Víðförli - 01.09.1947, Blaðsíða 42

VIÐFORLl
168
En þegar minnst varir verður manni á að láta einhverja
hugsun í ljós, sem kann að minna á eitthvað, sem týrann-
arnir sögðu. Þá dynur slagorðið — maður er óðara settur
á bekk með hinu illræmda liði hernámsáranna.
Það hefur sínar orsakir, að slagorðið er nazismi í Noregi.
I Ameríku, segir greinarhöf., getur einhver minnzt á, að
tryggja ætti verkamönnum viss réttindi, að hafður slcyldi
hemill á auðmagni og að meiri skilningur milli austurs og
vesturs væri gagnlegur. Og óðara klingir: Þú ert rauður, þú
ert kommúnisti. Þú segir nákvæmlega það sama og þessir
vondu menn. Þú ert hættulegur maður.
„Vér hrekjumst stjórnlaust á galdraiðu gruggaðra kennda,
þar sem öll heilbrigð skynjun er gufuð upp. Vér erum
þrælkaðir af harðstjórn slagorðanna . . . Allir hatursfull-
ir og óvandaðir menn hafa birgðir af eiturörvum gegn
hvaða andstæðingi, sem vera skal. Því á einn eða annan
hátt er hægt að draga þá í dilk einhvers viðbjóðs. . . . Þeir
segja það sama, sem einhverjir þorparar hafa sagt, þ. e.
eitthvað af því sama“. Ef ég aðhyllist málstað eða sjónar-
mið eða tek afstöðu til einhvers dægurmáls samkvæmt
sannfæringu minni, þá má það aldrei standa eitt út af fyrir
sig. Því er alltaf skipað undir einhvern vafasaman flokk eða
niðrandi slagorð.
Þessi grein varð mér íhugunarefni, því að ég hef fyrir
löngu og einkum þó upp á síðkastið veitt því athygli, að
nákvæmlega þetta sama er að gerast hér. Blöðin og póli-
tíkin í lýðræðislandinu Islandi eiga mikla sök á því. Það
er löngu orðið máltæki, að engu orði sé trúandi af því, sem
í blöðunum stendur. Það er of mikið sagt, en þó ekki raka-
laust eða tilefnislaust. En ég vildi segja, að því er verr, að
vér trúum flestir of miklu af því, sem í blöðunum stendur.
Af engu stafar friðnum í heiminum meiri hætta en slagorð-
um og aðdróttunum blaðanna. Ekkert hamlar meir rólegri
og skynsamlegri afstöðu til málefna en hróp þeirra og fár-
yrði. Með því vega þau að rótum lýðræðisins, vinna að