Læknaneminn - 01.04.2007, Blaðsíða 78

Úr fátækrahverfunum
dansað og beðið til almættisins af miklum móð. Áætlunin
um að láta lítið fyrir okkur fara fór gjörsamlega út um þúfur
þegar við þvældumst um garðinn skjannahvítar í hópi
rúmlega fimm þúsund þeldökkra Kenýabúa. Það reyndist
okkur lífsins ómögulegt að falla inn í fjöldann en þá var
bara ekkert annað að gera en að taka þátt í gleðinni og
syngja hallelúja. Þrátt fyrir að flestir skoðuðu okkur
gaumgæfilega, ekki síst börnin, var okkur vel tekið strax á
fyrsta degi enda komumst við fljótt að raun um að
Kenýabúar eru mjög vingjarnlegt fólk og gestrisið upp til
hópa. Þetta var skemmtilegur dagur með eindæmum og
gleymist seint.
Eigandi gistiheimilisins úthlutaði okkur íbúð rétt hjá
gistiheimilinu sjálfu, þar sem við ætluðum að dvelja svo
lengi, eða í 2 vikur. Flestir aðrir gestir stoppa yfirleitt mun
skemurá þessumstaðendaekki margirbakpokaferðalangar
sem dvelja lengi í borginni í einu. Við vorum ekki komnar
með samastað fyrir þriðju og síðustu vikuna og var hún
ekkert skipulögð að öðru leiti en að við ætluðum okkur að
fara í safaríferð og sjá meira af landi og þjóð. íbúðin
reyndist okkur mjög vel og fyrir utan smávægileg vandamál
með rottur, skort á klósettpappír, kakkalakka, og einungis
eitt hjónarúm þá var þetta fínn staður að vera á. Á hverjum
morgni röltum við svo upp að gistiheimilinu sem var í um
500 metra fjarlægð. Þar fengum við okkur Ijómandi fínan
morgunverð, pönnukökur með mangó og instant kaffi,
alltaf jafn gott! Við gátum einnig fengið kvöldmat á
gistiheimilinu gegn vægu gjaldi og nýttum við okkur það
óspart. Yfir kvöldmatnum var oftast mjög alþjóðlegt
yfirbragð enda allra þjóða kvikindi sem þarna dvöldu.
Þegar við höfðum fengið nóg á kvöldin og vildum koma
okkur heim í íbúðina þurftum við að fá fylgd frá vörðum á
staðnum þessa stuttu leið þar sem ekki var óhætt fyrir
okkur að vera einar á ferli í myrkrinu. Fyrir utan þetta
fannst okkur við vera mjög öruggar mest allan tímann og
ekkert alvarlegt henti okkur. Að vísu var einu kreditkorti
stolið og nokkrum þúsundköllum en við litum bara á það
sem styrkveitingu til þurfandi þjóðar.
Á hverjum morgni kom bílstjóri á vegum Provide að
sækja okkurog keyrði okkur í vinnuna inn í fátækrahverfin.
Það var sérstakt, mjög sérstakt. Að keyra um í Nairobi er
lífsreynsla út af fyrir sig. Engar umferðarreglur virðast
gilda og það er eins gott að hafa flautuna í lagi, vera
duglegur að steyta hnefann og bókstaflega troða sér áfram.
Okkur stóð nú ekki alltaf á sama og stundum þurftum við
bara að loka augunum og treysta á Guð og lukkuna. En
eins og annað þá gekk þetta stórslysalaust fyrir sig. Á
leiðinni var einnig margt ótrúlegt að sjá. Alls staðar var
fólk. Fólk á gangi, fólk á götum, fólk að bíða eftir strætó,
fólk í strætó, fólk hangandi utan á strætó, fólk að selja,
fólk að kaupa, fólk að draga kerrur, fólk í kerrum, já fólk,
fólk, fólk. Þegar inn í fátækrahverfin var komið var talsvert
öðruvísi um að litast. Þar var jú líka mikið af fólki en líka
mikið af einhverju allt öðru. Ólýsanlegar aðstæður sem
fólk býr við, sorp og skólp út um allt. Búfénaður á beit á
ruslahaugum. Börn að leik á ruslahaugum. Fólk að fjárfesta
á ruslahaugum. Mjög mikið af rusli og mjög mikið af
haugum. Ólýsanlegt.
Fleilsugæslustöðvarnar sem við heimsóttum eru allar
staðsettar í helstu fátækrahverfum borgarinnar. A
stöðvunum er boðið upp á almenna læknisþjónustu,
mæðra- og ungbarnavernd, fæðingarhjálp, HIV- og
berklameðhöndlun auk tannlæknaþjónustu. Til Provide
stöðvanna leita að meðaltali um 550 sjúklingar á hverjum
degi og eru fjórar af fimm stöðvunum opnar allan
sólarhringinn. Á stöðvunum er einnig lítil rannsóknarstofa
og apótek. Læknisþjónustuna fær fólk án endurgjalds en
sjúklingar greiða fyrir lyf og rannsóknir. Á hverri stöð starfa
tveir læknatæknar (clinical officers) sem hafa 3 ára
háskólanám auk kandidatsárs að baki. Einnig starfa þar
tannlæknatæknar, hjúkrunarfræðingar, lyfjatæknar og
meinatæknar. Vikulega eru stöðvarnar heimsóttar af lækni
og tannlækni sem í sjálfboðavinnu hafa umsjón með
starfinu og fara yfir erfið tilfelli.
Vandamálin sem upp koma í fátækrahverfum Nairobi eru
um margt ólík vandamálum í íslensku samfélagi. Á þeim 2
vikum sem við vorum á stöðvunum fengum við að kynnast
gjörsamlega ólíkum aðstæðum samanborið við þá
heilbrigðisþjónustu er við áður þekktum og eins að sjá og
upplifa vandamál sjúklinga af allt öðrum toga en gengur og
gerist á skerinu okkar í norðri. Algengar komuástæður
sjúklinga sem við sáum voru hiti, höfuðverkir, hósti,
slappleiki, kviðverkir, niðurgangur, ógleði og uppköst sem
og önnur almenn einkenni. Þær mismunagreiningar sem
helst voru uppi á borðinu voru malaría, taugaveiki, berklar,
HIV, sníkjudýrasýkingar og aðrar sýkingar s.s. efri
öndunarvegasýkingar sem voru algengar. Greining var að
mestu klínísk en örfáar rannsóknir var þó hægt að
framkvæma eins og t.d. litun fyrir malaríu og Widal
78 Læknaneminn 2007