Heima er bezt - 01.08.2009, Síða 87

Heimkoma
Odysseifs til íþöku
Brátt vaknaði Odysseifur af værum blundi á sjávarströnd
íþöku og vissi að þá loks væri hann kominn heim.
Það fyrsta sem hann sá var ungur og glaðlegur
hjarðsveinn, sem í raun og veru var vemdargyðja hans,
Pallas Aþena, í dulargervi. Fyrst hjálpaði gyðjan honum að
fela ýmsa dýrgripi sem hann hafði meðferðis og að endingu
veltu þau stórum steini yfír leynistaðinn. Síðan sagðist
gyðjan skyldi gera hann óþekkjanlegan, svo að hann gæti
villt á sér heimildir, meðan hann væri að kanna ástandið
heima. Snart hún hann því næst með töfrasprota og breyttist
hann þá samstundis í tötrum klæddan beiningamann með
betlistaf. Svo ráðlagði hún honum að fara og finna gamla
svínahirðinn Eumaios, því að hann væri bæði honum og
Telemakkos, syni hans, trúr og tryggur, en engum skyldi
hann segja hver hann væri að svo stöddu.
Odysseifur fór að ráðum hennar og gamli svínahirðirinn tók
vel við þessum hruma ölmusumanni. Sagði hann honum allt
af létta um biðlana og hvernig þeir hefðu hreiðrað um sig í
höllinni og haft þar í frammi hvers kyns uppvöðslusemi.
Næsta morgun kom Telemakkos til kofa svínahirðisins
og heilsaði þá þessum gamla betlara af mikilli vinsemd.
En allt í einu breytti Aþena honum, svo að hann fékk sitt
eðlilega útlit og Telemakkos fékk að vita að þar væri faðir
hans sjálfur kominn. Varð þá að vonum með þeim mikill
fagnaðarfundur. Saman lögðu þeir feðgar síðan á ráðin
um, hvernig losna mætti við hina hvimleiðu þrásetumenn
úr höllinni, en ákváðu jafnframt að Ijósta engu upp um
heimkomu Odysseifs að sinni.
Daginn eftir hafði Aþena breytt honum aftur í flakkara og
hélt hann þá með svínahirðinum til hallarinnar. Á leiðinni
varð geitahirðir staðarins á vegi þeirra. Hann hafði gengið
í lið með biðlunum og rak nú á undan sér feitar og fallegar
geitur sem slátrað skyldi í matinn handa hinum sjálfboðnu
gestum. Geitahirðir þessi jós Odysseif skömmum og sparkaði
í hann, en hinn dulbúni konungur varð að þola það þegjandi,
því að hans tími var enn ekki kominn.
Við hallarhliðið lá gamli hundurinn hans á haug. Hann
hafði fyrrum verið kvikur og snar i snúningum, en var nú
orðinn svo ellimóður að hann mátti sig vart hræra lengur. En
þegar hann kom auga á Odysseif, þekkti þetta tryggðardýr
húsbónda sinn aftur, þótt hann væri í dulargervi, lyfti höfði,
dinglaði rófunni og ýlfraði vinalega. Komst þá Odysseifúr
svo við að honum hrukku tár af hvarmi. Það virtist svo
sem hundurinn hefði lengi beðið þessarar stundar, því að
litlu seinna leið hann út af og geispaði golunni fyrir fullt
og allt.
I stórum sal í höllinni sátu biðlamir við langborð sem
svignaði undan kræsingum og dýrum veigum, en eigandi alls
þessa gekk inn sem betlari. Þegar hann bað um ölmusu, var
honum svarað með skömmum, svo hann hrökklaðist fram í
útidymar og settist þar. I sömu andrá bar að annan betlara
sem var hagvanur þama. Er hann sá keppinaut kominn á
sinn stað, varð hann vondur og skipaði Odysseifi brott með
ljótum orðum. Þetta upphlaup skemmti biðlunum og siguðu
þeir körlunum saman og hétu þeim blóðmörskepp í verðlaun
sem betur hefði. Odysseifur sló þá til hins svo harkalega
að hann lá og snýtti rauðu. Biðlamir hlógu dátt að þessu
og enn meira fögnuðu þeir, þegar Odysseifur bar hinn út
fyrir dyrnar og sagði lionum að venja sig af ókurteisi við
ókunnuga framvegis. Við þetta steig hann nokkuð í áliti hjá
biðlunum, en ósvífnar þemur sem gengu um beina spottuðu
hann og hröktu á alla lund. Verst af þeirn öllum lét þó hin
snoppufríða Melantó sem Penelópe hafði fyrrum tekið að
sér og gert vel við. Gekk það nærri Odysseifi að horfa upp
á vinnukonur sínar hegða sér líkt og pútur í félagsskap
hinna sjálfboðnu gesta.
En brátt nálgaðist úrslitastundin. Þemumar höfðu ljóstrað
upp því leyndarmáli að Penelópe rekti upp á nóttunni það
sem hún hefði ofið yfir daginn. Biðlamir sóttu því fastar að
henni og kröfðust þess að hún gerði upp hug sinn varðandi
tilvonandi eiginmann. Penelópe taldi það skyldu sína gagnvart
Telemakkos að stöðva hið taumlausa bruðl sem viðgekkst í
Heima er bezt 375