Arkitektúr og skipulag - 01.09.1989, Qupperneq 55

- Já, og grundvellinum hef ég reynt að viðhalda í
nútínamun, í grunnmynd hússins.
„Það hef ég skilið,“ sagði Snorri, „þú átt greinilega við
miðbik hússins, með eldstæðinu miðsvæðis, eins og í
gamla daga.“
- Rétt, mér finnst það mikilvæg og bein söguleg túlkun á
byggingarhefðum fyrri tíma, sem ennþá hefur rétt á sér
í dag. Eldstæðið er miðsvæðis í gólfinu, eins og áður fyrr,
og reykurinn berst upp um ljórann. Munurinn liggur í
því, að í dag er hægt að verjast veðrum og vindum með
góðri einangrun í gleri og veggjum.
„Já, það er mikilvægt fyrir okkur íslendinga, að nýta
okkur þá veðurfarslegu beislun, sem völ er á,“ sagði
Snorri, „og samtímis að nýta og dýrka okkar sérstöku
íslensku birtu. Vegna tækniþróunar nútímans hefur þú
reyndar gengið lengra í túlkun fortíðarinnar. Ég er að
tala um ofanljósröndina
sem liggur bogadregin eftir
endilönguhvolfþakinu. Ef
ég skil þig rétt, þá er mein-
ingin að sýna glöggt fram á
innganginn, og að
ofanljósið móti upp-
bygginguhússins. Grunn-
myndin verður gleggri við
spil ljóss og skugga á
burðarvirkjum þaksins.
Þannig skapast skýrari
mynd af þeirri sögulegu
arfleifð sem liggur í
tj áningu bur ðarvirkj anna.
Ofanljósbirtan í tví-
breiðum veggjum lang-
hliðanna er e.t.v. einnig
tilraun til þess að ná fram
hinni sér-íslensku birtu,
eins og ljósslikja blárrar
fjallshlíðar?"
- Skilningur þinn er mikill.
Eins og þú sérð, er ekki val
á mótífum, formum og
stílum hin eina sögulega
rétta túlkun á íslenskri
byggingarhefð, heldur
samsafn fyrrgreindra
atriða. Þessvegnaeruekki
burstimar mikilvægasta
mótífið, heldur túlkun sjálfs rýmisins í heild og samspil
þess ytra og þess innra, og afstaðan til náttúmnnar og
umhverfisins. Ég hef notað tvibreiðu veggina sem arfleifð
fortíðarinnar. Þeir em lýmislega mikilvægir bæði „inni-
halda“ og „miðla.“ Hinir tvíbreiðu veggir innihalda
uppfysingamar, bækumar, fjölmiðlana og tæknina,
samtímis sem þeir em sögulega heðfbundnir í íslenskri
byggingarlist. Hinir tvíbreiðu langveggir em samtímis
miðlandi þáttur milli ytri og innri lýma, og miðla stóískum
andstæðum við umheiminn. „Já, kæri byggingarmeist-
ari, svo sannarlega er samfélagið í stöðugri þróun,“ sagði
Snorri í þungum þönkum, og skimaði út yfir lýmið, „en
veist þú,“ sagði hann þegar hann kom auga á spil ljóss
og skugga á burðarvirkjum þaksins, „ég þekki aftur
okkar íslensku náttúm í efnis- og litavalinu, þó húsið sé
ekki byggt úr torfi og tré. í nútímanum fyrirfinnst stærri
nákvæmni og skilgreining milli húss og náttúm, og
samtímis virðist vera mögulegt að ná fram ským efnis- og
litasamhengi við náttúmna."
Ég svaraði honum, að okkar margþætta samfélag hefði
gegnum árin framkallað ógiynni af stílum, efnum og
meiningum, en að mér persónulega fyndist sjálf móðir
náttúra vera fulltrúi vönduðustu og bestu valkostanna,
og síðan skýrði ég betur út efnisvalið.
- Tvibreiðu langveggimir em steyptir á staðnum og taka
við birtu gegnum glersteinaþak.
„Já, þetta er arfleifð ljósslæðunnar sem fellur á bláa
fjallshlíðina.“
- Stálbitamir sem bera þakið em sandblásnir, og fá því
grágræn litbrigði sem fyrirfinnast í hrauninu og við
hverina. Þakeiningamar em úr möttu, burstuðu áli, og
em því næmar á það litatónaspil sem dagsbirtan framkall-
ar hveiju sinni. Gólfið er úr
grábláum náttúmsteini, með
einstökum slípuðum flötum,
sem framhefja ákveðin lými.
Steingólfið nær einnig út í
bakgarðinn (óyfirbyggður
vetrargarður) og tengir þar
með innri og ytri lými saman.
í þessum garði er komið fyrir
hraunhnullungum sem
sögulegri áminningu um upp-
mnaíslands. Gufanfrákyrm
vatninu er tákn hveranna.
Eftir að hafa ráfað í
bakgarðinum um stund,
fömm við inn, um leið og hann
nefnir mikilvægi slíkra lýma í
landi með stöðugum vindum
og slagviðri. Arineldurinn í
gólfinu neistar, og skin eldsins
á bogadregnum glersteins-
veggnum minnir hann á
rauðglóandi hraun íslenskrar
náttúm. Hann kinkar ákaft
kolli þegar hann kemur auga
á bókahyllumar sem fylla
tvöfalda veggi stofunnar og ná
upp á aðra hæð.„Þú skilur"
sagði hann, „okkur handri-
tahöfundum fortíðarinnar
finnst gott að sjá bækumar
vemdaðar í þykkum veggnum (múmum). Bókin er
sköpuð af náttúmnni og tilheyrir náttúmnni.“
Hitastig vetrargarðsins með ljóranum er mátulegt þegar
hann fer í niðurgrafið baðið.„Við böðuðum okkur í
miðrýminu, eins og þú hefuskilið,“ sagði hann. „Við
kölluðum þetta rými baðstofu. “Eftir baðið sýndi ég honum
hvemig einstakar innréttingar, eins og borð, hillur,
stólar og rúm, vom úr mahogny, sérstaklega hannað
fýrir húsið, innfellt að hluta í tvöfalda veggina. Hann tók
þéttingsfast í viðarhandriðið, og kinkaði kolli. „Rúmið í
tvíbreiða veggnum er eitt af þeim atriðum sem mér finnst
minna mig hvað mest á fortíðina.“ sagði hann, þegar
hann lagðist til svefns. „Ég skil kannski ekki allt hvað
varðar ykkar þróun, en það sem ég veit, er að .... hér finn
ég fyrir ró, og.... hér finnst mér ég eiga heima.“ Þegar ég
vaknaði daginn eftir var hann horfinn. ■
ARKITEKTÚR OG SKIPULAG
53