Upp í vindinn - 01.05.1996, Qupperneq 25

L U K
Tæluii: Allur hug- og vélbúnaður ásamt
nettengingum. Til þess að kerfm virki þarf
tæknin að vera í lagi og bæði gagnasöfn og við-
föng þarf að þróa.
Gögn: Gögnin sjálf eru grunnur hússins
sem allt byggir á. Ur þeim þarf að vinna, þau
þarf að móta, jafnvel afla meiri gagna ásamt
því að gera þau aðgengileg í miðlægu gagna-
safni stofnunarinnar, einnig þarf að halda þeim
við svo að þau úreldist ekki. Markmiðið með
miðlægum gögnum er m.a. að koma í veg fyr-
ir tvíverknað, auðvelda aðgang að völdum
gögnum, bæta stjórnun og auka gæði, sam-
þættingu og traust á gögnum.
LUK á Skipulagi ríkisins
Vinna við landfræðileg upplýsingakerfi á
Skipulagi ríkisins hófst árið 1990. Helstu verk-
efni í LUK fram til ársins 1995 hafa verið
margs konar tilraunaverkefni, bæði smá og stór.
Sérfræðistörf unnin á Skipulagi ríkisins
varða skipulag og mat á umhverfisáhrifum á
landinu öllu og felast í samhæfingu, ráðgjöf,
mati, eftirliti og skráningu.
I dag er lögð áhersla á að þróa LUK þannig
að það verði aðgengilegt öllu starfsfólki stofn-
unarinnar. Til þess að ná því markmiði er
nauðsynlegt að tengja uppbyggingu LUK
meginviðfangsefnum stofnunarinnar sem eru
eins og áður er getið samhæfing, ráðgjöf, mat,
eftirlit og skráning.
Stefnan við uppbyggingu LUK er að starfs-
menn Skipulags ríkisins geti skoðað og notað
gögnin í Windows-umhverfi úr miðlægum
gagnagrunni.
Þriggja laga kerfi (three tiered
structure)
Hugmyndin að baki upplýsingakerfinu er
einföld. Hér er það kallað þriggja laga kerfið
en það felur í sér eftirfarandi:
Fyrsta lagið er miðlæga gagnasafnið.
Annað lagið er tæknin og virkni kerfisins,
það er hvernig gagnasafnskerfið virkar, öryggis-
reglur, nettengingar o.fl.
Þriðja lagið eru notendurnir. Mikilvægt er
að þróa einföld notendaskil því að notendurn-
ir eiga eleki að þurfa að þekkja til tæknilegrar
uppbyggingar kerfisins s.s. hönnunar gagna-
safnsins, hug- og vélbúnaðar.
Fyrsta miðlæga LUK gagna-
safnið: Sumarbústaðaverkefnið
Verið er að vinna að fyrsta miðlæga gagna-
safnskerfi Skipulags ríkisins í LUK en það er
kerfi fyrir skráningu sumarbústaðamála af-
greiddum á stofnuninni. Skráning hófst árið
1985 og hefur verið færð í excel og word skrár.
© © p ArcvW Maplnfo Word Ánægðir nolendur
c: ru Nettengmgar. hug- og vélbúnaDur
öð Ö j" ' Innanhúss Utanhúss Miðlægl gagnasafn (söfn) með moguleika á tengingu við ormur gagnasdfn
3, mynd - Þriggja laga kerfi (three tiered structure)
. oyiwi
i /.OXM-&Í0F 1.
J.
&v<iHoUJL
2, mynd - Landfræðíleg gögn.
Dæmi um undanfara LUK löngu áöur en þaó var komið I notkun á stofnuninni. Sérfræðingur sumarbústaða-
mála útbjó sitt eigió kort til þess aó geta séð og sýnt öðrum á einfaldan og myndrænan hátt hvernig mál
hefðu verið afgreidd á mismunandi stöðum.
Kerfið byggir á áðurnefndri þrískiptingu
þ.e. miðlægum gagnagrunni, tækni og not-
anda. Frumútgáfa kerfisins er nú í prófun og
stefnt er að því að það verði komið í notkun í
vor. Það byggist á eftirfarandi þáttum:
Maplnfo LUK hugbúnaði og MapBasic
forritunarmáli.
Töflugögnum (attribute data) í miðlægum
Oracle gagnagrunni.
Landfræðilegum gögnum í miðlægum
landfræðilegum (spatial layer) gagna-
grunni.
Skönnuðum og staðfærðum (georefer-
enced) rastagögnum s.s. myndum og upp-
dráttum.
Notendavænu kerfi með möguleikum á
útprentun korta og töflugagna.
Kerfi sem virkar fyrir stofnunina í heild.
Gagnasafnshönnun í Access.
Kortasafn um skipulagsmál
Jafnhliða sumarbústaðaverkefninu er verið
að vinna að kortasafni um skipulagsmál í
LUK. Á kortunum kemur fram staða skipu-
lagsmála í hverju sveitarfélagi, breytingar á
skipulagi frá ári til árs, þjónustusvæði bygging-
arfulltrúa o.fl.
Sumarbústaðaverkefnið -
Virknihönnun
Kerfisgreiningu sumarbústaðaverkefnisins
hefur verið skipt niður í virknihönnun (funct-
ional design) þ.e. virkni kerfisins og notendaskil
annars vegar og tæknilega hönnun hins vegar.
Mikilvægt er að greina annars vegar á milli
þess aðila sem ber ábyrgð á þróun notendaskil-
anna og virkni kerfisins í samstarfi við notand-
ann og hins vegar þess aðila sem ber ábyrgð á
tæknilegri virkni kerfisins þ.e. kerfisstjóra.
Lögð hefur verið áhersla á að vinna með sér-
fræðingnum sem ábyrgur er fyrir skráningu
sumarbústaðamálanna.
Notendaskil og virkni
Meginmarkmið notendaskilanna og virlcn-
innar er að notandinn öðlist möguleika á að
skoða kort, fá upplýsingar úr miðlægum
gagnagrunni ásamt því að geta viðhaldið
gagnasafninu með nýjum upplýsingum.
Notendaskil í verkefninu eru í "Windows”
umhverfi ásamt notkun Maplnfo sem er ein-
faldur "Windows" LUK hugbúnaður.
MapBasic forritunarmálið er notað til þess að
einfalda notendaskilin enn meir svo að sér-
fræðingurinn (notandinn) þurfi eingöngu að
kunna skil á nauðsynlegustu aðgerðum.
Skoðun korta
Skráning sumarbústaða nær til landsins alls.
Mögulegt verður að skoða Islandskort á þrem-
ur mismunandi stigum þ.e. í þremur ólíkum
mælikvörðum; fyrsta stigið er landið allt, síðan
sveitarfélög og að lokum hluti sveitarfélags.
Aðalkortagrunnurinn er einfalt sveitarfélaga-
kort ásamt hnituðum punktum sem sýna stað-
setningu sumarbústaðasvæðanna. Möguleiki er
á að skoða önnur kort og töflur sem þeim
tengjast, þegar þau verða tiltæk s.s. umdæmi
byggingarfulltrúa, vegi, jökla, línulagnir, ferða-
mannastaði, jarðhita- og náttúruverndarsvæði.
Skoðun skannaðra rastermynda og upp-
drátta verður tengd punktunum (georefer-
enced) sem sýna staðsetningu sumarbústaða-
svæðanna.
Fyrirspurnir og skoöun
töflugagna
Staðsetning sumarbústaðahverfa er tengd
jarðaheitum, jarðirnar eru sýndar sem punktar
á kortinu. I tengslum við punktana verður
hægt að fá nánari upplýsingar s.s. rasta mynd-
ir af húsum og uppdráttum. Jafnframt verður
hægt að fá áður skilgreindar upplýsingar s.s.
fjölda samþykktra sumarbústaðalóða í hverju
sveitarfélagi samanber 4. mynd.
...upp í vindinn
25