Úrval - 01.06.1976, Page 107

105
nýja taska sé aðeins áfangi, þeir stefni
að lítilli vél, sem sé svo fyrirferða-
lítil og velvirk, að hægt sé að bera
hana á sér og hafa hana jafnaðarlega í
gangi — að hún virki sem sagt eins
og eðlileg nýru. Willem Kolff,
höfundur „gervinýrans” — báknsins
mikla, sem sjúklingar almennt verða
að nota nú, segir að hann hafí ásamt
Stephen C. Jakobsen búið til gervi-
nýra, sem hægt er að bera á sér. Þetta
er vél, sem vegur fíögur kíló, og
hangir í axlarbandi eða er spennt á
bringuna, og gerir sjúklingnum kleift
að sinns helstu verkum meðan blóðið
hreinsast.
En þeir Friedman og Hutchisson
hafa búið til fíórar nýrnahreinsitösk-
ur, sem þeir eru að prófa á ýmsum
stöðum. Þeir telja, að þær geti ekki
aðeins komið sér vel fyrir sjúklinga á
ferðalögum, heldur einnig sjúkrahús
í fámennum byggðarlögum, sem
gætu notað þær í neyðartilfellum.
Time.
MENN ELDAST VEGNA OF VIRKRAR STARFSEMI.
Þegar menn eldast, þá stafar það ekki af því, að líkaminn sé
útslitinn, heldur þvert á móti vegna þess, að stjórnkerfí líkamans eru of
virk, fullyrðir prófessor V. Dilman, einn fremsti sérfræðingur
Sovétríkjanna á sviði rannsókna á starfsemi mannslíkamans.
>• 011 æðri dýr, þar á meðal maðurinn, hafa þróað með sér ákaflega
flókin sjáfvirk stjórnkerfí, sem varðveita stöðugleika lífkerfísins. Það
eru þessi kerfí, sem gera það að verkum, að dýrin geta þolað áhrif frá
umhverfinu, en þau verða einnig til þess að flýta fyrir aldursþróuninni.
Öll þessi sjálfstýrikerfi byggja starfsemi sína á einu frumefni, sem kaila
mætti ,,ræsi”, þar sem það setur í gang sérstakt undirstöðulíffæri,
gangráðinn.
Eftir því, sem líkaminn stækkar framleiðir hann meira magn af
ræsiefninu, jafnframt því, sem gangráðurinn verður smám saman
ónæmari fyrir áhrifum þess.
Þetta minnkandi næmi er nauðsynlegt á vaxtarstiginu, en af því
leiðir aukin stöðugleikafrávik, þegar vaxtarskeiðinu lýkur. Þetta
stöðugleikatap er hin raunverulega orsök þess að menn og dýr eldast.
Þeirri spurningu, hvort ytri atriði svo sem álag, reykingar ellegar ofát
hafí sérstök áhrif, svarar prófesson Dilman svo, að þau áhrif, sem þetta
getur haft verði einmitt meiri sökum þverrandi jafnvægis í
sjálfstýrikerfinu.
Með áframhaldandi rannsóknum á þessu ástandi, er e.t.v. unnt að
seinka aldursþróuninni með því að örfa næmi aðalgangráðsins,
hypothalamus.