Skipulagsmál höfuðborgarsvæðisins - 01.08.1987, Qupperneq 21

I SUipniagsmáll
Eggert Jónsson,
borgarhagfrœðingur:
UM HORFUR í FERÐAMÁLUM
A HÖFUÐBORGARSVÆÐINU
A NÆSTU ÁRUM
Ferðalög fólks innanlands og
utan í þeim skilningi, sem við
leggjum í það hugtak, voru til
skamms tíma munaður tiltölulegra
fárra Vesturlandabúa, en þykja
nú sjálfsagður og eðlilegur þáttur
í hegðunarmynstri almennings
um alla Vesturálfu og víðar.
Ein mikilvægasta forsenda flestra
kenninga í viðskipta- og
hagfræðigreinum felst í því að
gera ráð fyrir rökvísri afstöðu eða
hegðun þeirra, sem í hlut eiga,
þ.e.a.s. kaupenda og seljenda,
framleiðenda og neytenda, með
þeim takmörkunum, sem
umhverfi þeirra kunna að vera
sett. Ferðalög byggjast á
viðskiptum. Einn vill af
einhveijum ástæðum ferðast, en
annar selja ferðir. Sá, sem vill
ferðast þarf að borga kostnaðinn
af ferðalagi sínu og sá, sem selur
ferðina þarf á einn eða annan hátt
að útvega það, sem hinn borgar
fyrir. Af auglysingum um
ferðaþjónustu hérlendis og
erlendis má ráða, að fjölbreytnin
er mikil, eða allt frá einföldum
flutningi frá einum stað á annan,
með eða án gistingar og fæðis, til
þaulskipulagðs ferðalags frá
fyrstu mínútu til hinnar síðustu,
og öll þessi starfsemi er fyrir
löngu orðin mikilvægur þáttur í
alþjóðlegum viðskiptum.
En ferðamál geta auðveldlega
orðið að tilfinningamáli engu
síður en önnur mál, sem tengjast
nytingu auðlinda til lands og
sjávar, hvort sem um er að ræða
sauðkindina eða þorskinn, - og
hvað sem líður allri skírskotun til
rökvísi fólks.
Hvaða skoðun höfum við
íslendingar til dæmis á ferðum
útlendinga hingað til lands annars
vegar og hins vegar á ferðalögum
landsmanna til útlanda, - að
gefnum persónulegum undan-
tekningum auðvitað. Mér segir
svo hugur um, að þegar okkur
sjálfum sleppir, vildum við
gjarnan draga úr eyðslu
íslendinga erlendis en magna
eyðslu útíendinga hérlendis, helst
án mikillar fjölgunar útlendinga
hér á tímabilinu frá maí til
september að minnsta kosti.
í skyfslu samgönguráðuneytisins
um "úttekt á íslenskum
ferðamálum" er meðal annars að
finna upplýsingar um fjölda
innlendra og erlendra ferðamanna
til og frá landinu síðasta
aldarfjórðung, eða svo, og
gjaldeyristekjur af erlendum
ferðamönnum^ og ferða- og
dvalarkostnað íslendinga allt frá
árinu 1969. Nú veit ég vel, að
fjalla ber um þessar upplýsingar
af hinni mestu varúð, en gegn
betri vitund slengdi ég saman
tölum úr nokkrum töflum í
skýrslunni, svona rétt til þess að
gá hvort við íslendingar
græddum eins mikið á
ferðaþjónustu og af er látið. Það
getur varla skaðað að sýna ykkur
þennan talnagraut, sem hér
kallast því hátíðlega nafni
"ferðamálajöfnuður íslendinga frá
1969 til 1985."
Árið 1969 eyddi hver íslendingur
að meðaltali 13,2% meira en hver
útlendingur. Árið 1977 var
munurinn 9,2%, en árið 1985
eyddi landinn að meðaltali 28,6%
meiru en útlendingurinn.
Ég hef allan fyrirvara á
samsuðunni en að honum
slepptum vil ég leyfa mér að
draga eftirfarandi ályktanir.
1. Islendingar virðast ekki hafa
haft upp í kostnað af eigin
ferðalögum erlendis með tekjum
af ferðaþjónustu við útlendinga
síðan 1977, en þá virðist svo sem
straumhvörf hafi orðið í
íslenskum ferðamálum. Fram til
þess tíma voru útlendingar, sem
árlega komu til landsins, mun
fleiri en Islendingamir, sem fóm