Leikhúsmál - 01.12.1995, Síða 8

LEIKHÚSMÁL
ónotalega við mig hversu erfiðar næstu 7
síður urðu mér og á næstu vikum fór það að
renna upp fyrir okkur, aðallega mér, hvað
þessi biti var stór og harður undir tönn. Nú
varð mér ljóst að þetta snerist ekki eingöngu
um það „að þýski textinn legðist Ijúft upp að
þeim íslenska", ég þurfti ekki aðeins að læra
textann alveg upp á nýtt, heldur þurfti ég
líka að læra heilt tungumál um leið! Hægt og
örugglega tóku þessar 30 síður af massífum
texta að reisast upp á móti mér.
Fyrst um sinn tókst mér að hafa húmor
fýrir því hvað ég hafði verið mikið barn, en
þetta var harður veruleiki og hann varð
harðari þegar á leið.
Á meðan ég var að læra textann komu
þrjú mjög erfið tímabil fýrir mig og þau
gengu sífellt nær mér. Fyrsta krísan var
svona eins og þegar maður stendur þétt upp
við steinvegg, þannig að nefið klessist að-
eins. Númer tvö var svipað og að standa
með andlitið klesst inn í horn tveggja veggja
og það þriðja eins og að standa í horninu og
finna þriðja vegginn þrýsta á hnakka sér.
Þetta hljómar dálítið dramatískt, en ég held
engu að síður að þetta séu ekki ýkjur hjá
mér.
Frá fyrsta veggnum komst ég á einhverj-
um húmor fyrir sjálfum mér og þrjósku. Á
meðan annað áfallið stóð yfir var ég farinn
að pæla í því hvaða lækni ég gæti fundið sem
mundi vilja leggja mig inn á spítala og veita
mér þar með löglega afsökun! En mér varð
það ljóst að ég mundi aldrei fyrirgefa sjálf-
um mér að hlaupa frá þessu og ég varð að
vera enn harðari við sjálfan mig.
Þriðja krísan kom svo daginn sem ég flaug
út til Berlínar á föstudegi, en fyrsta sýningin
var næsta mánudag. Þetta undarlega ástand
fór sífellt versnandi eftir því sem leið á dag-
inn á ferðalaginu (um Kaupmannahöfn og
Hamborg). Ég var alveg að örmagnast.
Þreytan eftir síðustu vikurnar var að koma
fram. Um kvöldið náði ég loks að slaka á og
morguninn eftir var hún liðin hjá.
Það merkilega gerðist að sýningin lengdist
mjög mikið á þýskunni. Á íslenskunni var
hún rétt um tveir tímar og fimm mínútur
fýrir utan hlé. Við styttum verulega og síð-
ustu styttingarnar gerðum við í Berlín, tók-
um einkum burt séríslensk fyrirbrigði sem
þurft hefði að skýra nánar fýrir Þjóðverjun-
um. Samt sem áður varð sýningin tveir og
hálfur tími á þýskunni.
Á meðan ég var að læra textann hitti ég
reglulega Hilde Helgason leiklistarkennara,
sem hjálpaði mér ómetanlega með skilning á
merkingu og byggingu textans og með fram-
burðinn. Hilde er leikaramenntuð í Vín.
I Berlín gistum við á litlu hóteli í miðbæn-
um og ég fékk mjög stórt herbergi sem við
gátum meira að segja æft í. Þýð-
andinn okkar, hún Lísa, kom til
Berlínar og var túlkur fýrir okkur.
Þýðingin hennar var mjög góð og
þýskan virtist eiga vel við ná-
kvæmnina í texta Garðars. Afi
hennar hafði á sínum tíma ráðið
sér skyttu til að ráða Hitler af
dögum, en það komst upp um þá
og afinn var um tíma í Sachsen-
hausen áður en hann var tekinn
af lífi.
Fyrsta sýningin var í Maxim
Gorki Theater við Unter den
Linden-breiðgötuna í hjarta Ber-
línar. Lítið og notalegt leikhús, en
- sviðið var hallandi! í sýning-
unni er ég talsvert á ferðinni með
sjúkrakerru á hjólum um sviðið
og stend meira að segja einusinni
upp á henni. Nú þurftum við í
skyndi að æfa öll þessi atriði
þannig að ég notaði bremsurnar á
kerrunni. Við náðum einni æf-
ingu á sviðinu um mánudaginn
og svo kom frumsýningin um
kvöldið.
Á undan frumsýningunni voru
þrjár ræður, en ég var búinn að
undirbúa mig fýrir þetta og þær
trufluðu mig ekki. Fyrir sýning-
una tókst mér að semja við sýn-
ingarstjórann þýska um að
brunaverðirnir tveir sætu ekki
alveg fremst í sviðsrammanum.
Ég þurfti á allri minni einbeitingu
að halda og tveir menn svo áber-
andi í sjónlínu minni hefðu gert
mér lífið leitt.
Ég man ekki mjög mikið eftir
sýningunni, nema hvað ég svitn-
aði einhver ósköp, sem ég var
ekki vanur að gera. Ég held ég
hafi bara einusinni hikstað eitt-
hvað verulega á texta, en mér
tókst að krafla mig út úr því.
Auðvitað talaði ég með hreim en
það kom ekki að sök í þessu til-
felli og mér voru fyrirgefnar
hinar ýmsu kynvillur í meðferð
nafnorða og greinanna.
Meðal sýningargesta var hópur
fýrrverandi fanga í Sachsen-
hausen. Það var einkennilegt að
leika fyrir þá. Þeir voru flestir úr
hópi yngri fanga í Sachsenhausen
og einhver þeirra hefði vel getað
þekkt Leif.
Eftir sýninguna hittum við for-
stöðumennina frá Sachsenhaus-
en, íslensku sendiherrahjónin og
6