Ársrit Skógræktarfélags Íslands - 15.12.1975, Page 49

í þetta sinn var ég ekki eins heppinn. Ég
hvorki heyrði hann né sá. Aftur á móti kom ég
auga á sandlóur. Þær þekkti Qg :|ð því að
skjótast í smásprettum í humátt á undan en
þessar flugu lágt með jörðu eða skutust upp
til þess að flögra niður að melnum eins og
láta vel að honum með vængstroku um leið og
þær skutust á loft aftur. Mér fannst eins og
þær væru nýkomnar til kjörlendisins og væru
að heilsa því. Hér voru um allt spóar, heiðlóur
og einstaka þúfutittlingur.
Fram undan voru nú Hjallar og var ætlun
mín að ganga meðfram þeim til Elliðavatns.
Frá brekkum undir Hjöllum bárust mér
raddir skógarþrasta og ofan brúna flugu hrafn-
ar tveir fram og aftur.
Allt í einu liárust mér til eyrna skerandi
hljóð í runu. Tónarnir líktust oft eins og
hljóði, sem næst fram er járnplata er rispuð
með eggjárni. Það leyndi sér ekki að þetta
voru smyrilsraddir. Eftir nokkra leit með sjón-
auka mínum kom ég auga á tvo smyrla í flug-
leik vestur með Hjöllunum. Tignarlegri sjón
er vart unnt að sjá en flugleik ránfugla. Ur
því ég minnist á ránfugla er rétt að geta þess
í leiðinni að einu sinni hefi ég séð fálka í
Heiðmörk að sumarlagi.
í annað skipti, er ég starfaði að gróðursetn-
ingu með nokkrum félögum mínum, heyrðum
við mikinn hávaða frá fuglum. Er við gættum
að kom úr austri fugl, sem flaug slyttislega og
vék léttilega til hliða eða upp og niður á flug-
inu undan árásum tveggja spóa og eins síla-
mávs. Hér var brandugla á leið sinni þetta
júníkvöld. Fæstir höfðu séð branduglu og
nutu sýnarinnar.
Ornefni vestan brúna Hjalla er Arnarbæli.
Má vera að sátur össu hafi þar verið meðan
hún var láglendisfugl eins og tegundin í raun
og veru er. Umferð og ásókn flæmdu örninn
upp í kletta og fjallabrúnir. Fram undan voru
votlendismóarnir kringum Myllulækjarvatn.
Er þangað kom tóku á móti mér smellandi
og gjallandi stelkar og upp úr móunum flugti
hettumávar.
Hettumávarnir, sem taka sér svarta hettu
um framanverðan hausinn í mars—apríl en
fella hana á aflíðandi sumri eru ein þeirra 9
fuglategunda, sem á hlýviðrisskeiðinu fluttust
hingað úr suðri til varps og sumir árlangt
meðan hánorrænar tegundir t. d. hávella og
haftyrðill fluttu sig norður.
Sílamávurinn er einn þessara nýju landnema
og hóf snemma varp um holt í Heiðmörk.
Af öðrum mávum heldur veiðibjalla til á
Heiðmerkursvæðinu vetur og sumar og klingir
þar bjöllum flestu lifandi til ama.
Úr því ég ræði um fugla, sem flestir tengja
hafinu, þá er rétt að geta þess að í Flólmsá
móts við Rauðhóla sá ég eitt sinn tvo fýlunga
að haustlagi baða sig af ákefð.
Kríur leita oft inn á mörkina í skordýraleit
og fyrir ber að kjói leggi þar um leiðir sínar
í unga- eða eggjaleit.
Úr votlendinu bárust mér langdregnar radd-
trillur lóuþræla. Hljóð þessi eru seiðmögnuð
og hæfa leynd mýranna, þar sem kellingarvelh
an lyppast stundum upp af.
Lá nú leiðin fram með vatnsbakkanum að
bænum Elliðavatni. A tveimur stöðum skutust
á bylgjuflugi maríerlur og létu mikið í sér
heyra.
Úti á vatninu voru álftir og upp við landið
stokkendur en lengra úti í tveim flotum héldu
sig skúfendur og duggendur. Hinar dökkleitu
kafendur.
Qpp úr flóamýrinni milli Hrauntúnstjarnar
og Elliðavatns og allt að Hólmsárósum flugu
upp undan mér stokkendur og rauðhöfði, stelk-
ar, jaðrakani og mýrisspýta. (hrossagaukur) en
á og yfir holtunum beittu lóur og spóar radd-
fimi sinni.
Eitt sinn síðsumars sá ég í óshólmamýri
Hólmsár flórgoða.
I annað skipti veittist mér sú ánægja að sjá
straumönd á Hólmsá með þrjá unga. Hygg ég
að hana hafi borið að alla leið ofan úr linda-
ÁRSRIT SKÓGRÆKTARFÉLAGS ÍSLANDS 1975
47