Heima er bezt - 01.08.2009, Blaðsíða 78

n*
Ingibjörg Sigurðardóttir, skáldkona
Kveðja
Jfá Heima er bezt
Þann 17. júlí s.l., lést einn af góðvinum Heima er bezt til
langs tíma, skáldkonan Ingibjörg Sigurðardóttir.
Ingibjörg var þjóðkunn fyrir skáldsögur sinar sem nutu vinsælda
alla tíð, og lengst af birtust þær jafnan fyrst í þessu tímariti,
Heima er bezt, og komu síðan á bók.
Ingibjörg var fædd 17. ágúst 1925 að Króki í Skagahreppi
i Austur-Húnavatnssýslu, og ólst þar upp, eins og hún komst
sjálf að orði í viðtali sem ég átti við hana, fyrir blaðið, árið
2003, í afar fögru umhverfi með tignarlegri fjallasýn til
allra átta, víðáttumiklum Húnaflóanum annars vegar, í sínum
margbreytilegu myndum, spegilsléttur og blár, sólgulli sleginn á
björtum sumardögum, í byljum hausts og vetrar, búinn rismiklum,
freyðandi öldutoppum, sem féllu með þungum niði að klettóttri
strönd. Og hvergi hef ég séð fallegra sólarlag en heima við
Húnaflóann.“
Þannig fórust henni orð í upphafi samtals okkar, og fór þar
ekki á milli mála að ást hennar á umhveifii sínu, og hæfileikinn
til þess að færa lýsingu þess í skáldlegan og fagran búning, var
henni svo sannarlega meðfæddur og eiginlegur.
Og vel má gera sér í hugarlund að það hafi ekki verið henni
léttbært að þurfa að yfirgefa æskuslóðimar svo snemma sem
raun bar vitni, en tvítug að aldri flytur hún til Sandgerðis með
fóstm sína, aldraða.
Foreldrar hennar vom Guðrún Oddsdóttir og Sigurður Oli
Sigurðsson, bæði Vestfirðingar, og þegar hún er eins árs, flytja
þau frá Króki og út að Kálfshamarsnesi, á bæinn Klöpp.
Þau slitu samvistum þegar Ingibjörg er 4 ára gömul, og fór
hún þá í fóstur til eldri hjóna, sem bjuggu í nágrenninu. Þau vom
bamlaus en hún hafði hænst mjög að þeim áður og æxluðust
mál þannig að hún fór alfarið til þeirra þegar foreldrar hennar
skildu. Fóstri hennar deyr þegar hún er 6 ára gömul og vom
þær fóstra hennar einar í heimili eftir það. Fylgdust þær að öll
þau ár sem hún átti ólifúð, en hún lést 95 ára gömul, eftir að
þær vom fluttar til Sandgerðis.
Eins og algengt var á ungdómsámm Ingibjargar þá var
almennt ekki mikið um skólagöngu hjá bömum umfram það
sem bamaskólinn bauð upp á, efni og aðstæður leyfðu ekki
meira. Þá var það líka svokallaður farskóli, sem bömin gengu
í, en þá kom kennari og kenndi á ákveðnum bæjum. Ingibjörg
var 4 vetur í þannig skóla og vom bara tvö böm í hennar bekk,
því hún átti aðeins einn jafnaldra á Kálfshamarsnesi.
Margur þráði það að fá að læra meira en kostur var á þessum
ámm eihaleysis og erfiðra aðstæðna, og svo var því einnig varið
með Ingibjörgu. Það sagði hún mér að hún öfúndaði unga fólkið
í dag af því hvað það hefði mikil og góð tækifæri til þess að læra
það sem því lysti, því það heföi hún svo sannarlega vilja gera
meira af, ef aðstæður hefðu leyft. Hennar uppáhalds námsgrein
var íslensk málfræði og hafði hún mikið yndi af að læra hana.
Þar hefúr greinilega verið strax kominn fram hæfileiki hennar
og þrá til að vinna með mál og texta, sem svo átti eftir að verða
jafn mikill hluti æviferils hennar og raun ber vitni. En aðeins
urðu það 7 vikur sem segja má að hún hafi fengið í lífinu til
þannig undirbúnings undir þessi miklu ritstörf sín.
Og sögur skrifaði hún alveg ffá bamsaldri. Þetta var, eins og
hún sagði sjálf, henni eitthvað svo í blóð borið og nauðsynlegt,
að hún var alltaf sískrifandi. Vísur og ljóð gerði hún líka alla tíð
mjög mikið af og var hún jafnvel meira í því á yngri ámnum.
En sögumar sínar byrjar hún svo að skrifa fyrir alvöru fljótlega
eftir að hún flutti til Sandgerðis, þegar hún er rúmlega tvítug
að aldri. Fyrsta sagan sem hún skrifaði hét Sigrún í Nesi, en
hún var þó ekki sú sem fyrst kom út á bók. Það var sagan um
Hauk Iækni, en Prentverk Odds Bjömssonar gaf út bókina um
Sigrúnu nokkmm ámm síðar, eða 1964. Aður hafði birst eftú
hana sagan Bylgjur, í Nýju kvennablaði, árið 1956, en ritstjóri
þess var Guðrún Stefánsdóttir, systir Davíðs Stefánssonar skálds
frá Fagraskógi.
Það sagði Ingibjörg síðar að líklega hefði hún aldrei komið
sögum sínum sjálf á framfæri. En þannig vildi til að hún kynntist
konu, Rannveigu Guðnadóttur að nafni, sem var á þessum tíma
að safna áskriftum að bókum fyrir Ragnar í Smára, sem var
mikilvirkur útgefandi þá og átti bókaútgáfuna Helgafell. Hún
haföi þann háttinn á að safna áskriftunum fyrst og koma svo
aftur síðar með bækumar. Hún átti ekki bíl og fékk hún þess
vegna mann Ingibjargar, Oskar Júlíusson, til að keyra sig á
Suðumesin, þessara erinda. Og eitt sinn óskaði hún eftir að
fá að gista. Og eins og Ingibjörg sagði frá því f viðtali okkar
2003, má segja að þar hafi örlögin kippt í einn spottann. Henni
segist svo frá þar:
366 Heima er bezt