Læknaneminn - 01.03.1970, Qupperneq 81

LÆKNANEMINN
69
UM BÆKUR
(Að gefnu tilefni skal það tekið fram,
að bókaþátturinn er opinn fyrir alla
lesendur LÆKNANEMANS. Tilgangur
hans er fyrst og fremst að vekja áhuga
lækna og læknanema á bókum þeim,
sem um er fjallað. Vilji menn leggja
okkur lið eru þeir beðnir að koma orð-
um til ritnefndarmanna.
Ritstjórn).
Medicinsk Fysik.
Eftir Paul Rönne.
F.A.D.L.’s Forlag A/S, Kaupmanna-
höfn 1968.
2. útgáfa, 367 bls.
Af nafni bókarinnar má ráða nokkuð
um efni hennar, en greinin læknisfræði-
leg eðlisfræði er íslenzkum læknanem-
um lítt eða ekki kunn af kennslu. Það
er gat, sem vonandi tekst að fylla fljót-
lega. Þekking á eðlisfræði matreiddri á
þennan hátt, hliðstætt þekkingu á efna-
fræði, er ekki óþægileg viðbót við um-
fangsmikið námsefni í nútima læknis-
fræði. Frekar verður hún til að flýta
fyrir skynsamlegum skilningi á eðli-
legri og sjúklegri líffærastarfsemi, á
rannsóknaraðferðum og læknisaðgerð-
um.
Þótt þessi bók sé að hluta upprifjun
á eðlisfræði- og stærðfræðiþekkingu
danskra stúdenta, þá er óvíst, að hún
fullnægi þörf íslenzkra læknastúdenta,
m.a. vegna vanmenntunar okkar til að
nota stærðfræði í eðlisfræði.
Medicinsk Fysik skiptist í 20 kafla.
Ekki er ætlazt til, að hún sé kennd
í heild til forprófa í læknanámi, aðeins
valdir hlutar hennar. Hún er einnig
hugsuð sem uppflettibók á seinni náms-
stigum, sbr. kafla um röntgengeislun
og myndun, geislavirkni og dosimetri.
Kaflar um t.d. rafmagnsfræði og raf-
fræðiiegan grundvöll rannsóknartækja
yrðu sennilega að mestu látnir bíða með-
höndlunar hér, svo mörg grundvallarat-
riði þurfa að ganga fyrir. Óþægileg
reynsla er íslenzkum stærðfræðideildar-
stúdent að sigla sífellt í strand strax
við lestur 3. kafla, Matematiske be-
greber og deres anvendelse pá biologiske
fenomener, en bókin er sögð sniðin við
hæfi danskra máladeildarstúdenta (!).
Við lestur þessa kafla verður ljós þörf-
in fyrir að hafa á valdi sínu hugtakið
fallandi (gradient) og margt um eðli
sveiflna til að skilja og sjá í samhengi
mörg líffræðileg fyi'irbrigði. Þarna þarf
augljóslega aðstoð til að tengja saman
menntaskólalærdóm og lífeðlisfræði.
Heppilegt upphafsnámsefni er: 2. kafli
um hugtök og einingar í eðlisfræði, 5.
kafli um fjaður, 6. kafli um vökva
(hydrostatik og hydrodynamik), 7.
kafli um loftkennd efni (um t.d. flæði,
leysanleika og yfirborðsspennu), 8. kafli
um varmafræði, 9. kafli um diffusion
og sedimentation, þar sem t.d. jöfnu
Nemst er gerð nokkur skil, svo og
osmósu og tóniciteti upplausna. Gagn-
legir eru einnig 15. kafli um skrásetn-
ingu mælinganiðurstaða (registering)
og 16. kafli um stjómkerfi (kontrol-
systemer). Texti er um skilvindu (4.4.)
og ýmsar gerðir smásjár og takmark-
anir þeirra (17.12.-17.19.). 1 öllum þess-
um köflum em fræðin eitthvað tengd
hagnýtum notum í lífeðlis- og læknis-
fræði. Við núverandi aðstæður hlýtur
bók sem þessi að vera nokkur fengur
íslenzkum læknanemum.
Vert er að geta þess hér, að yfirmað-
ur bókarhöfundar, dr. Jörgen Koch, for-
stöðumaður Fysisk Laboratorium XI, H.
C. Örsteds Institut, kom einmitt til Is-
lands í ágúst síðastliðnum á vegum
Verkfræðideildar H.l. Hann ræddi hér
ingar um kennslutæki og kennslubækur. Læknanemum og kennurum
er velkomið að fá lánaðar bækur eða tímarit um kennslumál úr þessu
safni. Þeir eru beðnir að snúa sér til kennslumálanefndar, sem bregð-
ast mun skjótt við.