Læknaneminn - 01.11.1969, Blaðsíða 42

38
LÆKN ANEMINN
og veru námstími, og að honum
loknum fær læknaneminn ótak-
markað lækningaleyfi án undan-
gengins prófs. Við þann áfanga á
læknisefnið tveggja kosta völ. Ann-
ars vegar getur hann hafið læknis-
störf þegar í stað sem héraðslækn-
ir eða almennur læknir. Hins vegar
getur hann aflað sér frekari al-
mennrar menntunar og síðan tekið
upp samskonar störf, eða hann
getur lagt í sémám, þ.e.a.s. aflað
sér þekkingar á þrengra sviði
læknisfræði, en slíkt nám fer nær
eingöngu fram á sjúkrahúsum eða
hliðstæðum stofnunum. Að því
námi loknu öðlast hann nafnbót-
ina sérfræðingur, sums staðar að
afloknu sérfræðiprófi, annars stað-
ar nægir að uppfylla tiltekin skil-
yrði um nám og störf.
Kröfur um læknismenntun eru
mjög mismunandi, en strangastar
munu þær vera í engilsaxneskum
löndum og á Norðurlöndum. Lækn-
ar menntaðir í þessum löndum eru
yfirleitt hlutgengir hvar sem er.
Læknamenntun á fslandi hefir til
þessa í meginatriðum verið sniðin
eftir því, sem tíðkast á öðrum
Norðurlöndum og þá sérstaklega
í Danmörku, enda voru fyrstu ís-
lenzku læknarnir menntaðir þar,
og sama er að segja um fyrstu
kennara íslenzka í læknisfræði.
Þegar íslenzkir læknar tóku að
stunda sérnám innan læknisfræð-
innar, var það fyrst og fremst
gert í Danmörku og gekk svo allt
fram að síðari heimsstyrjöld, en
þá lokuðust leiðir austur á bóginn
og opnuðust til vesturs.
Á stríðsárunum stunduðu all-
margir íslenzkir læknar nám í
Bandaríkjum Norður-Ameríku og
nokkrir í Bretlandi, og sneru flest-
ir heim að námi loknu. Hafði þessi
innrás engilsaxneskrar menntunar
mikil áhrif og varð til þess, að
læknar héldu áfram að sækja sér-
menntun til engilsaxneskra landa,
og það þótt leiðir opnuðust til
Norðurlanda að nýju.
Við lok síðari heimsstyrjaldar-
innar hófst hið svokallaða Svíþjóð-
arævintýri, sem enn er ekki lokið.
í Svíþjóð var mikill læknaskortur
sökum þess, að menntastofnanir
þar í landi gátu ekki fullnægt þörf-
inni fyrir læknismenntun í velferð-
arríki. En sú hefir orðið raunin, að
bætt lífskjör leiða af sér kröfur
um aukna læknisþjónustu, og auk-
in læknisþjónusta leiðir aftur af
sér kröfur um enn aukna læknis-
þjónustu. Svíar buðu góð starfs-
skilyrði og hærri laun en íslenzka
lækna hafði nokkru sinni dreymt
um, og þangað hefir síðan legið
nokkurn veginn stöðugur straum-
ur lækna til starfa og náms. Sví-
þjóðarævintýrið opnaði augu ís-
lenzkra lækna fyrir bættum starfs-
skilyrðum og launum, en leiddi af
sér nokkuð þröngt sérgreinaval,
sem réðst að mestu af læknaskorti
Svía, en ekki þörfum Islendinga. Þá
hefur menntunargildi Svíþjóðar-
vistarinnar ekki alltaf staðið í
réttu hlutfalli við efnalegan ábata,
en Svíar eru ekki frábrugðnir öðr-
um hvað það snertir að borga
verst, þar sem fræðsla er bezt.
Öðru máli gegndi um þá, sem
leituðu til Bretlands og Banda-
ríkja Norður-Ameríku. Undirlækn-
um í löndum þessum hefir allt til
þessa verið svo hraksmánarlega
borgað og úr þeim undinn hver
dropi af nýtilegum vinnukrafti, að
þangað hafa fáir leitað gulls eða
þæginda. Sú fræðsla og sú reynsla,
sem menn hafa fengið þar, hefir
hins vegar reynzt notadrjúg, og
orðið til þess að víkka sjóndeild-
arhring íslenzkrar læknisfræði, þar
sem hún er verulega frábrugðin