Læknaneminn - 01.04.2007, Side 105

Heilsutengd þjónusta qræðara og fleiri aðila
lyfjunum.37 í skýrslu heilbrigðisráðherra um græðara og
starfsemi þeirra á íslandi segir: „Sum náttúru- og jurtalyf
geta haft í för með sér milliverkanir við læknisfræðilega
lyfjameðferð og annaðhvort dregið úr virkni þeirrar
meðferðar eða leitt til aukaverkana. Sem dæmi má nefna
að ýmis jurtalyf hafa áhrif á blóðþynningarmeðferð og
einnig meðferð með hjarta- og blóðþrýstingslyfjum."1 í
grein sem birtist í Læknablaðinu árið 2002 segir: „Auka-
og milliverkanirsem raktarhafa veriðtil neyslu náttúrulyfja,
náttúruvara og fæðubótarefna eru vanskráðar hérlendis."
Einnig: „Talið er að fleiri vísindalegar rannsóknir skorti til
að meta áhrif og öryggi við notkun náttúruefna til lækninga
og niðurstöður þeirra fáu rannsókna sem birtar hafi verið
gefi ekki vísbendingu um raunverulega tíðni
aukaverkana."36
Hnykkingar (chiropractic)
Að baki hnykklækningum býr sú
hugmynd að röng afstaða milli
hryggjarliða hafi áhrif á tauga-
kerfið og valdi vandamálum og
lakari heilsu. Tengslin milli bygg-
ingar líkamans og virkni hans séu
mikil og hafi áhrif á mátt líkamans til að lækna sjálfan sig.
Hnykklækningar beinast að greiningu, meðferð og for-
vörnum starfrænna kvilla í beinagrind, vöðvum og liða-
mótum. Oftast er átt við hryggjarliði en stundum er með-
ferðinni beitt á aðra liði líkamans. Lögð er áhersla á meðferð
án lyfja eða skurðaðgerða. í meðferðinni er þrýstingi beitt
á þann lið sem kvillinn er talinn liggja í og liðurinn hreyfður
innan eðlilegra hreyfiferla. Einnig eru gerðar æfingar til
endurhæfingar. Meðferðinni er oftast beint gegn mjóbaks-
verkjum, verkjum í hálsi og spennuhöfuðverkjum en önnur
vandamál eru einnig meðhöndluð með þessari aðferð.38
Sumar rannsóknir hafa sýnt fram á gagnsemi meðferðar-
innar40 en aðrar ekki.41 í meðhöndlun mjóbaksverkja
virðast hnykkingar vera jafn gagnlegar og hefðbundnar
lækningar.38 Aukaverkanir af meðferðinni eru sjaldgæfar
þegar meðferðinni er beitt á neðri hluta baks en algengari
þegar henni er beitt á háls.38 Meðferðin er víða erlendis
niðurgreidd af hinu almenna sjúkratryggingakerfi en svo er
ekki hér á landi. í leiðbeiningum British Medical
Association til heimilislækna um tilvísanir segir: „There is
also no problem with GPs referring patients to
practitioners in osteopathy and chiropractic who are
registered with the relevant statutory regulatory bodies...".42
Nám í hnykklækningum tekur á bilinu 2-4 ár, mismunandi
eftir stöðum, og þá tekur við verknám í 1-4 ár.39
Skekkjulækningar (osteopathy)
Kenningin á bak við þessa grein er sú að aflögun á beina-
grindinni, og í kjölfarið á aðlægum taugum og æðum, sé
orsök margra sjúkdóma. Líkaminn hafi eiginleika til að
lækna sig sjálfur en þegar truflun komist á þá virkni
eða þegar umhverfisaðstæður yfirbugi lækningarmátt lík-
amans komi sjúkdómar fram. Greining sjúkdóma byggist á
heildrænni skoðun og handarsnertingu á líkamanum. Með
snertingu eigi osteopatar að geta fundið hvað amar að.
Notast er við próf sem meta hreyfanleika og virkni vöðva
og liðamóta. í meðferðinni sjálfri er unnið á vanstarfsemi
líkamans með það að markmiði að endurvekja heilbrigt
stýrikerfi hans. Meðferðin felst í nuddi, teygjum og hnykk-
ingum og á að örva hreyfingu líkamsvökva, stuðla að
óhindruðum flutningi taugaboða og losa um bein og liði.
Osteopathy er helst notuð til meðferðar verkja í stoðkerfi
en á einnig að geta reynst vel í meðferð tognana, spennu-
höfuðverkja, miðeyrnabólgu, slitgigtar, lungnabólgu, há-
þrýstings, vélindabakflæðis, kvíða og svima.43 í skýrslu
heilbrigðisráðherra um græðara og starfsemi þeirra á
íslandi er sagt um osteopathy: „Ekki liggja fyrir nægjanleg
gögn til þess að segja til um virkni."1
Bowen tækni
Bowen tækni beinist að því að virkja lækningarmátt lík-
amans sjálfs og felst í beitingu léttra hringlaga hreyfinga á
ákveðna punkta yfir vöðvum, sinum, liðböndum og húð.
Sá sem meðferðina fær á að ná djúpri slökun í meðferð-
inni. Sumir Bowen meðferðaraðilar telja árangur meðferð-
arinnar stafa af áhrifum hreyfinganna á sinaviðbrögð og
stöðuskynjun í liðamótum sem valdi aukinni skynjun í þeim
líkamshluta sem meðferðinni er beitt á.44 Bowen tækni er
einkum notuð sem verkjameðferð1 en hún er einnig sums
staðar notuð til að meðhöndla ungbarnakveisu, mígreni,
asma, ofnæmi, svefnleysi o.fl.45 Nám í Bowen tækni skipt-
ist í fimm skref og tekur alls 14 daga sem dreifast yfir níu
mánuði. Meðal annars hefur verið boðið upp á þessi nám-
skeið á íslandi.
Alexander tækni
Alexandertækni felst í því að finna og lagfæra áunnar
hindranir í hreyfingum og hugsunum. Hreyfiskyn er metið
og viðkomandi kennt að vera meðvitaðri um allar hreyfingar
sínar. Meðferðin felst í að kenna rétta líkamsbeitingu og
miðar að því að endurheimta góða líkamsstöðu, eðlilega
hreyfigetu og léttleika í hreyfingum. Einnig er kennd
sérstök slökunartækni.1 Kenningin bak við tæknina er sú
að fólk venji sig á að bregðast alltaf eins við tilteknu áreiti,
það spennist upp og samhliða minnki skynjun þess á
umhverfinu. Tæknin beinist að því að losa fólk við
ávanabundin viðbrögð og kenna því að hreyfa sig á þann
hátt sem líkamanum er eðlilegast. Alexandertækni á að
nýtast vel við bakveikindum og öðrum stoðkerfis-
sjúkdómum, raddvandamálum og streitutengdum
sjúkdómum.46 Nám í Alexandertækni tekur þrjú ár.47
Læknaneminn 2007 1 05