Læknaneminn - 01.03.1970, Side 52

LÆKNANEMINN
46
gangsköstum, sem illa eða ekki
svöruðu meðferð. Mun þetta hafa
átt sinn þátt í, að margir skurð-
læknar hafa horfið frá henni.
Við vagotomia selectiva eru,
eins og áður er getið, rami hepa-
tici og coeliaci ekki teknir sundur.
Með því er reynt að komast hjá
starfrænum truflunum þarma
neðan við pylorus og gallvega.
Stefnt er einungis að því að gera
fullkomna vagal denervatio á
maga. Með þessari tegund vago-
tomíu er jafnframt gerð annað-
hvort pyloroplastik, þ. e. að pylor-
usvöðvinn er tekinn sundur og
séð til þess, að endar hans nái
ekki að gróa saman að nýju, eða
resecto antri (antrectomia).
Pyloroplastikin minnkar ert-
ingu í antrum vegna greiðari tæm-
ingar maga og þar með einnig
gastrínmyndun. Með því að gera
antrectomia er stefnt að því að
fjarlægja gastrín framleiðandi
hluta magans. Ekki er þó hægt að
upphefja gastrínmyndun alveg
þar sem í duodenum eru einnig
gastrínmyndandi frumur.
Markmiðið með vagotomia
selectiva er þá það, að minnka sem
mest sýruframleiðni magans án
þess að fórna alltof stórum hluta
hans, hindra endurtekna sára-
myndun í ríkara mæli en hinar
stóru B-I og B-II aðgerðir gera,
og síðast en ekki sízt að sneiða
eins og verða má hjá fylgikvill-
um B-I og B-II (syndromae post
gastrectomiae) og niðurgangi við
vagotomia totalis.
Loks má geta þess, að sumir
gera háa resectio á maga (70—
75%), og jejunum bútur með
mesenterial fleyg er dreginn upp
retrocoliskt og tengdur milli
skeifugarnar og maga „end-to-
end“. Vegna lítils sýruþols jejun-
um slímhúðar verður þó ávallt að
gera vagotomia, annars er mjög
mikil hætta á sáramyndun í jejun-
um stúfnum. Aðgerðin er þekkt
undir nafninu jejnum transposi-
tion eða interpositio.
Lókaorö.
Val á aðgerð við maga- eða
skeifugarnarsár er ekki alltaf ein-
falt. Á að gera B-I, B-II, vagoto-
mia totalis eða selectiva með
afrennslis-aðgerð ?
Því miður er ekki hægt að svara
þessu tæmandi og flestar aðgerð-
irnar hafa sínar ákveðnu „indica-
tiones' í vissum tilfellum.
Af því moldviðri greina og
talna, sem birtar eru um þetta efni
má þó a. m. k. frá okkar sjónar-
hóli draga eftirfarandi ályktanir:
Þeir sjúklingar, sem hafa hlotið
skurðlæknismeðferð annað hvort
með B-I eða B-II aðgerðum virðast
hafa svipaðar batahorfur, þ. e. um
75% ná allgóðum bata. Fylgikvill-
ar B-II aðgerðarinnar virðast þó
öllu tíðari en við B-I. Má þar
nefna „dumping syndrom", an-
emíu og malabsorption. 1 því sam-
bandi má benda á, að það virðist
starfrænt rökréttara að tengja
saman magastúf og skeifugörn
eftir resectio, en að tengja mag-
ann beint niður í mjógirni (járn-
resorption í duodenum, ófullnægj-
andi blöndun galls við fæðuna).
Við mat á vagotomíum verður
að hafa það hugfast, að enn er
reyndin af þeim of skammvinn til
þess að kveða megi þar unp
nokkurn endanlegan dóm. Segja
verður þó, að sé tekið tillit til
þeirrar vitneskju, sem við höfum
um starfsemi magans og sármynd-
anir, er aðgerðin rökrétt. Þess má
og geta, að enn sem komið er
virðist þessi aðgerð ásamt með
pyloroplastik, antrectomia eða
jejunum-transposition hafa hærri