Veiðimaðurinn - 01.12.1955, Page 18

inn alltaf, frá því hann feitaði fyrst upp
að ströndum Noregs, liaft einhverja eðlis-
ávísun, sem sagði honum að nokkrir ein-
staklingar ættu jafnan að verða eftir í
ánni. Eftir því sem ísinn þokaðist fjær
fjölgaði stofni vatnaurriðans. Og síðar
var fiskur fluttur í fisklaus vötn.
En nú er bezt að snúa sér aítur að
laxinum, og þá „Nams-Blanken“ fyrs
Svo sem að framan getur verða hængar
stundum kynþroska án þess að ganga til
sjávar. Eina leiðin til þess að skýra til-
vist þessa innikróaða lax er sú, að eitt-
hvað af hrygnum verði líka kynþroska
án þess að ganga í sjó. Fyrst „Nams-Blank-
en“ er ekki kynblendingur laxhængs og
urriðahrygnu, er þetta eina hugsanlega
skýringin.
Látum svo vera, að sáralítill hluLÍ
hrygnugönguseiðanna verði kynþroska í
ánni. Og vér skulum líka gera ráð fyrir,
að nokkur hluti afkontenda þessara dverg-
laxa hlýði eðlishvöt forfeðra sinna og fari
til sjávar, en eitthvað hlýtur að hafa orð-
ið eftir og lialdið við ættstofninum.
Getur þetta verið á annan veg — er
annað luigsanlegt en að bæði laxinn o
urriðinn eigi sína „ferskvatnssinnuðu“
einstaklinga?
Dahl prófessor fullyrðir heldur ekki
eins mikið og aðrir fræðimenn um
hrygnu-gönguseiðin. Hann segir: „Al-
mennt er talið að laxinn þurfi að ganga
í sjó, til þess að verða kynþroska og geta
aukið kyn sitt, og það er sennilega rétt
um lirygnurnar yfirleitt. Mér vitanlega
hefur það ekki komið fyrir enn, að hrogn
hafi náð fullum vexti í hrygnu, sem
haldið hefur verið í búri eða hindruð
í að komast til sjávar.“
Jæja, en þetta er nú atriði, sem erfitt
er að sanna. Menn eru ófúsir á að drepa
laxaseiði í stórum stíl, en ef Jmsundir
veiðimanna vissu hvers þeir ættu að leita,
er hugsanlegt að einliver rækist á eitt-
hvað.
Sá sem lesið liefur með athygli það,
sem haldið er fram hér á undan, mun
nú líklega segja:
Ef þessu er svona varið, þá hlýtur
þessi „Nams-Blanken“ að vera í öllurn
ám, sem Atlantshafslax gengur í!
Já — það er lóðið! Því skyldi hann
ekki vera J:>ar?
Hvernig á að þekkja „ferskvatnssinn-
uðu“ seiðin frá venjulegu gönguseiðun-
um í venjulegum ám? Það er tæplega
hægt. Aðeins þar sem óvenjuleg skilyrði
eru frá náttúrunnar hendi, eins og af-
leiðingar landhækkunar, taka menn eftir,
að eitthvað óvenjulegt er að sjá.
Og jafnvel í Byglandsfjord og hér í
Namsskogan og Harran er það fyrst á
Jæssari öld, sem rnenn tóku eftir því að
mörg Jjúsund ára fiskstofn var sérstök
tegund.
Það styður einnig þá skoðun, sem liér
liefur \erið haldið fram, að innikróaður
lax hefur fundist á ýmsum stöðum um
öll heimkynni Atlantshafslaxins.
Hann hefur smám saman verið upp-
götvaður á nýjurn og nýjum stöðum.
Árið 1927 lýsti Dahl prófessor fyrsta inni-
króaða laxinum, sem fannst í Noregi, á
Setesdalsvatnasvæðinu, en Jjar er m. a.
hið fræga vatn Byglandsfjord. En síðar
fann hann innikróaðan lax á Arendals-
vatnasvæðinu, og nú vitum vér með vissu
að hann er líka til í Namsen.
Þessu næst segir greinarhöfundur frá
16
Veidimaðurinn