Ársrit Torfhildar - 01.04.1989, Blaðsíða 6

Jón Stefánsson
Modernismi - ísland - Dymbilvaka
I
Hamm: Yesterday! What does that mean?
Yesterday! Clov: (Violently) That means that
bloody awful day, long ago, before this bloody
awful day. I use the words you taught me. If they
don’t mean anything any more, teach me others. Or
let me be silent.1
Það er á stundum sem þessum þegar ég óska mér að
bókmenntir væru jafn einfalt fyrirbæri og kaffiboð hjá Pálínu
frænku. Þar er boðaður tími á hreinu, t.d. kl. 15.00, athöfnin
sjálf kl. 15.30 og lýkur kannski kl. 16.15 Þá er tímabilið
nákvæmlega skrásett og síðan væri hægt að lýsa
drykkjarföngum, tertum, smákökum, fólkinu, samræðum o.s.frv.
Og með veðurfarslýsingu er kaffiboðið nákvæmlega skilgreint
og engar fleiri spurningar vakna. Engar fleiri spurningar bornar
fram.
En bókmenntaverk er ekki kaffiboð hjá Pálínu frænku. Á
stundum sem þessum, því miður.
Nei, á stundum sem þessum dettur mér ekkert í hug nema
orð, einu sinni kannski máttug, en nú næstum merkingarlaus af
notkun. Modernismi. Rúmast hann kannski í þessum orðum
Clovs: „If they don’t mean anything any more, teach me others.
Or let me be silent“? Ég segi alltaf færri og færri orð2 sagði
annað skáld en talar samt ekkert minna en áður, því jú,
tungumálið er mikilvægasta tjáningartæki mannsins og þar sem
4