Skipulagsmál höfuðborgarsvæðisins - 01.08.1987, Page 25

Bjarni Sigtryggsson,
aðstoðarhótelstjórl, Hótel Sögu:
AFLAKÓNGAR
EÐA GÆÐAKÓNGAR?
Hægt er að skilgreina starfssvið
ferðaþjónustunnar þannig að þar
sé framleidd eftirvænting, seldir
draumar og afhentar endurminn-
ingar.
Það einkennir nefnilega ferðalög
okkar, einkum orlofsferðir, að
neysla þeirra varir mun lengur en
ferðalagið sjálft. Hún hefst með
bollaleggingum um val ákvörð-
unarstaðar, síðan öflun upp-
lysinga um landið eða staðinn, þá
ferðalagið sjálft og loks dvölina
sjálfa. En þar með er ekki
ferðalaginu lokið. Oftast verður
heimferðin ánægjuleg tilbreyting
á ny - og loks eru það svo endur-
minningarnar, sem geta varað
mjög lengi.
Ferðamennska er því vægast sagt
mjög persónuleg reynsla sem
snertir neytandann afar sterklega.
Þar af leiðandi er mat neytandans
á gæðum ferðarinnar yfirleitt
afgerandi á hvom veginn sem er.
Fáir eru hlutlausir þegar að þvx
kemur að segja grannanum eða
starfsfélaganum frá því hvort
Reykjavík sé spennandi borg eða
þjónustan þar góð.
Jafn einstaklingsbundin reynsla
og ferðalög eru, verður hún að
hafa súi sérkenni eigi hún að geta
orðið ny reynsla - og sérkenni
verða að þróast eins og allar
neysluvörur eða þjónusta gerir.
Það gerir kröfur til okkar sem í
ferðaþjónustu starfa um hag-
kvæmni og áræðni, en fallvalt-
leiki þessarar viðkvæmu atvinnu-
greinar krefst þess í senn að
stigið sé fram lfkt og á þunnum
ís.
Um þróun ferðaþjónustunnar
gildir mjög hið fornkveðna, að
sígandi lukka er best. Og þá
kemur sér vel að hafa áttavita. Sá
heitir stefna í ferðamálum. Það
orð sem flestir taka sér í munn,
en fæstir skilgreina.
Með stefnu í ferðamálum er átt
við það hvaða markmið við
setjum okkur. Til hvers sam-
félagið ætlar sér af ferðaþjón-
ustunni og til hvers ferða-
þjónustan getur ætlað sér af
samfélaginu. Það er mín sann-
færing að þróun ferðaþjón-
ustunnar í landinu eigi að verða
hluti af velferðarpólitík íslendinga
en ekki af velferðarstefnu
einhverra annara þjóða. Innrás
Svía og Þjóðverja í nokkur
smærri samfélög, svo sem á
Kanaríeyjum, í Afríku og víðar
hefur kannski margfaldað komu
erlendra ferðamanna á tiltekin
svæði, en hún hefur líka lagt
samfélagið, sem fyrir var, í rúst.
sk'ípulagsmálBBHBI 25
Sú tíð er varla liðin að menn
kappdeildu um skaðsemdaráhrif
þrjú þúsund bandarískra her-
manna á íslenska menningu og
íslenskt samfélag. Nú er árlegur
fjöldi erlendra ferðamanna hingað
orðinn á annað hundrað þúsund -
og við erum bara stolt. En
kannski erum við bara jafn stolt
og við vorum af hinum gífurlega
sildarafla, árin áður en stofninn
eyddist. Eða jafn stolt og við
vorum af öllum þeim tugum
nýrra skuttogara, sem streymdu
til heimahafna um allt land, árin
áður en skömmtun var hafin á
þorski.
Svo þessari samlíkingu sé haldið
áfram, þá má segja að við séum
nú í hlutverki aflakóngsins, sem
fyllir allar lestir, meðan gæða-
kóngurinn á næsta bát fer aðeins
hálf hlaðinn í land, en fær
margfalt hærra verð. Til hvers
vorum við að róa?
Það er ekki ætlunin í þessu stutta
spjalli að vera með úrtölur og
draga aðeins upp dökka mynd af
framtíð ferðaþjónustunnar. En
eigi munu þeir valda, sem
varhuga gjalda. Ég sagði áðan að
við ættum að stefna ferða-
þjónustu í þann farveg, að hún
yrði verkfæri til að ná hér bættum
lífskjörum. Aukning erlendra
ferðamanna ætti ekki að verða