Læknaneminn - 01.04.2007, Blaðsíða 115

Rannsóknargrein
Zygote
i
Blastocyst
I
Skln cetis Neuron Plgment Cardlac Skeletal Tubule cell Red Smooth Pancreattc Thyrold Lung cell Sperm Egg
of of braln cell muscle muscle ot the blood muscle cell cell {ah/eolar
epldetmls cells kldney cells (In gut) cell)
Mynd 1. Stofnfrumur úr fósturvísi mynda allar vefjagerðir líkamans. Fengin af heimasíðu
New Eng J Med (http://content.nejm.org).
afar hættuleg fyrir sjúklinga nema
beitt sé stífri ónæmisbælandi
meðferð.
Athyglisverð leið til að sneiða hjá
þessari hættu er einræktun í
lækningaskyni (therapeuticcloning).
Markmið þeirrar tækni er að fá fram
ósérhæfðar stofnfrumur með sama
erfðamengi og sjúklingurinn. Út frá
slíkum frumum væri svo ef til vill
hægt að rækta vef sem gæti verið
græddur í viðkomandi einstakling
enda ígræðslan ekki með fyrrnefndar
framandi yfirborðssameindir (3). í
grófum dráttum snýst aðferðin um
að flytja kjarna úr tvílitna
líkamsfrumu sjúklings yfir í
kjarnalausa eggfrumu (sjá mynd 2).
Miklarvonireru bundnarvið þessa
tækni og má sem dæmi nefna að
henni hefur verið beitt með góðum
árangri í músum með framkölluð
Parkinson lík einkenni (4).
Rannsóknir sem þessar hafa verið
umdeildar víða um heim. í desember
2006 vareinræktun í lækningaskyni
leyfð í Ástralíu en slíkar rannsóknir
hafa verið leyfðar í Bretlandi um
hríð. Vandamálið er að með þessari
tækni er það fræðilega mögulegt að
koma einræktuðum fósturvísi á
Diferert/atton o( NT-ESCs
Establtstmert of an
autologous NT-ESC tine
Nudaar
transter
blastocyst
Reconstructed
embryo (orms
pfonuctear-tike
nucfei
Paíient donor ce(
unöergoes nudear
reoroaramrnina
Lðrge soale productkm of
dílerentíatad NT-ESCs
Patient dcnor cell fused Rertioral of donor
into donor cytoplast gene'ic material
Mlloocyte
Site-specíic irjectinn of
autotcgous cells
sotaaon of an epitreiial
fibroblast cell line
Donor
Mynd 2. Einfölduð mynd af helstu skrefum einræktunar í lækningaskyni. Fengin úrgrein Hall Vj etal. Stem Cells. 2006 Jul;24(7): 1628-37
Læknaneminn 2007 1 15