Úrval - 01.06.1967, Blaðsíða 110

108
ÚRVAL
kynssögunni, og mannskynssagan
tilheyrði mér persónulega.
Þegar hátíðinni lauk, breyttumst
við aftur í venjulegar, dauðlegar
manneskjur. Pabbi var ekki leng-
ur konungur, og mamma hafði ver-
ið sett af sem drottning. Og þótt við
krakkarnir værum að vísu ekki
iengur þrælar Faraós, var húseig-
andinn enn á næstu grösum. Töfr-
arnir höfðu verið rofnir og við
vorum aftur stödd í leigukumbald-
anum í fátækrahverfinu.
HJÁLPSAMIR NÁGRANNAR
Það væri erfitt fyrir ókunnugan
að reyna að gera sér í hugarlund,
hversu náin tengsl okkar voru við
nágranna okkar. Það var ógerning-
ur að lifa þarna í einveru eða deyja
í einveru. Allir glöddust yfir líf-
inu, og allir syrgðu, er dauðinn
barði að dyrum. ,,Hver dó? Hve
gömul var hún? Skildi hún eftir
sig nokkur börn? Hver ætlar að
hugsa um þau?“ Breytni okkar ein-
kennist af þeirri skoðun, að færum
við ekki í brúðkaup annarra eða
fylgdum öðrum til grafar, mundu
aðrir ekki koma í okkar brúðkaup
eða fylgja okkur til grafar, þegar
þar að kæmi. Ef einhver konan var
veik, gáfu nágrannarnir börnunum
hennar mat. Ef skrópeftirlitsmaður-
inn kom að njósna, létu krakkarnir
sökudólginn vita, hver væri á næstu
grösum. Ef bréfberinn kom með
bréfspjald, lásu allir það. Og væri
það bréf, tókum við frímerkin.
Nágrannarnir hjálpuðu hverjir
öðrum á öllum mögulegum sviðum,
eftir því sem ástæður kröfðust. Þeir
tóku börn í fóstur í tíma, væru
mæðurnar veikar eða ófærar um að
hafa börnin hjá sér einhverra hluta
vegna. Það voru reknar ráðlegg-
ingastofnanir, sem fjölluðu um allt,
er við kom tilhugalífi, giftingum
og hjónaböndum. („Farðu frá hon-
um? Aldrei! Láttu hann þjást, eins
og hann hefur látið þig þjást.“) Þar
gat að líta fyrirmynd að hóplækn-
ingaaðferðum þeim, sem taugasér-
fræðingar grípa til. („Hvað getum
við gert til þess að hjálpa hver
öðrum9“)
Konurnar ,,pössuðu“ allt og alla
algerlega ókeypis, hvenær sem með
þurfti. „Viltu ,,passa“ fiskinn minn,
súpuna mína, manninn minn, budd-
una mína?“ Það var líka rekin geysi-
lega víðtæk lána- og viðskiptaþjón-
usta, sem gerði það mögulegt að fá
lánaða mjög „persónulega“ hluti,
svo sem hitapoka, baðsvampa, gler-
augu, jafnvel börn. „Má ég fá hann
George þinn lánaðan til þess að
bera pakkana mína upp á loft?“
„Má ég fá gluggann þinn lánaðan?
Ég þarf nefnilega að kalla á hann
Harold í kvöldmatinn."
Foreldrar okkar fundu þá miklu
öryggiskennd, sem er svo nánum
persónutengslum samfara. Og segja
má, að foreldrar okkar hafi smitað
okkur af kennd þessari. Og að baki
þessu nána samstarfi bjó nauðsyn-
in. Það var hinn harði veruleiki,
sem gerði slíkt nauðsynlegt. Mamma
sagði oft við nágrannana: „Komið
þið inn til mín og sitjið svolítinn
tíma hjá okkur.“ Ekkert bridgespil,
enginn stereofónn, engin hanastél,
ekkert sjónvarp bara seta og
samtal. Notalegt kraumhljóðið í
pottum á eldavélinni kom í stað