Leikhúsmál - 01.12.1995, Blaðsíða 32

Þrek og tár: Edda Bachmann
og Anna Kristín Arngrímsdóttir.
Þjóðleikhúsið
Á stóra sviði Borgarleikhússins er alíslensk-
ur vetur og er það trúlega einsdæmi. En
Þjóðleikhúsið státar af þremur háklassískum
verkum á sinni verkefnaskrá. Jólasýningin
verður Don Juan eftir Moliére; verk sem
frumsýnt var í París 1665 og hefur æ síðan
verið á verkefnaskrám metnaðarfullra þjóð-
arleikhúsa á meginlandinu, en kemst nú
loksins á svið í Þjóðleikhúsi Islendinga rétt
fýrir lok 20. aldar! Leikfélag Akureyrar á
heiðurinn af íslensku frumuppfærslunni
árið 1973 (leikstj. Magnús heitinn Jónsson;
aðalhlutverk: Arnar Jónsson og Þráinn
Karlsson). í forsvari fýrir sýningu Þjóðleik-
hússins nú verða Litháarnir þrír með leik-
stjóranum Rímas í fararbroddi, hinir sömu
og stóðu að sýningu á Máfinum í hitteðfýrra
sællar minningar. Flagarinn frægi verður
teikinn af nafna hans Jóhanni Sigurðarsyni
en þjónn hans Scaranelle af Sigurði Sigur-
jónssyni. - Seint í vetur ætla svo þeir Guðjón
Pedersen og Hafliði sem gert hafa Iukku með
Shakespeare-sýningum sínum (Óþelló,
Drauminum og Rómeó og Júlíu) að stjórna
gamanleiknum Sem yður þóknast í þýðingu
Helga Hálfdanarsonar (þetta var reyndar
fýrsta Shakespeare-þýðing hans). 43 ár eru
liðin frá því er Þjóðleikhúsið flutti það verk
undir stjórn Lárusar Pálssonar, með Bryn-
dísi Pétursdóttur sem Rósalindu og Haraldi
Björnssyni sem Jakobi. - En óvæntast er
kannski að nú á að frumflytja á íslandi Leitt
hún skyldi vera skcekja eftir John Ford - eitt
þeirra verka sem Bretar telja til klassískra
leikbókmennta sinna og leika sjálfir við vin-
sældir enn í dag. Ford,
nokkru yngri en Shakespe-
are, skoðar mannskepnuna
óvægum augum, í verkinu
fjallar hann um siðspillingu,
græðgi, mannvíg, morð og
sifjaspell og er þar engum
hlíft. Karl Ágúst Úlfsson hef-
ur þýtt verkið af alkunnri
bragfimi sinni en Baltasar
Kormákur verður nú í fyrsta
sinn leikstjóri í Þjóðleikhús-
inu og fiskar nú á dýpri og
auðugri miðum en hingað
til. - Þjóðleikhúsið forsómar
heldur ekki íslensk verk,
leikárið hefst með framhaldi
sýninga á Stakkaskiptum
Guðmundar Steinssonar en
síðan verður fmmsýndur
söngleikur Ólafs Hauks Þrek
og tár (leikstj. Þórhallur Sig-
urðss.): sá húmor og skiln-
ingur höfundar sem einkenndi Gauragang-
inn góða, svífur líka yfir vötnunum í þessari
lýsingu hans á reykvísku mannlífi 7. áratug-
arins og enga sérstaka bjartsýni þarf til að
búast við svipuðum viðbrögðum áhorfenda.
Um miðjan vetur stjórnar svo Þórhallur
leikgerð Þórunnar Sigurðardóttur á hinni
rómuðu skáldsögu Tröllakirkju eftir Ólaf
Gunnarsson, harmleik íslenska athafna-
mannsins (leikinn af Arnari Jónssyni). Á
verkefnaskránni er og áætluð sýning á
frumraun Karls Ágústs sem leikskálds, en
hann sat nú nýverið um tveggja ára skeið á
háskólabelck fýrir rithöfunda í Bandaríkjun-
um. Verkið gerist í íslensku sjávarplássi; leik-
stjóri er Hallmar Sigurðsson. En fyrst á Litla
sviðinu verður sýning Maríu Kristjánsdóttur
á afar sérkennilegu verki, sem hlotið hefur á
íslensku heitið Sannur karlmaður. Höfundur
er hið kunna þýska leikskáld Tankred Dorst,
og vinnur hann leikinn upp úr suðuramer-
ískri sögu sem fjallar í reynd um hina órann-
sakanlegu vegi ástarinnar. I aðalhlutverki er
Halldóra Björnsdóttir. Ef frá er talin áætluð
vorsýning á „litlum“, þ.e. fámennum, gam-
ansöngleik effir sænska Finnann Bengt Ahl-
fors á Smíðaverkstæðinu eru önnur ný verk
á skrá Þjóðleikhússins bresk eða bandarísk.
Ber þar fýrst að telja fyrirhugaða sýningu
Þórhildar Þorleifsdóttur á Glerbrotum eftir
nútímaklassikerinn Arthur Miller, sem enn
sannar á síðustu árum, þrátt fýrir háan ald-
ur, yfirburði sína í að segja sögu af fólki
þannig að úr verði annað og meira en saga
tiltekinna einstaklinga. Eða af hvaða toga
eru veikindi bandarísku konunnar sem
missir máttinn við að lesa í blöðunum um
meðferðina á gyðingum í Þýskalandi? Þarf
hún einhverjar áhyggjur að hafa af þessu?
Aðalhlutverk: Guðrún Gísladóttir og Sig-
urður Sigurjónsson. - Enn ber að nefna
breskt verðlaunaleikrit, Leigjandann eftir
Jóhann og Sigurður búa sig undir æfinga á Don
Juan.
nýliðann Simon Burke, í leikstjórn Hallmars
Sigurðssonar sem verður frumsýnt strax í
haust á Smíðaverkstæðinu (hið vinsæla
Taktu lagið Lóa verður líka tekið upp, sem og
barnaleikritið Lofhrœddi örninn). I Leigj-
andanum segir frá skuggahliðum stórborg-
arlífsins sem því miður eru ekkert framand-
legar okkur lengur. I aðalhlutverkum verða
Tinna Gunnlaugsdóttir og Örn Árnason. -
Manneskjan verður víst hvergi meira ein-
mana en í stórborg og í hópi þessa einmana
fólks er aragrúi af ekkjum: hvernig takast
þær á við söknuð sinn og breytt lífshlutverk,
hvernig þreyja þær þorrann? Um það fjallar
bandaríska leikritið Kirkjugarðsklúbburinn
eftir Ivan Menchell srem Andrés Sigurvins-
son leikstýrir á Litla sviðinu í vetur. Og loks
er ótalið barnaleikritið Kardemommubœr-
inn, valið verður víst ekki talið sérlega frum-
legt! - Reyndar sker eitt ögn í augu þegar
litið er á verkefnaskrár beggja „stóru“ leik-
húsanna hlið við hlið: bæði hefja leikárið á
söngleik (beint á eftir þremur söngleikjum
sumarsins), bæði sýna sviðsettar skáldsögur
um miðjan vetur, bæði geyma frumsömdu
íslensku verkin þangað til seinast og bæði
barnaleikritin verða frumsýnd fyrir jól og
koma úr sömu átt. Hvað stjórnar þessu? Er
þetta hagstætt og þá fyrir hvern? - En víst
má fagna mikilli fjölbreytni á verkefnaskrám
leikhúsanna í ár og mega bæði áhorfendur
og leikhúsmenn hugsa gott til glóðarinnar.
30