Víðförli - 01.09.1947, Blaðsíða 38

164
VIÐFORLI
Hverju er hér til svara? Finnur þú frambærileg rök til að
hnekkja þessu, ef það er satt, sem oss er kennt í nýtízku fræð-
um, að maðurinn sé ekkert annað en dýr, aðeins tímanlegt
fyrirbæri með ókunna orsök og ekkert takmark? Hvað þýð-
ir þá fyrir Einstein og aðra góða menn að vera að tala um,
að takmarkið skuli vera maðurinn, hvað gildir þá stefnu-
skrá hinna Sameinuðu þjóða um að endurvekja virðinguna
fyrir manninum, meðvitundina um tign og gildi hins ein-
staka manns? Er þá ekki nazisminn, skoðanir hans og að-
ferðir í einu og öðru, afsakanlegur, eðlilegur, já, sjálfsagður?
Vér hinir höfum aðeins ekki verið eins rökvísir, ekki eins
samkvæmir sjálfum oss og þessir Þjóðverjar, það er allt og
sumt. Má vera að Kristur hinn austræni hafi villt um fyrir
oss, án þess vér gerum oss alltént grein fyrir því. Svo mikið
er víst, að ekki var hann vinsæll í Þýzkalandi og ef það er
satt, að flest hið illa í álfu vorri hafi stafað af áhrifum asia-
tískra dýrkenda Jehóva, þá er það lítill drengskapur að
láta ekki nazismann njóta skeleggrar baráttu sinnar gegn
þessum áhrifum.
Kristur hinn austræni, sem fákænir forfeður vorir kölluðu
Hvíta-Krist, olli byltingu í mati á manninum og í afstöðu
til mannsins. Hann trúði ekki á manninn, hann vissi, hvað
með manninum býr, enginn dæmdi svo sem hann með
orði sínu og fyrirmynd lífs síns. En hann vissi um uppruna
mannsins og ákvörðun: Einn er faðir yðar, einn meistari
yðar, en þér allir bræður (Matt. 23.) — bræður í sameigin-
legum uppruna, sameiginlegri blindni og synd, sameiginlegri
himinköllun, einni og sömu stöðu í sama stóra og ríka
hjarta, sem slær á bak við geimana, á bak við tilveru hverrar
smæstu og aumustu mannveru á jörð.
Hér væri miklu við að bæta. Eg ætlaði fyrst og fremst að
spyrja og vekja spurningar. Kristin trú er máske eintómt
myrkur, hjátrú, þrælkunartæki. En hvernig stendur þá á
því, að þau lönd og þær aldir, sem á tímabilum hafa orðið
fyrir nokkrum áhrifum af þessari trú, skuli vera raunveru-