Læknaneminn - 01.12.1979, Blaðsíða 36

un steroid hormóna í orkukornum fruma í nýrna-
hettuberki og kynkirtlum.
Dæmi má gefa til að sýna hinn nána skyldleika
allra prókarýótískra elementa, sjá töflu 1.
TAFLA 1
Prote'n-íramleiðsla á ríbósómum - áhrif lyfja:
/ prókarýótískum elementum: / evkcrýótískum elementum:
bakteríum, (þ.e. öll prótein-
blágrœnum framleiðsla þeirra
þörungum, önnur en í mító-
mítókondríum, kondríum og
grœnu-kornum grœnu-kornum
chlorampheniccl stöðvast ótrufluð
erythrcmycin stöðvast ótrufluð
cycloheximide ótrufluð stöðvast
emetine ótrufluð stöðvast
Hvtiðan upplýsinyar eru fengnar
Hvaðan koma upplýsingar um orkukorn? og
hvernig?
Itarlegt svar yrði langt. betta verður stutt. Ymist
er til þessa notazt við 1) vef, eða 2) einfrumu-
módel, t. d. gerfrumu (Saccharomyces cerevisiae,
baker’s yeast), 3) ,,einangraðar“ mitochondriur, þ.e.
frumurnar hafa verið brotnar upp; og má síðan að-
skilja „mitochondria fractionina“ í skilvindu.
Erfðafrœði orkukorna hefur mest verið könnuð
á gerfrumum, og Neurospora (sveppur), einnig á
frumdýrum s.s. Paramecia.
Ondun hefur helzt verið könnuð á einangruðum
orkukornum, einkum úr spendýravefjum; lifur,
hjarta. Allmikið hafa þó verið notaðar heilar frum-
ur, s.s. get frumur.
Jón-sýsla er einkum stúderuð á einangruðum
orkukornum vefjafruma s.s. úr lifur og hjarta. Könn-
un á efnasamsetningu orkukorna er og fyrst og
fremst gerð á einangruðum mitochondrium úr vef,
einkum úr lifur.
Gerð orkukorna —— helztu þtettir
(Sjá mynd 3).
Innhimna orkukorns er efnafræðilega í aðalatr-
iðum lík öðrum himnum frumunnar. Þó hefur hún
ýmis sérkenni og er það rætt síðar. Innhimna orku-
Uthimna
Bil á milli himna
Innhimna
Innrúm (matrix)
Cristae
Mit - DNA
Ríbósóm f
mítókondrium
Mynd 3. Mitókondria.
28
LÆKNANEMINN