Bændablaðið - 27.04.2023, Blaðsíða 34

34 Bændablaðið | Fimmtudagur 27. apríl 2023
Ný þjóðgarðsmiðstöð hefur verið
opnuð á Hellissandi. Hákon
Ásgeirsson, þjóðgarðsvörður
Snæfellsjökulsþjóðgarðs, segir
miðstöðina hafa mikla þýðingu,
bæði fyrir þjóðgarðinn og
samfélagið allt á Snæfellsnesi.
„Þegar við vorum að vinna
hugmyndavinnu með fulltrúum hér úr
samfélaginu um hvernig sýningu ætti
að setja upp í húsinu, þá snerist umræða
að miklu leyti um það hvernig húsið
nýtist samfélaginu. Eftir vinnuna með
hugmyndavinnuhópnum héldum við
fundi með fulltrúum í nærsamfélaginu,
þ.e. frá fræðasamfélaginu, skólunum
á svæðinu og fulltrúum frá
Snæfellsbæ. Umræðan var um
hvernig þjóðgarðsmiðstöðin nýtist í
heimabyggð,“ segir Hákon.
Samkeppni um hönnun sýningar
Að sögn Hákons er verið að setja
upp sýningu, hönnuð af Antoni
Illugasyni, sem áætlað er að
verði fullbúin fyrir sumarið 2024.
Samkeppni verður um hönnun
sýningarinnar, sem fer í útboð á
næstunni. Í húsinu verður einnig
veitingasala sem verður boðin
út. Þá verður minjagripasala og
fræðslurými til að taka á móti
skólahópum á öllum stigum. Einnig
verður rými fyrir tímabundnar
sýningar um sögu, listir og vísindi.
Hægt verður að halda ýmiss
konar viðburði, eins og ráðstefnur
og fundi, í nýja húsnæðinu.
„Okkar von er að þetta verði
ekki bara gestastofa fyrir gesti
þjóðgarðsins, heldur einnig fræðahús
og félagsmiðstöð. Að hér vilji fólk
koma aftur og aftur, eiga stund saman,
hvort sem það eru skólahópar í fræðslu
eða bara til að hittast yfir kaffibolla hér
í tilvonandi veitingaaðstöðu og spjalla
um mikilvæg málefni eins og veðrið.
Stefnt er á að þjóðgarðsmiðstöðin
verði opin alla daga allt árið um kring.
Einnig er í húsinu skrifstofa
þjóðgarðsins og erum við alsæl
með þá aðstöðu, það er góður andi í
húsinu,“ segir Hákon.
Fjölbreytilegur þjóðgarður
Snæfellsjökulsþjóðgarður var
stofnaður 28. júní árið 2001 í þeim
tilgangi að vernda bæði sérstæða
náttúru svæðisins og merkilegar
sögulegar minjar. Þjóðgarðurinn er
183 ferkílómetrar að stærð, staðsettur
vestast á Snæfellsnesi og er fyrsti
þjóðgarður landsins sem nær að sjó.
Eins og margir vita er strönd
Snæfellsness fjölbreytileg þar sem
skiptast á grýttir vogar, strendur
með ljósum eða svörtum sandi og
snarbrattir sjávarhamrar með iðandi
fuglalífi yfir varptímann. Láglendið
innan þjóðgarðsins er að mestu hraun
sem víðast er þakið mosa en inn á
milli má finna skjólsæla bolla með
gróskumiklum gróðri.
Snæfellsjökull, eitt formfegursta
fjall landsins, trónir tígulega í
þjóðgarðinum. Jökullinn er virk
eldkeila sem hefur hlaðist upp í
mörgum hraun- og sprengigosum á
síðustu 800 þúsund árum. Síðast gaus
í jöklinum fyrir um 1.800 árum og var
það stórgos.
„Eldstöðvakerfið, sem kennt er
við Snæfellsjökul, sýnir menjar eftir
einstæð eldsumbrot, bæði frá síðasta
jökulskeiði og eftir að ísöld lauk.
Þessar fjölbreyttu jarðmyndanir gera
þjóðgarðinn einstakan. Suðurhlíðar
jökulsins eru sérstæðar en Háahraun
og Svartahraun eru gróf apalhraun,
við Svalþúfu og Lóndranga má sjá
þversnið gjóskugígs, Purkhólahraun
er eitt hellaauðugasta hraun
landsins og ströndin frá Malarrifi
að Hólahólum er prýdd margs konar
hraunmyndunum,“ segir Hákon um
leið og hann vekur athygli á því
að innan þjóðgarðsins er að finna
merkar menningarminjar frá tímum
árabátaútgerðar, til að mynda kjalför
báta í sjávarklöppum, fiskbyrgi,
fiskreiti og rústir. Rústir bændabýla,
jafnvel allt frá söguöld, eru einnig
greinilegar. Gamlar þjóðleiðir liggja
um þjóðgarðinn og með sumum þeirra
eru fallega hlaðnar vörður.
Svæðið kemur einnig mjög við
sögu í skáldskap og listum, innanlands
og utan.
450 þúsund gestir
Metfjöldi gesta heimsótti
Snæfellsjökulsþjóðgarð árið 2019,
alls 450.000 manns. Í fyrra voru
gestirnir 350.000 talsins. „Við
gerum ráð fyrir miklum fjölda gesta
í sumar því fleiri skemmtiferðaskip
hafa bókað komu sína í Grundarfjörð
en áður, eða 65 skip með um 65.000
farþega. Við teljum okkur vera vel
undirbúin að taka á móti þeim og ný
þjóðgarðsmiðstöð hjálpar þar til. Með
henni munu gestir vonandi dreifast
meira um svæðið og álag á Malarrif
minnkar yfir háannatímann, en þar
fer fjöldinn stundum yfir það sem sú
gestastofa getur borið. Þá bætast við
tíu salerni í þjónustu okkar en það
hefur verið áskorun allt til dagsins í
dag að hafa nóg af salernum. Þá hefur
mikið verið byggt upp af innviðum í
þjóðgarðinum og því er svæðið vel
í stakk búið að taka á móti gestum
án þess að það hafi neikvæð áhrif á
náttúruna. En áfram verður gert betur
í þeim efnum,“ segir Hákon.
Enginn dagur eins
Það eru eflaust einhverjir sem
velta því fyrir sér hvert hlutverk
þjóðgarðsvarðar sé og hvað sé
skemmtilegast við starfið. „Það eru
þau forréttindi að standa vörð um
íslenska náttúru. Enginn dagur er eins
í starfi þjóðgarðsvarðar. Starfið er að
stórum hluta samskipti við alls konar
fólk, ráðuneyti, stofnanir, sveitarfélög,
ferðaþjónustufyrirtæki, gesti
þjóðgarðsins og síðast en ekki síst
fólkið á Snæfellsnesi. Meginhlutverk
þjóðgarða er að vernda náttúru en
um leið að fræða fólk um náttúruna,
sögu og mikilvægi náttúruverndar.
Eitt það skemmilegasta í mínu starfi
er fræðsluhlutverkið. Það er ekkert
skemmtilegra en að fara með gesti
þjóðgarðsins í göngu og tengja þá
náttúrunni. Það er ekkert fallegra
en það ef það tekst. Þegar ég fékk
New York búann til að fara úr
skónum í móanum, sleppa tökum á
símanum, loka augunum og virkja
öll skynfæri, tærnar í grasinu, ilmur
af blómstrandi brönugrasi og ekkert
hljóð nema vellið í spóanum. Þetta
var ein stórkostlegasta upplifun sem
New York búinn hafði upplifað,“ segir
Hákon skælbrosandi.
Magnús Hlynur
Hreiðarsson
magnushlynurh@gmail.com
Starfsfólk þjóðgarðsins, frá vinstri: Mandy Nachbar þjónustufulltrúi, Guðmundur Jensson landvörður, Eva Dögg Einarsdóttir
yfirlandvörður, Rut Ragnarsdóttir þjónustustjóri, Guðlaugur Þór Þórðarson umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra, sem
opnaði formlega nýju þjóðgarðsmiðstöðina, Hákon Ásgeirsson þjóðgarðsvörður og Páll Marel Jónsson landvörður.
Nýja byggingin er um 710 fm að stærð en þar verður þjónusta við gesti þjóðgarðsins, sýning, veitingaaðstaða, skrifstofur
og fleira. Kostnaður við bygginguna var um 600 milljónir króna en hún var hönnuð af Arkís arkitektum, sem unnu
hönnunarsamkeppni árið 2006. Myndir / Aðsendar
Hákon Ásgeirsson, sem
tók við starfi þjóðgarðs-
varðar í júlí á síðasta ári. Áður starfaði
hann í þjóðgarðinum sumrin 2006-
2009 og 2011 sem sumarlandvörður.
Snæfellsnes:
Ný þjóðgarðsmiðstöð opnuð á Hellissandi
– Forréttindi að standa vörð um íslenska náttúru
LÍF&STARF
YLEININGAR
Léttar stálklæddar samlokueiningar sem fást með þéttifrauðs- eða steinullarkjarna.
Auðveld og fljót uppsetning, auðveld þrif, mikil burðargeta, mikið einangrunargildi
og er ódýr kostur ef miðað er við hefðbundnar lausnir. Henta vel fyrir eldri gripahús
þar sem skipta þarf út þak- og eða veggjaklæðningum.
Hafðu samband: bondi@byko.is