Skinfaxi - 01.02.2017, Blaðsíða 34

34 SKINFAXI tímarit Ungmennafélags Íslands
E
mbætti landlæknis kynnti lýðheilsu-
vísa fyrir öll heilbrigðisumdæmi lands-
ins fyrir ári. Verkefninu er haldið lifandi
og fylgjast starfsmenn embættisins
náið með heilsu landsmanna. Stefnt er
að því að gera öllum kleift að fylgjast með stöðu
og þróun lýðheilsu á netinu í framtíðinni.
„Við höfum unnið að því að kynna lýðheilsu-
vísana í heilbrigðisumdæmum og rætt við
fulltrúa sveitarfélaga, skóla, heilsugæslu og
aðra hagsmunaaðila. Við hvetjum samfélög,
sem vilja gera betur, til að skoða vísana og
leita leiða til að bæta stöðu sína ef þörf er á,“
segir Sigríður Haraldsdóttir, sviðsstjóri heil-
brigðisupplýsinga hjá Embætti landlæknis.
Embættið birti um mitt síðasta ár í fyrsta
sinn lýðheilsuvísa fyrir Ísland. Vísarnir eru
birtir fyrir heilbrigðisumdæmin sem eru sjö.
Markmið þeirra að veita yfirsýn yfir heilsu
íbúa í hverju umdæmi fyrir sig til saman-
burðar við stöðuna hjá öllum landsmönn-
um. Starfsmenn embættisins hafa fylgt mál-
inu eftir allt árið. Gefnar verða út nýjar upp-
lýsingar um lýðheilsu fólks á hverju ári, að
sögn Sigríðar, og hún bætir við að við-
brögðin við útgáfu lýðheilsuvísanna í fyrra
hafi verið mjög góð. „Ég held að allir séu
ánægðir með það enda varð útgáfan tilefni
til heilmikilla umræðna.“
Meginmarkmiðið með birtingu lýðheilsu-
vísanna er að auðvelda sveitarfélögum og
heilbrigðisþjónustunni að greina stöðuna í
hverju umdæmi, finna styrkleika og veikleika
og skilja þarfir íbúanna svo að þau geti unnið
saman að því að bæta heilsu og líðan þeirra.
Sigríður segir lýðheilsuvísana ná yfir stór
svæði í hverju umdæmi. Unnið verður að
því að birta lýðheilsuvísa um smærri svæði
eftir því sem gögn leyfa. Svæðisbundnir
lýðheilsuvísar nýtast öllum samfélögum sem
vilja leggja áherslu á heilsu og líðan þegna
sinna og geta þau fengið frekari
stuðning með aðild sinni að
Heilsueflandi samfélagi og
Heilsueflandi leik-, grunn- og
framhaldsskólum. Þrettán sveit-
arfélög taka nú þegar þátt í starfi
Heilsueflandi samfélags. Í þeim
búa rúmlega 76% landsmanna.
Hægt að skoða
heilsuna á vefnum
Þegar við náðum tali af Sigríði
var hún að undirbúa útgáfu lýð-
heilsuvísanna í annað sinn. Fyrir
liggur hvernig þeir verða birtir
í framtíðinni: „Við þróum lýð-
heilsuvísana áfram, tökum inn
nýja vísa og hvílum aðra.“
Að lokum bætir Sigríður við að
í fyrirsjáanlegri framtíð verði
útbúinn gagnamarkaður á vef
Embættis landlæknis og muni
fólk þá geta skoðað upplýsingar
á netinu um heilsu fólks eftir
landshlutum ásamt meðaltali
landsins alls.
Lýðheilsa er
lifandi verkefni
„Við erum ekki eftirlitsaðili
með því hvernig sveitarfélög
haga sinni vinnu í Heilsu-
eflandi samfélagi. Samningur
við sveitarfélagið staðfestir
að það er vilji viðkomandi
samfélags að vinna að þessum
málum. Okkar hlutverk er að
styðja við það starf.“
– Gígja Gunnarsdóttir, sviðs-
stjóri áhrifaþátta heilbrigðis
hjá Embætti landlæknis.
Svona verður sveitarfélag
heilsueflandi
Hafi sveitarfélag áhuga á að verða
Heilsueflandi samfélag þarf að fara
ákveðna leið. Hún er svona:
– Bæjarstjóri/sveitarstjóri skrifar undir
umsókn um þátttöku í Heilsueflandi
samfélagi. Umsóknareyðublað er á
heimasíðu Embættis landlæknis.
– Stýrihópur er skipaður og aðkoma
lykilhagsmunaaðila að starfinu er
tryggð. Aðalatriðið er að festa í sessi
samstarfsvettvang og vinnulag þar
sem hagsmunaaðilar geta horft heild-
stætt á málin fyrir öll æviskeið.
– Stýrihópurinn nýtir lýðheilsuvísa, gát-
lista og önnur gögn til að meta stöðuna
og forgangsraða í samræmi við þarfir sam-
félagsins. Vinnusvæðið heilsueflandi.is
er notað til að halda utan um starfið.
– Sett er fram framtíðarsýn fyrir sveitar-
félagið og áætlun um markvissar að-
gerðir sem stuðla að heilbrigðum lífs-
venjum, heilsu og vellíðan íbúa.
Sigríður Haraldsdóttir, sviðs-
stjóri heilbrigðisupplýsinga
hjá Embætti landlæknis.
Lýðheilsuvísar
eru safn mælikvarða sem gefa
vísbendingar um heilsu og líðan
þjóðarinnar og áhrifaþætti þeirra.
Lýðheilsuvísarnir voru kynntir
í Safnahúsinu við Hverfisgötu í
júní á síðasta ári og birtast þeir nú
einnig á vef embættisins.