Fréttablaðið - 07.01.2023, Blaðsíða 60

Og svo gerði hann
mynd sem heitir
Sjúgðu mig Nína og
hún er svona hið
heilaga gral Bíó Tvíó.
Af hverju heitir hún
þetta? Og hvað fjallar
hún um?
Það verður forvitnilegt
að sjá til hvaða varna
„triggeraðir“ bílakallar
grípa nú.
„Frétt vikunnar hlýtur að vera að við
íbúar á höfuðborgarsvæðinu kláruð-
um mengunarkvóta alls ársins fyrir
kvöldmat þann 5. janúar,“ segir Jón
Kaldal blaðamaður um það sem bar
hæst í fyrstu fréttaviku ársins.
„Þá hafði mengun á svæðinu farið
nítján sinnum yfir skilgreind heilsu-
verndarmörk en samkvæmt reglu-
gerð umhverfismálaráðuneytisins
má það ekki gerast oftar en átján
sinnum á ári. Við erum sem sagt
þegar byrjuð á kvótanum fyrir 2024
þegar enn eru eftir um 360 dagar af
2023,“
Hann bendir á að reglugerðin um
hver mengunarmörkin eru sé skýr.
„En hins vegar virðist vera í henni
svarthol þegar kemur að því hvað
skal gera til að koma í veg fyrir að
þessar heilsuspillandi aðstæður
skapist,“ heldur Jón áfram og segir
þetta reyndar grátlega lýsandi
fyrir íslenska stjórnsýslu í ýmsum
umhverfisverndarmálum. „Þar
skortir oftar en ekki viðurlög og
stjórntæki sem bíta fyrir alvöru.
Mengunin sem er að spilla heilsu
borgarbúa og barna þeirra kemur
beint frá útblæstri bíla. Það verður
forvitnilegt að sjá til hvaða varna
„triggeraðir“ bílakallar grípa nú.
Hingað til hafa þeir kennt um skorti
á því að götur séu sópaðar og spúl-
aðar. Eina ráðið sem dugar þó við
þessar aðstæður er að takmarka
hraustlega akstur bíla og þar með
útblásturinn frá þeim.“ n
Mengunarkvóti ársins kláraður fyrir kvöldmat
n Frétt vikunnar
Jón Kaldal, blaðamaður
- ómissandi með steikinni
Andrea Björk Andrésdóttir
og Steindór Grétar Jónsson
eru komin af stað með hlað-
varpið Bíó Tvíó eftir árs hlé.
Þau hafa einsett sér að sjá
og fjalla um allar myndir
íslenskrar kvikmyndasögu
þar sem æðsta takmarkið
er stuttmyndin sjaldséða
Sjúgðu mig Nína frá 1985.
toti@frettabladid.is
Andrea Björk Andrésdóttir og
Steindór Grétar Jónsson byrjuðu
með hlaðvarpið Bíó Tvíó árið 2016
og lögðu þá upp með að sjá og fjalla
um hverja einustu bíómynd sem
gerð hefur verið á Íslandi.
Þau voru komin vel á veg og engin
uppgjöf í þeim þegar þau gerðu hlé á
þáttunum í febrúar í fyrra og eru nú
byrjuð aftur. Tvíefld með fulltingi
Kvikmyndasafns Íslands og bjóða
upp á vikulega aukaþætti í áskrift á
Patreon.com.
„Málið er náttúrlega bara að við
urðum uppiskroppa með myndir.
Það eru ekki nema eitthvað á þriðja
hundrað íslenskar kvikmyndir til
og þegar við vorum búin að horfa
á 217 þá bara fundust ekki f leiri,“
segir Steindór Grétar. „Þannig að
við þurftum að taka eitt ár í pásu á
meðan við leituðum að fleiri mynd-
um,“ heldur hann áfram og bætir
við að eðli málsins samkvæmt hafi
náttúrlega nokkrar nýjar myndir
komið út í millitíðinni.
Nálgast takmarkið
„Og nú erum við í samstarfi við
Kvikmyndasafnið sem hjálpar
okkur að nálgast margar sjaldgæfar
og illfáanlegar myndir. Þannig að
núna höfum við alveg ágætis slatta
sem við ætlum að taka fyrir á næstu
mánuðum og komast nær markmiði
okkar um að horfa á hverja einustu
íslensku kvikmynd sem hefur verið
gerð.“
Þetta er helvíti bratt takmark. Er
allt í lagi með ykkur? Hvernig datt
ykkur þetta eiginlega í hug?
„Okkur fannst þetta skemmtilegt
markmið til að byrja með og sáum
fyrir okkur að þar sem þetta væru
tvö hundruð og eitthvað myndir
ætti þetta að taka fjögur ár með
einum þætti á viku. Við áttuðum
okkur svo náttúrlega ekkert á því
fyrr en við byrjuðum að margar af
þessum myndum eru, hvað á maður
að segja …“
Steindór hikar, segist ætla að
reyna að orða þetta varlega og hlær.
„Ekki góðar. En við mætum þeim
öllum af sömu virðingu og reynum
að gera þeim skil.“
Klámhundalíf
Þættina taka þau upp í Berlín en
þau byrjuðu á Bíó Tvíóinu þegar
þau f luttu þangað á sama tíma.
„Okkur langaði að halda einhverri
tengingu við íslenska menningu og
ríghöldum í íslenskar kvikmyndir
sem haldreipi okkar og tengingu við
þjóðina.“
Þáttur númer 218 er kominn í
loftið en í honum fjalla þau um
kvikmyndina Ölmu, eftir Kristínu
Jóhannesdóttur. Nýr þáttur bætist
síðan við vikulega á vef Stundarinn-
ar, þar sem Steindór er blaðamaður,
Spotify og allar helstu hlaðvarps-
veitur.
„Síðan erum við að byrja með
þessa bónusþætti sem hægt er að
finna á síðu okkar á Patreon.com.
Þetta eru vikulegir aukaþættir um
stuttmyndir, heimildarmyndir og
stundum sjónvarpsþætti,“ segir
Steindór og boðar í þessum mánuði
mikinn fögnuð með umfjöllun um
Spaugstofuþáttinn sögulega Klám-
hundalíf.
Sjúgðu mig Nína
Fyrsti bónusþátturinn hverfist hins
vegar um eitt byrjendaverka leik-
stjórans Óskars Jónassonar, Oxsmá
Plánetuna. „Hlustendur okkar eru
margir forvitnir um skrítna hluti
og okkur langaði að fjalla um hana
vegna þess að fólk hefur verið mjög
forvitið um þessi fyrstu verk Óskars
Jónassonar.“
„Og svo gerði hann mynd sem
heitir Sjúgðu mig Nína og hún er
svona hið heilaga gral Bíó Tvíó. Af
hverju heitir hún þetta? Og hvað
fjallar hún um?“
Steindór segir myndina hafa verið
draumaumfjöllunarefni þeirra allar
götur frá því þau byrjuðu með hlað-
varpið fyrir sex árum. „Og við erum
að vonast til að geta gert eitthvað
með hana en ég þori ekki að lofa
neinu. Við erum með hana í sigtinu
og eigum bara eftir að taka í gikk-
inn.“ n
Sjúgðu mig Nína í sigtinu
Steindór og Andrea eru snúin aftur tvíefld og fá nú mikilvæga aðstoð Kvikmyndasafnsins. Mynd/Joerg C. Jasper
Ekki um munnmök
Óskar Jónasson og Oxsmá
gerðu stuttmyndina Sjúgðu
mig Nína 1985 og hún er
í raun merkilega þekkt
miðað við að hafa verið
nánast ósýnileg alla sína tíð.
Mögulega vegna þess að
sérkennilegur titillinn hefur
orðið til þess að flestir draga
þá ályktun að hún fjalli um
munnmök. Þetta er þó alls
ekki tilfellið og nafnið vísar
til þess þegar önnur aðal-
persónan, Nína, kemst til
meðvitundar eftir sýrutripp
og heyrir mjóróma rödd sem
hvetur hana til þess að fá sér
smók af hassi.
Kormákur Geirharðsson,
trommari Oxsmár, og Halla
Margrét Árnadóttir léku parið
Hjört og Nínu í myndinni
en eftir að hafa gifst spari-
merkjagiftingu eyða þau
öllum peningnum í dóp og
lenda í klóm ógeðslegs fíkni-
efnasala.
Oxsmá Plánetan
Óskar Jónasson gerði 32
mínútna stuttmyndina með
félögum sínum í hljómsveit-
inni Oxsmá árið 1983. Myndin
rekur sorgarsögu illa uppalins
geimkarls úr Reykjavík sem
hyggst ná fótfestu á fjarlægri
draumaplánetu og tileinka
sér lifnaðarhætti frumbyggja.
Jón Kaldal, blaðamaður
32 Lífið 7. janúar 2023 LAUGARDAGURFréttablaðið