Bændablaðið - 27.04.2023, Blaðsíða 53

53Bændablaðið | Fimmtudagur 27. apríl 2023

Búgreinadeild hrossabænda Bændasamtaka
Íslands vill koma á framfæri að á Búgreinaþingi
Hrossabænda 2023 var samþykkt að
forsenda tilnefningar til ræktunarbús ársins
miðist við fulla félagsaðild í
Bændasamtökunum fyrir 1. maí ár hvert.
Ekki er gerður greinarmunur á hvort ræktandi sé
persóna eða skráð kennitala fyrirtækis. Aðrar
forsendur fyrir tilnefningu eru óbreyttar.
Stjórn Búgreinadeildar hrossabænda
Vegna tilnefninga til ræktunarbús ársins
Árið 2022 stóð íslenskur land-
búnaður frammi fyrir miklum
áskorunum vegna gífurlegrar
hækkunar á framleiðslukostnaði.
Þessi staða
var ekkert eins-
dæmi á Íslandi.
Stjórnvöld hér
á landi, líkt og
um allan heim,
komu til móts
við bændur
með auknum
stuðningi. Enda
hverri sjálfstæðri
þjóð mikilvægt að standa vörð um
matvælaframleiðslu og þau störf sem
henni tengjast.
Þrátt fyrir aðgerðir á síðasta ári
er því miður ekki hægt að segja að
betur líti út með rekstur sauðfjárbúa
árið 2023. Viðbótarstuðningur
stjórnvalda á síðasta ári var
einskiptis aðgerð. Á síðasta ári
hækkaði afurðaverð til bænda um
35%. Sú hækkun gerði lítið annað
en að leiðrétta, fordæmalaust hrun
afurðaverðs á árunum 2016-2017.
Verðhækkanir á helstu rekstrarvörum
hafa aðeins gengið til baka að litlu
leyti. Í sumum tilvikum hækkað
enn frekar. Það er því áfram vert að
hafa áhyggjur af afkomu þeirra sem
stunda sauðfjárbúskap. Frá haustinu
2016 hefur framleiðsla á dilkakjöti
dregist saman um 20%. Farið úr
9.283 tonn niður í 7.408 tonn. Verði
ekki brugðist við mun enn aukast á
samdrátt í greininni.
Í greiningu Bændasamtaka
Íslands á afkomu sauðfjárbænda árið
2023 er, að óbreyttu, gert ráð fyrir
því að það vanti um 400-600 kr/kg
dilkakjöts í tekjur til að reksturinn
skili ásættanlegri afkomu og standi
undir eðlilegri launagreiðslugetu.
Gert er ráð fyrir því að rekstrar'-
kostnaður sauðfjárbúa hækki um
5% milli ára. Munar þar mestu um
hækkun fjármagnskostnaðar og
aðkeypt vinnuafl. Stórir rekstrarliðir
eins og áburður, fóður, olía og plast
eru nær óbreyttir milli ára.
Sauðfjárrækt á Íslandi byggir,
líkt og aðrar búgreinar, á Búvöru-
lögum sem ramma inn það
samkomulag sem stjórnvöld og
bændur hafa gert um starfsskilyrði
landbúnaðarins. Markmið þess
samkomulag er að tryggja innlenda
framleiðslu á landbúnaðarvörum og
um leið skapa bændum viðunandi
afkomu. Nú er í gangi endurskoðun
á búvörusamningum. Í þeirri
vinnu verður að horfa til þess
hvort þessum grunnmarkmiðum
Búvörulega sé náð.
Það felast mikil verðmæti í
þeirri þekkingu og framleiðslugetu
sem sauðfjárræktin býr yfir. Með
samdrætti í greininni tapast þessi
verðmæti. Á sama tíma og unnið
er að því að skapa sauðfjárrækt
viðunandi rekstrarskilyrði má ekki
gleyma að kröfur samfélagsins til
landbúnaðar hafa breyst. Verkefni
landbúnaðarins snýr ekki eingöngu
að framleiðslu hefðbundinna
afurða. Landbúnaðurinn gegnir
einnig mikilvægu hlutverki á
sviði umhverfis-, loftslags- og
byggðamála. Öllum þessum hlut-
verkum þarf landbúnaðurinn að
sinna. En á sama tíma verður að
tryggja þeim sem stunda landbúnað
afkomu í samræmi við aðrar stéttir
þessa lands. Þar þarf að byrja og
þar liggur grunnur að farsælli lausn
allra verkefna landbúnaðarins –
Tryggjum bændum sanngjörn
laun fyrir sín störf.
Trausti Hjálmarsson,
formaður deildar sauðfjárbænda.
Launagreiðslugeta sauðfjárbúa er óásættanleg
Trausti
Hjálmarsson.
Afkoma í sauðfjárrækt
Framleiðsla ársins á dilkakjöti
Mynd / Jón Eiríksson.