Læknaneminn - 01.03.1956, Síða 7

7
LÆKN ANEMINN
þar sem abscessmyndun er tíð, er
oft blóðugur uppgangur, sömuleið-
is við víruslungnabólgur. Oftast er
aðeins um lítið blóðmagn að ræða,
en í sjaldgæfum tilfellum getur
talsvert blóðmagn gengið upp.
Fungus- og panasitainfectionir:
Við þessa sjúkdóma er hemoptys-
is algengt symptom. Actinomycosis
í lungum getur valdið mjög alvar-
legri hemoptysis, sem stundum er
banvæn.
Við lcrónískan bronchitis getur
gengið upp blóð í hráka, sjaldan
nokkuð sem heitir, en fari að bera
á verulegri hemoptysis hjá sjúkl.
með þennan sjúkdóm, bendir það
venjulega til þess, að eitthvað ann.
að og meira liggi til grundvallar,
t. d. bronchiectasis.
Pertussis: Börn með kíghósta
geta fengið blóðugan uppang, ef
hóstinn er svæsinn og leggst þungt
á þau.
Æxli í lungum: Við krabbamein
í lungum er hemoptysis stundum
eitt af fyrstu einkennunum. Meinið
gengur oftast út frá lungnapípun-
um, grefur sig í gegnum slímhúð-
ina, hún ulcerar og við það blæð-
ir úr henni.
Þá getur adenomatös polyp vax-
ið inn í bronchus, ulcerað og vald-
ið hemoptysis.
Metastasar í lungum geta og
valdið hemoptysis, einkum chorio-
nepithelioma.
Infarct í lungum veldur hemop-
tysis. Sjúkl. fær sáran, ertandi
hósta og blóðuppgang. Tappinn,
sem infarctinum veldur, er oftast
kominn frá thromboseruðum ven-
um í neðri extremitetum, einnig
frá venum í pelvis, eftir barnsfar-
arsótt eða graviditet.
Verður að hafa þetta í huga,
þegar skoðaður er sjúkl. með hem-
optysis.
Trarnna. Margs konar áverkar
á brjóstkassanum geta valdið hem-
optysis.
Má þar til nefna þung högg og
þrýsting, einkum ef fylgir fractura
costae. Hætta er þá á, að bein-
endarnir stingist inn í lungun og
setji sundur æðar. Afleiðingin
verður hemoptysis, mikil eða lítil
eftir atvikum, getur orðið banvæn.
Stungu- og skotsár hvers konar
í brjóstið valda hemoptysis og
hlýzt oft af banvæn blæðing.
Aðrir sjúkdómar en lungnasjúk-
dómar:
Hjartasjúkciómar: Mitral sten-
osis er ein af algengari '• orsökum
fyrir hemoptysis. Þá verður mikill
stasi í lungunum, capillerurnar
þenjast mjög út, og blæðir úr þeith.
Aðrir skýra þetta þannig, að
samband sé á milli v. pulmonalis
og venanna í bronchi. Við mitral
stehosis verði bronchialvenurnar
útþandar og settar hnútum (vari-
ces) og frá þeim stafi blæðingin
við mitral stenosis.
Blóðið, sem upp kemur í hrák-
anum, er oftast fremur dökkt,
vegna stasis. Hemoptysis getur
verið fyrsta symptomið við þenn-
an sjúkd. Meiri háttar hemoptysis
er sjaldgæf.
Þá sést hemoptysis við með-
fædda hjartasjúkdóma, þar sem
hækkaður þrýstingur er í lungna-
æðunum. (Eisenmenger syndrom,
arterio-venös shunt, congenit og
traumatisk).
Við insufficiens á v. ventirculus
og mikið ödem pulm. getur gengið
upp blóðlituð froða frá lungum.
lííóðsjúkdómar: Granulocyto-
penia, purpura, hemophilia og leu-
cæmia geta valdið heinoptysis.
Sjúkdómar í larynx og trachea:
Carcinoma laryngis getur valdið
hemoptysis, þegár það ulcerar/ ávb
og hvers konar sármyndanir í lar-
ynx og trachea, • ‘A;