Úrval - 01.06.1976, Page 12

10
ÚRVAL
eitthvað þungt. Eitthvað, sem sýnist
vera skurður á annarri síðunni, rifjar
upp fyrir áhorfandanum það sem
Jðhannes segir — en hann var
sjónarvottur: ,,En einn af hermönn-
unum lagði spjóti í síðu hans, og
jafnskjótt kom út blóð og vatn.”
Allt frá því að þetta náklæði upp-
götvaðist í Evrópu, hefur verið
rökrætt um það, hvort það sé
raunverulega hið sama lín og sveipað
var um líkama Krists. í fyrsta lagi er
til að minnsta kosti hálf tylft annarra
,,ekta” líkklæða, sem flest sýna
afþrykk af mannslíkama og hafa verið
tilbeðið í ýmsum Evrópubæjum eftir
krossferðirnar — en þau hafa öll
reynst fölsuð. Biskupinn í Troyes,
Pierre d’Arci, kvað líka upp þann
úrskurð að líkklæðið í Lirey væri
falsað og bannaði að það væri sýnt.
Með stuðningi nefndra lærðra guð-
fræðinga lýsti hann yfír því, að þetta
væri ,,máluð” mynd, sem gæti ,,leitt
veikgeðja sálir til hjáguðadýrkunar. ”
,,En sá listamaður hefur aldrei
verið til, sem gæti hafa málað
náhjúpinn í Torina,” segja trúaðir»
hvarvetna um heiminn.
Hverjum á að trúa?
Guðspjöllin segja okkur ekki
hvenig Jesú leit út. Á fyrstu Krists-
myndunum er hann sýndur ungur,
sætur og skegglaus. Það er ekki fyrr
en eftir árið 300, sem við rekumst á
hinn skeggjaða og síðahærða Jesús,
sem síðan varð allsráðandi í evrópskri
myndlist. Myndirnar á klæðinu í
Torino eru í fullu samræmi við þessa
Kristsmynd. Listfræðingar halda því
hinsvegar fram, að miðaldamálar-
arnir hafi ekki haft þá þekkingu í
líffærafræði, sem nauðsynleg hafði
verið til að geta málað myndirnar
svona kórrétt. Þvílík þekking breidd-
ist þó út meðal listamanna í Evrópu
um árið 1500, og því má ekki
gleyma, að vinsælar myndir, sem
stillt var út til skoðunar og tilbeiðslu,
var oft hresst upp á með nýjurn
litum, þegar þær dofnuðu. Og hver
„hressing” var auðvitað 1 stíl síns
tíma.
Á langri sögu líkhjúpsins hefur
ekki skort tækifærin til slíkrar hress-
ingar. 1532 kom til dæmis upp
eldur í kapellu hertogahallarinnar í
Chambéry, höfuðborg Savoyen, þar
sem klæðið var þá geymt. Þvi var
bjargað úr silfurskríni, sem farið var
að bráðna er klæðinu var bjargað, og
klæðið sjálft var sumstaðar farið að
sviðna, meira að segja komin á það
stöku brunagöt, auk bletta af vatn-
inu, sem notað var við slökkvistarfið.
Nunnur af Clarissereglunni gerðu við
það með fínu líni og styrktu það svo
með sterku lérefti, sem saurnað var
aftan á það. Var klæðið falsað við
þetta tækifæri?
Til þess að vinna bug á orðrómn-
um um, að nýtt líkklæði hefði við
þetta tækifæri vcrið látið koma fyrir
það gamla, neyddist fulltrúi páfa í
Savoyen, de Gorrevod kardínáli, til
þess að lýsa opinberleg yfír því, að
helgigripurinn væri ósvikinn, þegar
honum var aftur komið fyrir á