Úrval - 01.06.1967, Blaðsíða 47
FORSETI.... EN ENNÞÁ
45
skeytti þessu næsta lítið, gerðu
kommúnistarnir það sannarlega.
Hann lagði niður nafn sitt og
leyndist í „pólitískum“ undirheimum
í nokkur ár. Hinir nýju vinir hans
sáu fyrir þörfum hans og studdu
hann. Hann skaut nú upp kollin-
um í Moskvu, til þess að fá þar
þjálfun í öllu því, er snertir „póli-
tíska“ undirróðurs- og neðanjarðar-
starfsemi. Og þar gerðist hann ákaf-
ur lærisveinn Commitern, alþjóða-
sambands kommúnista, sem var
valdamikið á Stalinstímabilinu og
vann að framgangi heimsbyltingar-
innar um víða veröld. Þegar hann
hafði útskrifazt úr þessum bylting-
arskóla í Moskvu, sneri hann fyrst
til Vestur-Evrópu og prédikaði þar
yfir vestur-evrópskum kommúnist-
um og ásakaði þá um að vera of
veikgeðja gagnvart snákum kapital-
ismans. Hann hafði hitt Stalin og
dáðist geysilega að baráttuvilja
þessa sovézka leiðtoga. Hann var því
altekinn harðri og ósveigjanlegri
ákveðni. Nú var kominn rétti tím-
inn fyrir hann til þess að snúa aft-
ur til Suðaustur-Asíu, og það er
táknrænt, að hann lagði einmitt upp
frá Moskvu í hina löngu og erfiðu
heimferð sína.
Stalin var þá að senda leyninefnd
til Kína, en formaður hennar var
Mikhail Borodin, sérfræðingur hans
í málefnum Kína. Stalin sendi Ho
með sem túlk og áróðursmann. Ho
tók sér þá nafnið Ai Quoc („Föður-
landsvinurinn"). Tilgangurinn með
för þessarar nefndar til Kína var
að koma á sambandi við Kuomin-
tang og útbreiða málstað kommún-
ismans. En hið persónulega mark-
mið Ho var auðvitað þá og ætíð
..... Indó-Kína.
Næst skýtur hann upp kollinum
sem nemandi við herskólann í
Kanton í Kína, þar sem hann fékkst
reyndar við áróður en ekki nám. í
stað þess að leggja stund á námið,
kenndi hann skólafélögum sínum
ýmsar námsgreinar, sem voru ekki
á stundatöflu þeirra, aðallega kom-
múniskar kenningar og þá list að
smeygja sér alls staðar inn. Hann
reyndi sjálfur að smeygja sér inn
í Indó-Kína, en þá var hann svik-
inn, og komst með naumindum
lífs af.
A þessu tímabili voru þeir Ho
Chi Minh og Chiang Kai-Shek vin-
ir, en þegar Chiang lýsti yfir stríði
á hendur kommúnistum, var endir
skyndilega bundinn á þá vináttu.
Dagar Ho í Kína voru taldir, og nú
hóf hann langt og ruglingslegt ævi-
starf sem farandbyltingarmaður.
Þetta var árið 1927. Brátt gerði starf
hans honum nauðsynlegt að fara inn
á svæði, sem Bretar réðu yfir, og
þetta varð til þess, að hann var
nokkrum sinnum dæmdur í fang-
elsi. Eitt sinn sat hann í fangelsi
í Hong Kong í tvö ár. Allan þennan
tíma orti hann ljóð líkt og Mao. í
sumum þessara ljóða brýzt fram
sjálfsmeðaumkun, sem kemur manni
á óvart, og þar getur að líta kvein-
stafi vegna hins erfiða og hættu-
lega lífs undirróðursmannsins.
Síðari heimsstyrjöldin geisaði
þegar í Evrópu, þegar Ho setti á
laggirnar fyrstu leynilegu aðalbæki-
stöðvar sínar í fjallahellunum í Cao
Bang héraðinu í Vietnam. Það var