Fréttablaðið - 04.02.2023, Blaðsíða 47

Fréttablaðið - 04.02.2023, Blaðsíða 47
Þórunn segir kælivöggurnar hafa breytt miklu því þannig geta foreldrar haft andvana barn hjá sér fyrstu dagana eftir fæðingu. MYND/AÐSEND Á minn- ingar- stundina kemur oft eldra fólk sem aldrei hefur fengið að vinna úr sinni sorg. Fólk sem fékk aldrei að sjá barnið sitt, á engar minningar um það og engar myndir, veit jafnvel ekki hvar það er jarðsett. Þórunn hefur nokkrum sinnum farið sem sjálfboða- liði til Gambíu og segir gott að geta hjálpað. Þórunn hér ásamt Awe, hjúkrunarfræð- ingi á heilsu- gæslunni í Gam- bíu. Awe missti fyrsta barnið sitt og Þórunn færði henni nokkra muni frá Gleym mér ei til minningar um litla drenginn hennar. MYND/AÐSEND í þá og athugi með líðan þeirra. Það er svolítið það sem ég vil fá út úr þessari ráðstefnu, að við bætum þjónustuna við þessa foreldra.“ Endi bundinn á meðgönguna Í starfi sínu á meðgöngu- og sængur- kvennadeild hefur Þórunn margoft sinnt foreldrum sem missa. „Þetta er ótrúlega gefandi, fólk er svo þakklátt fyrir allt sem maður gerir og það þarf að gera þetta vel og vanda sig. Það er mikilvægt að gera þetta eins fallegt og hægt er í þessum erfiðu aðstæðum. Það gefur mér ótrúlega mikið. Ég hef sjálf verið í þessum sporum og veit hvað skiptir miklu máli að þetta sé gert vel.“ Á sinni fyrstu meðgöngu árið 2005 fór Þórunn í 12 vikna sónar þar sem allt kom vel út, en svo tveimur mánuðum síðar, í 20 vikna sónarn- um, kom höggið. „Þá kemur alvarlegur fósturgalli í ljós. Eftir að hafa talað við lækni tókum við þá ákvörðun að enda meðgönguna. Það var gríðarlegt áfall og erfitt,“ rifjar Þórunn upp og segir að skort hafi eftirfylgni. „Við leituðum ekki til sálfræð- ings og það var engin eftirfylgni af hálfu spítalans. Það er svo sorg- legt að þannig er staðan enn í dag, næstum 20 árum síðar. Við hefðum svo sannarlega þurft einhvers konar eftirfylgd.“ Þórunn segir að þótt ákvörðunin hafi verið mjög erfið hafi hún aldr- ei efast, enda voru syninum ófædda ekki gefnar góðar lífslíkur. „Ég efaðist aldrei um ákvörðunina því þetta var það alvarlegt. Ég hefði aldrei viljað að hann hefði fæðst og þurft að vera á vökudeild og upplifa alls konar inngrip. Við hugsuðum að þetta yrði aldrei neitt líf fyrir hann.“ Þórunn þurfti að fara í gegnum fæðingu sonarins andvana. „Við fengum að hafa hann hjá okkur og fengum fótafar,“ segir Þórunn og bendir á fallega kúlu með agnar- smáum fótaförum inni í. „Við fengum einhverjar minn- ingar og það var dýrmætt að fá að sjá hann og taka af honum myndir.“ Sónar ekkert skemmtitæki Þórunn segir þau hjónin hafa fengið góðan stuðning frá sínum nánustu en hefðu þegið meira frá heilbrigðis- starfsfólki. „Það var enginn sem hringdi frá mæðraverndinni en það hefði skipt miklu máli.“ Þórunn hafði lokið hjúkrunar- fræðinámi árið á undan og starfaði á krabbameinsdeild. „Við vorum fimm barnshafandi á svipuðum tíma á deildinni og ég var ákveðin í að reyna aftur. Ég ætlaði ekki að sitja ein eftir ekki með lifandi barn. Fljótlega eftir að við fengum niður- stöður sem sýndu að ekki væru miklar líkur á að þetta gerðist aftur varð ég aftur ófrísk og náði að verða samferða þeim öllum.“ Þórunn viðurkennir að hafa verið óttaslegin á meðgöngunni. „Ég var mjög hrædd og sónar fyrir mér er ekkert skemmtitæki. Sónar er bara til að athuga hvort það séu einhverjir alvarlegir gallar eða frá- vik á meðgöngunni. Þetta er ekki til að fá að vita hvort þetta sé stelpa eða strákur,“ segir hún ákveðin. „Ég var alltaf rosalega stressuð og við bæði. Maður varð ekki rólegur fyrr en maður fékk hann lifandi í fangið.“ Í þeim efnum rifjar Þórunn upp slík augnablik í starfi sínu. „Þegar maður hefur upplifað að fólk missi barn er magnað að fá svo að vera viðstaddur þegar það fær lif- andi barn í hendurnar. Það er ekkert sem toppar það.“ Sem ljósmóðir hefur Þórunn upp- lifað með fólki mestu gleði þess og dýpstu sorg og segist hún eðlilega taka hið síðarnefnda inn á sig. „Við ljósmæður erum stundum í einu herbergi að sinna foreldrum sem eru að missa barnið sitt og förum svo í næsta herbergi að sinna fólki með lifandi barn. Það getur verið erfitt.“ Eigin sára reynsla hjálpar Hún segir hugann vera hjá þeim sem eru að ganga í gegnum erfiðleika, líka þegar heim er komið. „En maður verður að reyna að hugsa að maður sé að gera gott og hjálpa fólki á erfiðum stundum. Því miður getum við aldrei komið í veg fyrir allan missi. Eftir erfiða daga reyni ég að gera eitthvað fyrir sjálfa mig, fara í göngu eða annað, svo maður brenni bara ekki út. Það hefur hjálpað mér ótrúlega mikið að hafa farið í gegnum þetta sjálf. Ef ég hefði ekki lent í þessu væri ég ekki búin að gera það sem ég er búin að gera í dag, stofna Gleym mér ei og sinna fólki í þessum erfiðu aðstæðum, með þessa reynslu held ég að maður geti gert það vel.“ Aðspurð hvort hún leiði hugann að því hvort einhver æðri tilgangur hafi verið með hennar missi segir Þórunn það hafa læðst að sér. „Þetta er alla vega búið að leiða til einhvers góðs, að vinna með Gleym mér ei gefur mér ótrúlega mikið.“ Fengu aldrei að sjá barnið sitt Áratugur er frá stofnun Gleym mér ei sem hefur sannarlega lyft grettis- taki í umræðunni um þennan sára missi. Mörg þekkjum við þó sögur frá eldri kynslóðum þar sem slíkur missir var vart settur í orð og fólk átti bara að halda áfram og bera höfuðið hátt. Þórunn þekkir slíkar sögur vel. „Á minningarstundina kemur oft eldra fólk sem aldrei hefur fengið að vinna úr sinni sorg. Fólk sem fékk aldrei að sjá barnið sitt, á engar minningar um það og engar myndir, veit jafnvel ekki hvar það er jarðsett. Í kringum 1950 missti amma mín tvíburadrengina sína, hennar fyrstu börn,“ segir Þórunn og viður- kennir að sár reynsla ömmu sinnar hafi verið henni mikil hvatning til frekari vinnu á þessu sviði. „Þeir voru fullmeðgengnir en vegna langrar og erfiðrar fæðingar fæddust þeir andvana. Hún fékk aldrei að sjá þá. Hún á engar minn- ingar um þá. Þeir voru bara teknir. Þetta sat í henni alla ævi. Hún hefur þó alveg talað um þetta og það hefur alltaf verið talað um tvíburana í fjölskyldunni. Þó að hún væri orðin gömul grét hún enn yfir þessu, hvernig staðið var að þessu. Þetta er bara hrikalegt.“ Þórunn segir algengt að fólk fari að ræða slíka reynslu á efri árum. „Sem betur fer er þetta breytt í dag en hugsaðu þér, það eru bara tíu ár síðan Gleym mér ei var stofnað. Áður voru engin samtök, það er ótrúlegt að hugsa til þess.“ Óviðeigandi athugasemdir Gleym mér ei heyrir undir Sorgar- miðstöð þar sem Þórunn hefur nú starfað í hlutastarfi undanfarið ár. „Þar hef ég boðið upp á samtöl fyrir foreldra sem hafa misst. Eins erum við með hópastarf þar. Við hitt- umst þá og fólk segir sína sögu. Það er ótrúlega gott að heyra hvað aðrir hafa gengið í gegnum og geta sam- samað sig þeirri reynslu.“ Sumir eiga erfitt með að nálgast fólk eftir missi og segir Þórunn enga eina rétta leið en bendir þó á að margir hafi upplifað óviðeig- andi orðalag, eins og: „Þú ert ung, þú getur reynt aftur,“ eða: „Kannski var þetta fyrir bestu.“ „Þess vegna gáfum við út bækl- inginn: Þegar gleðin breytist í sorg: Nokkur orð til aðstandenda, en þar er farið yfir hvað er gott að gera og hvað ekki.“ Mikilvægt að sinna gleðinni líka Þórunn er einn stofnenda Bjarkar- innar ljósmæðra en þar hefur nú verið starfrækt fæðingarheimili í sex ár. Hún kemur enn að þeirri starfsemi sem brjóstagjafarráðgjafi auk þess að starfa á Landspítala á meðgöngu- og sængurlegudeild og í af leysingum á heilsugæslunni í Vestmannaeyjum. „Ég er frá Eyjum og á þar íbúð svo það er gott að geta farið þangað inni á milli. Það er líka mikilvægt að sinna einhverju gleðilegu með starfinu hjá Gleym mér ei,“ segir hún. Auk fjölbreyttra starfa hér á landi hefur Þórunn nokkrum sinnum farið í hjálparstarf til Gambíu. „Bróðir minn og mágkona reka þar heilsugæslu. Þau eru með second hand-verslun í Eyjum sem heitir Kubuneh og allt sem kemur þar inn fer í að reka þessa heilsu- gæslu. Ég fór þangað tvisvar á síð- asta ári og er á leiðinni aftur nú í apríl,“ segir Þórunn en bætir við að stór hluti starfsins í Afríku sé að kenna heimamönnum rétt hand- tök. „Það er svo gott að geta gefið af sér og hjálpað,“ segir hún að lokum. n FRÉTTABLAÐIÐ HELGIN 214. FEBRÚAR 2023 LAUGARDAGUR
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.