel
við íslenskar aðstæður í sumar þá
munum við taka mikið stærra skref
árið 2023 og flytja inn enn meira
magn af plastinu,“ segir Tryggvi.
Plastið er nú þegar til sölu í
Fóðurblöndunni og er ekki mikill
verðmunur á því og á öðru plasti.
Tryggvi flutti inn tiltölulega lítið
magn af vörunni enda vill hann
að reynsla fáist á plastið áður en
verulegt magn verður flutt inn.
Nú þegar séu bændur farnir
að kaupa plastið, en einungis fyrir
nokkrar rúllur til að prófa með
venjulegu plasti. Þannig vonast
Tryggvi til að varan fái sem
víðtækustu reynsluna. Tryggvi og
Jón Þór, bróðir hans prófuðu plastið
á nokkrar rúllur síðasta sumar.
„Þetta er alveg eins og annað plast
í notkun. Það fer í allar rúlluvélar
og virkni plastsins er algjörlega
sambærilegt öðru plasti sem framleitt
er úr frumefnum. Þegar við prófuðum
það á nokkrar rúllur í Hvítanesi gekk
það gríðarlega vel, það t.d. slitnaði
aldrei. Hver veit nema eftir nokkur
ár munum við lifa í fullkomnum
heimi þar sem bændur munu nota
sama rúlluplastið ár eftir ár.“ /HF
Tryggvi Marinósson stendur hér við heyrúllu í Hvítanesi sem pakkað var
með 100% endurunnu plasti síðasta sumar. Mynd/ Skessuhorn/MM
Mælingar á virkni plastsins sýna hvort munur verði á fóðurgæðum í því heyi
sem pakkað er inn með hinu nýja endurunna plasti. Mynd/ TM
Veiðar á hreindýratörfum hófust
15. júlí síðastliðinn en fram til 1.
ágúst má ekki veiða tarfa sem
eru í fylgd með kúm þannig að
veiðarnar trufli ekki kýr og kálfa
í sumarbeit.
Umhverfisstofnun vekur athygli á
því á heimasíðu sinni að veturgamlir
tarfar eru alfriðaðir og miðast
tarfaveiði því við tarfa sem eru
tveggja vetra og eldri.
Veiðimenn á veiðisvæði níu,
Hornafjörður, Mýrar og Suðursveit,
eru hvattir til að veiða tarfa vestast á
svæðinu. Það er gert í þeim tilgangi
að fækka dýrum þar þannig að það
dragi úr líkum á að dýrin fari vestur
yfir Jökulsá á Breiðamerkursandi.
Það er einnig gert til að koma í veg
fyrir gróðurskemmdir, ef dýrin verða
of mörg á svæðinu.
Samkvæmt því sem segir í
tilkynningu frá Umhverfisstofnun
ættu tarfaveiðimenn að hafa fengið
veiðileyfi sín send með pósti.
Ef leyfin berast ekki verða
veiðimenn að hafa samband við
stofnunina sem fyrst.
Í þeim tilgangi að draga úr
pappírsnotkun er á leyfinu QR kóði
sem vísar á bréf til veiðimanna sem
að jafnaði hefur verið í umslaginu.
Í bréfinu eru ýmsar gagnlegar
upplýsingar fyrir leyfishafa.
Veiðileyfi á kýr verða send út um
20. júlí og ættu þá að hafa borist
leyfishöfum fyrir upphaf veiðitíma
á kúm sem hefst 1. ágúst. /VH
Hreindýr:
Tarfaveiðar hafnar