Læknaneminn - 01.11.1969, Blaðsíða 17

LÆKN ANEMINN
17
blóðsókn af völdum bólgu eða
mikils tyggingarstarfs. Þó að
fæði úr dýraríkinu hafi örvandi
áhrif á myndun beggja garða, þá
er engin náin samsvörun á milli
þeirra (correlations-coefficient er
lágur). Bendir það til þess, að
aðrir þættir í myndun þeirra séu
sérhæfir fyrir hvorn þeirra, og á
það vafalaust við um erfðaþáttinn
og hugsanlega einhver staðbund-
in ytri áhrif.
Að lokum skulu athugaðir
garðar á hauskúpum frá nokkrum
nágrannalöndum okkar (sjá töflu
3). Munurinn á tíðni garða í
íslenzku flokkunum I—-III í töflu
2 og töflu 3 stafar af því, að
í þeirri síðarnefndu er stærð-
in „vottur“ með í garðatal-
inu. Fjórði íslenzki flokkur-
inn í töflu 3 er hauskúpur úr
Haffjarðarey og frá Álftanesi á
Mýrum, sem Vilhjálmur Stefáns-
son og Hastings söfuðu, en Hooton
rannsakaði (7). Nálega % hlutar
þessara hauskúpa eru úr Haf-
f jarðarey og svara til tímabilsins
II hjá mér, en hinar svara til
tímabilanna n og m. Tölum
Hooton’s og mínum ber vel sam-
an, þegar haft er í huga, að af
þeim 14 hauskúpum úr Haffjarð-
arey, sem eru í mínu safni, eru
78,6% með gómgarð og allir kjálk-
arnir (ellefu) með kjálkagarð. Á
hinum fornu Islendingum í Græn-
iandi virðist gómgarður almennari
en í heimalandinu, en kjálkagarð-
ar svipaðir að tíðleika í báðum
löndunum. Eskimóar í Grænlandi
eru aftur á móti með mun færri
gómgarða en hinir fornu íslend-
ingar, en kjálkagarðar Eskimóa
eru svipaðir að tíðni og begar þeir
voru í hámarki meðal Islendinga.
Þessu er öfugt farið með hina
norsku Lappa, þar er gómgarður
álíka tíður og til forna hér, en
kjálkagarður mun fátíðari. Því
miður eru upplýsingar um garða á
landnámsöld frá þeim landssvæð-
um, sem landnemarnir komu frá,
allt of ófullkomnar til þess að
hægt sé að mynda sér haldgóða
skoðun á tíðni garða meðal land-
nemanna.
Af efniviðnum í töflu 3 má
ætla, að um 40% landnemanna úr
Noregi hafi verið með gómgarð,
en varla yfir 17% þeirra með
kjálkagarð. Einnig má gera ráð
fyrir, að 40—50% landnemanna
frá írlandi hafi verið með kjálka-
garð og um 12% með gómgarð.
Eðlilegast er að líta svo á, að þessi
mikli munur, sem er á hlutfallinu
milli góm- og kjálkagarða í Noregi
og Bretlandseyjum stafi af mis-
mun á tíðni þessara kona, sem sér-
hæf eru fyrir hvorn garð. Gert er
þá ráð fyrir, að ytri áhrif verki
tilsvarandi á báða garða. Til þess
að fá sama hlutfall á milli góm-
og kiálkagarða meðal landnema og
hjá Islendingum á árunum 900—
1100, þá þarf að hafa verið nálega
jafnt af norsku og írsku blóði í
landnemunum, sem hefðu þá verið
með 26% góm- og 33% kjálka-
garða. Enginn líti þó á þetta
sem annað eða meira en fræði-
legan möguleika til að reikna
dæmið um uppruna Islendinga,
enda þótt forsendurnar, sem hér
hafa verið settar fram, reynd-
ust réttar og völ væri á ábyggileg-
um tölum um tíðni garða á land-
námsöld í þeim löndum, sem land-
nemarnir komu frá. Þá ályktun
virðist þó mega draga af þeim
tölum, sem þegar eru fyrir hendi,
að báðir garðar hafi verið fátíðari
meðal landnemanna en í hópnum
900—1100. Görðunum hefur þá
fjölgað nokkuð ört meðal fyrstu
kynslóðanna í landinu, væntan-
lega vegna aukinnar nevzlu á