Skipulagsmál höfuðborgarsvæðisins - 01.08.1987, Side 17

sk'ipulagsmál
17
Páll Guójónsson:
NOKKRAR HUGLEIÐINGAR
UMSTÖÐU FERÐAMÁLA
Á HÖFUÐBORGARSVÆÐINU
FRÁ SJÓNARHÓLI
SVEITARSTJÓRNARMANNS
Þegar sveitarstjórnarmenn fjalla
um atvinnumál hver í sínu
byggðarlagi og leiðir til úrbóta í
þeim efnum er gjarnan horft til
ferðamennsku og ferðamanna-
þjónustu sem einn möguleika til
að auka atvinnutækifæri í annars
einhæfu atvinnulífi. Á stundum
hefur mér virst sem þessi
umræða fari fram af meira kappi
en forsjá, litið sé á ferðamanna-
þjónustu sem töfraorð, og hafi
menn nefnt orðið þá láti
árangurinn ekki á sér standa.
Þetta er þó sem betur fer ekki
algilt, og víða getur að líta
blómlega starfsemi á þessu sviði
þar sem sjá má árangur af
markvissri uppbyggingu þar sem
menn hafa haft úthald til að takast
á við áralanga uppbyggingu
ferðamannaþjónustu áður en
verulegur árangur fór að skila
sér.
Það fer ekki framhjá neinum sem
horfir yfir þessi mál að höfuð-
borgarsvæðið hefur allmikla
sérstöðu^í ferðamálum. Kynning
og sala íslands gagnvart erlend-
um ferðamönnum hefur miðast
við það aðdráttarafl sem ósnortin
náttúra og víðátta landsins hefur
og áfangastaðir þessa hluta ferða-
mannaþjónustunnar eru flestir
hverjir utan svæðisins.
Þó svo að heimsóknir lands-
byggðarmanna til höfuðborgar-
innar séu miklar og í misjöfnum
tilgangi gerðar, þá hefur slíkt
varla verið tahð til hefðbundinnar
ferðamannaþjónustu til skamms
tíma. Breyting er þó orðin hér á
síðustu árum með markvissri sölu
á helgarpökkum til lands-
byggðarmanna.
Með sama hætti og höfuð-
borgarsvæðið hefur sína sérstöðu
í ferðamálum þá skiptist þetta
svæði í tvennt innbyrðis. Annars
vegar er höfuðborgin sjálf þar
sem flestir erlendir ferðamenn
eiga viðkomu í lengri eða
skemmri tíma og njóta þar þeirrar
þjónustu sem ferðamönnum
stendur til boða. Hins vegar eru
önnur sveitarfélög á svæðinu sem
enn þann dag í dag mega horfa
upp á ferðamenn fara hjá á leið
sinni um landið, og gildir þá einu
hvort þar eru á ferð erlendir
ferðamenn eða innlendir. Um-
fjöllun um ferðamál á höfuð-
borgarsvæðinu og hugleiðingar
um eflingu þessa þáttar þarf að
mínu mati að snúast um þessa
staðreynd öðru fremur.
Það er mat mitt að ferðamál á
Islandi standi á nokkrum tíma-
mótum, og framhald þessara
mála ráðist af þeim aðgerðum
sem ég tel að séu óhjákvæmilegar
ef hugur manna stendur til ffekari
aukningar á þessu sviði. Að baki
er mikil og góð uppbygging
þjónustu við erlenda ferðamenn
sem grundvölluð hefur verið á
sölu ósnortinnar náttúru og
víðáttu landsins.
Sé litið á tölur í þessu sambandi
sést að tekjur okkar af erlendum
ferðamönnum, mældar sem hlut-
fall af vergri landsffamleiðslu eða
sem hlutfall af útflutningi vöru og
þjónustu, liggja nærri þeim
tekjum sem Norðmenn, Svíar og
Finnar hafa haft af sínum
ferðamönnum á s.l. árum. Þrátt
fyrir að þessi viðmiðun geti vart
talist algildur mælikvarði á
árangur þá ber hann þó með sér
að við höfum náð tilteknum
áfanga á þessu sviði.
Frekari uppbygging í ferðamálum
á íslandi er að mínu mati vart
framkvæmanleg nema með gjör-
breyttum markmiðum og nyjum
hópum viðskiptavina. Þar horfi
ég til hins "venjulega ferða-
manns" sem nú dvelur á skipu-
lögðum "hvíldarstöðum" vítt og
breitt um alla Evrópu. Hér er um
að ræða fjölskyldufólk sem sækir
í sumarhús, á sólarstrendur eða
hvert annað þar sem það getur
dvalið á sama stað í sínu sumar-
leyfi, og notið þeirrar aðstöðu
sem slíkir staðir bjóða upp á, og
gjaman tengjast sérstöðu sérhvers