Úrval - 01.06.1976, Side 69

GETUR UNGA FÖLKIÐ SNÚIÐ ÞRÖUNINNl VID?
67
hefur nokkru sinni verið varpað fyrir
róða. Það hefur aldrei verið hægt.
Maðurinn lærði að rækta jörðina
um 8000 fyrir Krist. Þessi uppgötvun
leiddi einnig til fólksfjölgunar. Þá var
til meiri matur en nokkru sinni fyrr,
en verðið, sem maðurinn varð að
gjalda fyrir það, var að láta af frjálsu
hirðingjalífi. Fólkið varð að vera á
sínum stað og vinna myrkranna á
milii. Það varð stöðugt að vera á verði
til þess að vernda eign sína og
afurðir. Og svo komu þau ár, þegar
uppskeran þrást.
Maðurinn fann upp áveitur til að
auka sér afrakstur, en það leiddi
einnig til stórvægilegra samfélagslegra
þreytinga — til stjórnmálalegra ein-
inga með kóngum, aðli, prestastétt,
sem réðu yflr almúganum, og í
þéttari þyggð gat hver smitnæmur
sjúkdómur orðið að geysandi plágu.
Hvers vegna var þá ekki snúið aftur
til einfaldara og frjálsara lífsforms
fortíðarinnar, þar sem maðurinn
veiddi og safnaði fyrir þurftum
sínum, til tíma sem höfðu minna
erfíði og minni áhyggjur, tíma án
stríðs og pesta?
Það var ekki hægt. Hefðu menn-
irnir látið af jarðyrkjunni, hefðu 99 af
hverjum 100 sálast. Þau vandamál,
sem mynduðust með jarðyrkjunni,
urðu aðeins leyst með nýjum og betri
aðferðum með uxaeyki í staðinn fyrir
menn, með hestum í staðinn fyrir
uxa, með víxlræktun, áburði og svo
framvegis.
Og sama er að segja um iðnaðaröld
okkar. Iðnvæðingin hefur gert það að
verkum, að byggð hefur enn breiðst
út og maðurinn hefur enn aukið
kyn sitt — skapað sér nýja örðug-
leika. Hvers vegna snúum við þá ekki
aftur til þess sem var, áður en
'iðnaðurinn kom til? Hvers vegna
mætum við ekki orkukreppu með því
að skipta bílnum fyrir hestvagn,
olíukyndingunni fyrir kolaofn og
rafljósunum fyrir kerti?
Það er ekki hægt. Það eru ekki til
nógu margir hestar, það er ekki til
nóg af kolum og brenni, og það er
ekki til nóg vax í kertin. Við
myndum fljótt komast að raun um,
að frumstæðar aðgerðir fullnægja
ekki þörfum okkar.
Um árið 1800, áður en vélatæknin
hélt innreið sína í landbúnaðinn,
bjuggu um 900 milljónir manna á
jörðinni. Nú er íbúatala heims að
nálgast fíóra milljarða. Hvernig hefur
verið kleift að framleiða mat handa
öllu þessu fólki? Með meiri vélvæð-
ingu, með því að nota orkuknúnar
vélar til þess að plægja, sá, hirða og
uppskera, með því að nota tilbúinn
áburð og skordýraeitur, sem framleitt
er í orkuknúnum efnaverksmiðjum.
Við getum ekki varpað frá okkur
iðnvæðingunni, því það er hún, sem
gefur okkur matinn. Við getum
skrafað margt um „náttúrleg fæðu-
efni,” en ef við ætluðum að erja
jörðin án efnafræðilegra efna, án véla
og skordýraeiturs, myndu þrír fíóðu-
hlutar mannkynsins farast úr hungri.
En getum við þá ekki dugast við