Læknaneminn - 01.12.1962, Blaðsíða 39

LÆKNANEMINN
39
að lifa mannsæmandi lífskjörum.
Þegar þeir réðu sig að haustinu
til ákveðins prófessors fengu þeir
þegar sex gíneur, síðan ákveðna
greiðslu fyrir hvern skrokk, og
miðaðist hún við lengd hans, og
svo aukaþóknun að vori, er starfi
lauk. En auk þessa höfðu the
body-snatchers (ég held ég noti
þetta orð, þar sem orðið líkræn-
ingjar hljómar svo óþægilega a.
m.k. þcgar vísindin eiga í hlut)
áhættuþóknun. Lentu þeir nefni-
lega í steininum vegna starfs síns
varð prófessorinn, atvinnurekandi
þeirra, að greiða fjölskyldunni tíu
shillinga á viku, þar til hinn
fangelsaði gat að nýju um frjálst
höfuð strokið. Verð skrokkanna
var mjög mismunandi, en þennan
reikning má sjá í bókum The
Royal College of Physicians á ír-
landi:
Verð líks: 23 shillingar.
Greiðsla til varðmanna: 12
shillingar og 6 pence.
Vín handa varðmönnum: 7
shillingar og 6 pence.
Fyrstu body-snatcherarnir voru
afar löghlýðnir borgarar. Þeir
tóku aðeins hina dauðu líkama, en
aldrei t.d. líkkisturnar að auki og
þar sem dauður líkami gat ekki
talizt til verðmæta, urðu þeir ekki
sakaðir um þjófnað. Starfsaðferð-
ir voru margar. Fjöldagrafirnar
voru einfaldastar og jafnframt
leiðigjarnastar en heppilegar með
tilliti til ökónómíu og risíkó. Tals-
vert meiri útsjónarsemi þurfti til
þess að ná líkömunum úr kistu,
áður en settar væru í jörðu, og
fylla þær í stað grjóti að hæfileg-
um líkamsþunga. En allt um það.
Dómstólarnir komust fljótt að
þeirri niðurstöðu, að burt séð frá
verðmætum, væri þessi líkama-
öflun refsiverður verknaður og
hurfu nú brátt hinir annars
vammlausu body-snatchers úr
starfi í steininn einn af öðrum.
En stéttin lét þó ekki lögin út-
rýma sér í fyrstu lotu, en því mið-
ur fylltist hún nú af miður heppi-
legum persónuleikum, er gerðust
brátt full athafnamiklir, beittu
svikum og prettum, stunduðu
brask með varning sinn og þaðan
af verra. Eitt af því, sem þessir
harðsvíruðu bisnissmenn stund-
uðu var að stela þeim, er létust
voveiflega, selja þá prófessorum
og benda síðan yfirvöldunum á,
hvar hina týndu væri að finna.
Yfirvöldin tóku síðan hinn dauða
og lýstu eftir aðstandendum og
body-snatchers gáfu sig fram sem
slíka hirtu hinn látna og seldu
næsta prófessor. Þetta var mein-
laust út af fyrir sig, en þegar
body-snatchers gerðust svo ákaf-
ir að láta sér ekki nægja að hirða
menn dauða heldur flýta fyrir
dauða þeirra, þótti mönnum að
vonum einum of langt gengið.
Tvær konur í stéttinni urðu til
þess að bana litlum dreng og selja
hann til líkskurðar. Atferli þeirra
komst upp og þær hlutu sömu ör-
lög eftir að hafa verið hengdar.
Ég tel ekki upp meira af þessu
tagi, enda er þetta ljótur kafli í
sögu stéttarinnar og þýddi raun-
verulega endalok hennar á Stóra-
Bretlandi. Árið 1832 samþykkti
brezka þingið s.n. anatómíu lög.
þar sem að þingsins mati var séð
fyrir nægilegu materiali til lík-
skurðar jafnframt því, að allir
voru jafnsekir, er uppvísir voru að
höndlun með dauða utan ramma
þessara laga.
—o—
Þannig var nú þetta á Stóra-
Bretlandi og við vonum, að eng-
inn hneykslist. Þess ætti og ekki