Læknaneminn - 01.04.2007, Blaðsíða 138

Verkefni 3. árs læknanema

tilfella innan 4-6 mánaða og takmarkar það verulega
meðferðarárangur. Hluti þessara endurþrengsla er án
einkenna. Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna hversu
vel áreynsluþolpróf og klínískt einkennamat segja til um
hvort að endurþrenging í hafi orðið.
Efniviður og aðferðir
Úrtakið voru 36 sjúklingar sem allir komu til
kransæðavíkkunar með stoðnetsísetningu í fyrsta sinn.
Þeir voru skoðaðir að hálfu ári liðnu með klínísku
einkennamati, sem byggðist á hjartalínuriti og einkennum
um áreynslutengda brjóstverki, og með áreynsluþolprófi á
þrekhjóli þar sem leitað var að hjartalínuritsbreytingum
sem benda til endurþrengsla. Að lokum voru endurþrengsli
í stoðnetum metin með kransæðaþræðingu.
Niðurstöður
Meðalaldur sjúklinganna var 62,5 ± 9,1 ár. Tvær konur
(5,6%) og 34 karlar, með samtals 61 stoðnet, voru
rannsökuð.
Klínískt einkennamat Áreynsluþolpróf
Næmi (sensitivity), % 11,1 33,3
Sértæki (specificity), % 81,5 53,8
Spágildi jákvæðs prófs (PPV), % 16,7 20,0
Spágildi neikvæðs prófs (NPV), % 73,3 70,0
PPV: Positive predictive value.
NPV: Negative predictive value.
Ályktanir
Hvorki klínísk einkennamat né áreynsluþolpróf voru
áreiðanlega til að meta endurþrengsli í stoðnetum
kransæða. Neikvætt spágildi prófanna er gott.
Áreynsluþolpróf veitir ekki frekari upplýsingar til viðbótar
við klínískt einkennamat samkvæmt þessari rannsókn.
Lykilorð
Kransæðavíkkun, stoðnet, endurþrenging í stoðneti,
áreynsluþolpróf, klínískt einkennamat.
Ifarandi sýkingar af völdum pneumókokka á
íslandi 1975-1984
Sandra Halldórsdóttir1, Helga Erlendsdóttir2, Magnús
Gottfreðsson1'3.
^Læknadeild Háskóla íslands, 2Sýklafræðideild LSH,
3Lyflækningadeild LSH.
Inngangur: ífarandi sýkingar af völdum Streptococcus
pneumoniae (pneumókokka) eru meiriháttar heilsufars-
vandamál um allan heim. Pneumókokkar eru algengasta
orsök lungnabólgu og næstalgengasta orsök
heilahimnubólgu af völdum baktería hérlendis. Faraldsfræði
ífarandi pneumókokkasýkinga hefur verið rannsökuð víða
um heim en ekki margar rannsóknir hafa náð til heillar
þjóðar.
Efni og aðferðir: Rannsókn þessi var aftursýn og náði
yfir 10 ára tímabil, 1975 til 1984. Sjúklingar voru taldir
vera með ífarandi sýkingar ef þeir höfðu jákvæða ræktun
með pneumókokkum frá blóði, mænuvökva eða liðvökva.
Farið var yfir sjúkraskrár allra einstaklinga sem greinst
höfðu með ífarandi pneumókokkasýkingar og legið á
Landspítala, Borgarspítala, Landakoti, Sjúkrahúsi Akraness
og FSA. Skráðar voru upplýsingar um einkenni sýkingar,
greiningu, heilsufar, skoðun, þ.m.t. alvarleika við komu
skv. APACHE II eða PRISM III stigunarkerfnunum,
niðurstöður rannsókna, meðferð og horfur. _
Niðurstöður: Á þessu 10 ára tímabili, 1975-1984,
greindust 115 sjúklingar með 115 ífarandi
pneumókokkasýkingar á ofangreindum sjúkrahúsum. 14
sjúkraskrár fundust ekki og því unnar upplýsingar úr 101
sjúkraskrá. Börn voru alls 29 (28.7%) og fullorðnir 72
(71.3%). Lungnabólga með blóðsýkingu var algengasta
greiningin (51.5%), önnur var blóðsýking án greinanlegs
uppruna (25.7%) og sú þriðja var heilahimnubólga
(16.8%). Meðaltímalengd einkenna fyrir innlögn var 2.2
dagar. Algengustu áhættuþættir fullorðinna voru
hjartasjúkdómar (26.4%), áfengissýki (19.4%),
lungnasjúkdómar (16.7%) og reykingar (16.7%). Hjá
börnum voru lungnasjúkdómar (13.8%) og illkynja
sjúkdómar (6.9%) algengastir. Algengustu einkenni
heilahimnubólgu voru hiti, hnakkastífleiki og minnkuð
meðvitund. í blóðsýkingu voru það hiti, slappleiki, ógleði/
uppköst og minnkuð meðvitund. Meðal APACHEII stigafjöldi
þeirra fullorðinna sem lifðu var 14.5 samanborið við 26.9
hjá þeim sem létust (p = 0.0021). Meðal PRISM III stigafjöldi
þeirra barna sem lifðu var 7.4 samanborði við 23.7 hjá
þeim sem létust (p=0.089). Penicillín (88.1%) var
algengasta sýklalyfið sem gefið var. Tíðni fylgikvilla var
12.9% og var sá algengasti krampar. Dánartíðnin hjá
fullorðnum sem fengu heilahimnubólgu var 33.3% en 25%
hjá börnum. Af þeim fullorðnum sem fengu aðrar ífarandi
sýkingar en heilahimnubólgu létust 16.1% en 4.8%
barna.
Ályktanir:
Pneumókokkar geta orsakað mjög alvarlegar sýkingar.
Þráttfyrirmiklarframfarirí læknisfræði hafa horfur þessara
einstaklinga lítið breyst síðustu áratugi. Stigunarkerfin
APACHE II og PRISM III virðast spá vel fyrir um horfur
sjúklinga. Frekari rannsókna er þörf til að skoða m.a. hvort
þættir eins og hjúpgerðir hafi áhrif á horfur sjúklinga.
138 Læknaneminn 2007