Goðasteinn - 01.09.1968, Síða 27

auðsjáanlega gamall gígur, ög Goðasteinn ásamt fimm öðrum
tindum eru mishæðir á brúnum þessa gígs. Vitað er um tvö
gos í Eyjafjallajökli frá því að sögur hófust. Hið fyrra var 1612,
og er fátt um það kunnugt. Hið síðara hófst 1821 og olli það
miklum skemmdum með öskufalii og vatnagangi á gróðurlandi
Eyjafjalla og Fljótshlíðar. En það gos kom ekki úr gígnum mikla
efst á jöklinum, heldur úr gjá eða sprungu norðaustan í honum.
Hæsti tindur Eyjafjallajökuls er hnúkur sá, er næstur rís fyrir
norðan og austan Goðastein. Gengum við einnig þangað upp og
skírðum hnjúkinn Snæserk, því að ekki er sæmandi, að 1666 metra
hár fjallstindur sé nafnlaus. Kletturinn sunnan á hájöklinum er
ýmist nefndur Goðasteinn eða Guðnasteinn manna á meðal undir
Eyjafjöllum og í Mýrdal. Sama máli mun gegna um annan klett
norðan í jöklinum sem í Fljótshlíð gengur undir sömu nöfnum
sitt á hvað. Ekki er gott að segja, hvað þessum ruglingi valdi.
Anna á Seljavöllum sagði okkur, að klettadrangur á fjallshrygg
í Raufarfellsheiði héti Guðnanípa. Er ekki ósenniiegt, að þessi
tvö örnefni, Goðasteinn og Guðnanípa hafi eitthvað ruglazt
saman og af því stafi þessi tvískinnungur í nafni hins fagra kletts,
þar sem Runólfur goði í Dal fól guðamyndir sínar eftir kristni-
tökuna árið 1000, samkvæmt þjóðsögunni.
Við dvöldumst um klukkustund efst á jöklinum, snæddum
nesti, tókum myndir og gerðum margvíslegar athuganir. Síðan
fórum við að hugsa til heimferðar. Niður héldum við beinni
leið og nokkru austar en áður. Brátt komum við aftur að jökul-
röndinni og gengum á snjóhengjum yfir beljandi kvíslar Laugar-
ár. Jökullinn var sigraður og ævintýrið á enda. Anna á Seljavöll-
um hressti göngumenn með góðum kaffisopa, er niður kom. Bif-
reiðin bar okkur síðasta spölinn. Á heimlciðinni varð mér litið
til jökulsins hátt uppi í blárri víðáttu kvöldhiminsins. Hann sýnd-
ist að vísu fjarlægur, en þó miklu nær en áður.
-o-
Fyrsta skráða heimildin um ferð á Eyjafjallajökul mun vera í
dagbók Sveins Pálssonar læknis og náttúrufræðings, en hann gekk
á jökulinn 16. ágúst árið 1793. Brot úr ferðasögu hans hljóðar á
Goðasteinn
25