Helgarpósturinn - 10.08.1979, Blaðsíða 2

2
Föstudagur 10. ágúst 1979. he/garpásfúrinru
Grunur leikur á að stórfelldar laxveiðar séu
stundaðar við Viðey og sé veiddur þar lax í net sem nemi
rösklega helmingi alls þess lax, sem veiddur er í Elliða-
ánum yfir laxveiðitímabilið. Erfitt er að slá tölu á f jölda
veiddra laxa við Viðey, en margir heim
íns telja, að um sé að ræða a.m.k. 900-1000 laxa í sumar
og annaðeins s.l. sumar. Verðmæti þessa afla nemur því
um sexog hálfri milljón, ef varlega er reiknað.
Guðbjartur Jónsson, vaktmaður í Áburðarverksmiðjunni,
sem stundar veiðarnar, neitar þessu alfarið. „Ég geri
þetta svona í f ristundum," sagði hann „og ætli þetta séu
ekki um 30 laxar yfir sumarið". Stephan Stephensen,
eigandi Viðeyjar tók í sama streng og sagði laxveiðina
vera hreint smáræði. „Þetta er bara skiterí og er meira
sport til að hafa f sunnudagsmatinn," sagði Stephan.
Þegar við bárum undir hann töluna 900 laxar kvaðst
hann dolfallinn. Það gæti ekki staðizt. Forráða-
menn Stangaveiðifélags Reykjavíkur telja á hinn
bóginn, að hér sé um allverulegar veiðar á laxi að
ræða og honum hreinlega mokað upp við eyna.
LAXINUM MOKAÐ
UPP VIÐ VIÐEY
Stangaveiðimenn telja, að um 1000
laxar séu veiddir fyrir framan
Elliðaárósa, en eigandinn og veiði-
maður hans segjast veiða i soðið
„Þarna er geysileg
laxveiði..."
„Viö höfum haft spurnir af þvi,
að þarna sé geysileg laxveiði,”
sagði Magnús Olafsson, formaöur
Stangaveiðifélags Reykjavikur.
„Við höfum jafnvel grun um það,
að hún geti farið yfir 1000 laxa yf-
ir sumarið, aö hún hafi gert það i
fyrra.”
Magnús sagði, aö það hafi ver-
ið eftir sumariö i fyrra, sem
Stangaveiðifélagið heföi fengið
upplýsingar um þessar veiðar.
Magnús sagöi, að þessar veiðar
væru verulegt fjárhagslegt tjón
fyrir félagið. Hann benti hins veg-
ar á, að þetta kynni jafnframt aö
vera lax, sem ella gengi i Korpu
og jafnvel Leirvogsá og Kolla-
fjörð.
Ekki kvaöst Magnús hafa vitn-
eskju um þaö hversu lengi þessar
veiöar hefðu staðið, en þeir i
Stangaveiöifélaginu hefðu grun
um, aö þetta hefði aukizt mjög s.l.
tvö ár.
Hér er i rauninni um stórmál að
ræöa fyrir laxveiðimenn i Elliða-
ánum, þvi reynist það rétt vera,
að um 1000 laxar séu veiddir i net
rétt við Elliðaárósa, þá minnkar
afli þeirra verulega og Guðbrand-
ur Jónsson og Stephan Stephen-
sen hálfdrættingar á við stanga-
veiöimenn á Elliðaám. Guö-
brandur veiðir i félagi við
Stephan, að sögn Stephans.
Samanlögð veiði I Elliðaánum er
á milli 1500 og 2000 laxar á sumri.
Deilt um veiöi-
réttindin
Auk þess, sem Stephan og Guö-
brandur neita þvi, aö veiöin sé
svona mikil, stendur deila um
veiðiréttindin. Forsvarsmenn
Stangaveiðifélags Reykjavikur
telja hér vera um veiðiþjófnaö aö
ræða og Þór Guðjónsson, veiöi-
málastjóri, kveöur þessar veiðar
brjóta I bága við lög.
Samkvæmt islenzkum lögum er
laxveiði I sjó bönnuð. Frá þvl er
þó ein undantekning. Sé þess
getið I fasteignamáti ársins 1932,
og laxveiöi verið stunduð fyrir
þann tima, þá er heimilt að
stunda þá veiöi áfram.
1 fasteignamati Viðeyjar þetta
ár er þess ekki getið, að eyjunni
fylgi laxveiðihlunnindi. „Þaraf-
leiöandi er laxveiöi við Viöey
ólögleg,” sagöi Þór Guðjónsson,
veiðimálastjóri, I samtali viö
Helgarpóstinn.
Stephan Stephensen, eigandi
Viðeyjar, heldur þvi hins vegar
fram, að þetta séu hlunnindi I
Viðey. „Þegar ég keypti eyjuna”
sagöi Stephan, „þá keypti ég
hana með öllum hlunnindum og
meðal annars þessum”.
Stephan bætti þvi við, að hann
hefði kært þetta mat sem rangt.
Hann heföi ekki fengið sinu máli
fram gengt i veiðinefnd og raunar
heldur ekki i viðkomandi ráðu-
neyti. Sjálfur teldi hann engan
vafa leika á um rétt sinn til lax-
veiða.
Gæzlan sá tvö net
við Viðey
Þessi mál munu ekki hafa verið
sérstaklega könnuð í fyrra. En
um miöjan siðasta mánuð flaug
flugvél frá Landhelgisgæzlunni
yfir sundin við Reykjavik og sáu
landhelgisgæzlumenn þá tvö lax-
veiðinet i sjó, svokallaðan
„flökkubúnað.”
Nokkrum dögum siðar kæröi
svo Garðar Þórhallsson, formað-
ur Elliðaárnefndar Stangaveiði-
félagsins, Guðbrand Jónsson fyr-
ir aö stunda ólöglega laxveiði i sjó
með netum norðaustur af’ Viöey.
Hringdi Garðar i lögregluna i
Arbæ og tilkynnti, að bátur hefði
lent austast i Vatnagörðum og i
honum væru 16 laxar og laxanet.
Séð yfir ósa Elliðaár I átt til Viðeyjar.
Viöey. Hann hefur selt mér
núna,” sagði kaupmaðurinn.
Færöu mikið hjá honum?
„Ég veit ekki hvort ég fæ allt
frá honum, en það er svona
slatti.”
Hvað kallarðu slatta?
„Ja, það er svo misjöfn veiðin
hjá þeim. Stundum eru þetta
nokkur stykki á dag hjá þeim og
stundum meira.”
Kaupmaðurinn vildi ekki gefa
okkur upp nákvæmar tölur og
kvaðst ekki vita „hvernig þetta er
I pottinn búiö hjá þeim.” En hann
visaði okkur á Stephan.
Eins og komið hefur fram bæði
hjá Stephani og Guðbrandi Jóns
syni veiöa þeir einvörðungu til
eigin afnota. Raunar kvaðst
kaupmaðurinn einmitt vera með
lax til sölu, sem veiddur væri viö
Viöey, og féllst hann á, aö við
fengjum að taka ijósmyndir af
Viöeyjarlaxi hjá honum. Þegar
ljósmyndari kom á vettvang brá
hins vegar svo við, aö enginn Við-
eyjarlax var i verzluninni.
Við fengum upplýsingar um
þaö i nokkrum öðrum verzlunum i
Reykjavik, að þar væri stundum
hægt að fá lax úr sjó. Viö fengum
ekki upp gefið hvaðan sá lax
kæmi.
Ekki er ljóst hversu lengi reglu-
bundin laxveiði hefur verið stund-
ið við Viðey, en talið er að þetta
hafi staöið yfir i nokkur ár, með
þeim hætti, sem nú tiðkast, þ.e.
að eigandi eyjarinnar veiti ein-
staklingi heimild til þess að veiöa
við eyna.
„Ég fæ í soðiö
í staðinn"
Stephan Stephensen vildi ekki
svara þvi nákvæmlega meö
hvaða hætti þetta væri, hvort
hann leigði Guðbrandi Jónssyni
veiöiréttinn eöa hvort Guðbrand-
ur stundaði þessa veiði beinlinis á
hans vegum.
Við spuröum Guöbrand aö þvi
hvort hann keypti veiðiréttinn af
Stepháni:
„Nei, ég geri þetta fyrirStephán
og fæ I soðið I staðinn, annars
stunda ég aðallega grásleppu.”
Selur StepJtm laxinn?
„Nei, han.i gefur hann aðallega
vinum.”
Nú er talað um 1000 laxa. Er
þaö rétt?
„Nei. Það er bara verið aö æsa
fólk upp”
Sjálfur sagöist Stephan Stephen-
sen hafa nýtt það, sem hann kall-
aði laxveiðihlunnindi i Viðey, allt
frá þvi hann keypti eyjuna árið
1939.
Samkvæmt laxveiðilögunum
Þarna var á ferð Guöbrandur
Jónsson. Lögreglan mætti á stað-
inn og færði hann til yfirheyrslu.
Þar kom fram, að Guðbrandur
hefði stundað þessar veiðar lengi
og hefði hann leyfi til þess frá
Stepani Stephensen. Þá mun Guð-
brandur hafa tekið það fram, að
hann stundaöi veiöarnar I sam-
ræmi við lög enda gefnar skýrslur
um veiðarnar.
Helgarpósturinn hefur það eftir
áreiðanlegum heimildum, að
skýrslurnar gefi ekki rétta mynd
af umfangi veiðanna.
Raunar hefur blaðið komizt að
þvi eftir öðrum leiðum, að stað-
hæfingar Guðbrands og Stephans
um fjölda veiddra laxa fáist vart
staðizt. 1 samtali við kaupmann I
Reykjavik kom fram, að hann
hefði keypt fleiri en 30 laxa af
Guðbrandi auk þess, sem það er
harla ótrúlegt, aö rúmlega helm-
ingur sumaraflans hafi fengizt I
einni veiðiferð. Þá mun Guð-
brandur Jónsson hafa haft það á
orði, að i einni veiðiferð hafi hann
fengið 68 laxa.
Við þetta bætist svo, að annar
kaupmaður i Reykjavik tjáöi
Helgarpóstinum, aö honum væri
vel kunnugt um, að þessar veiðar
væru umfangsmiklar og hefði sér
raunar boðizt aö kaupa lax veidd-
an úr sjó við Viöey.
Kaupmaður i borginni sagði i
samtali við Helgarpóstinn, að
hann verzlaði að jafnaði með 30-
40 laxa á viku. Hann staöfesti, aö
hann væri með lax úr Elliðaárós-
um.
/,Ég fæ slatta frá
Stephani"
„Ég hef fengiö lax i gegnum
hann StephanStephensen, sem á