Helgarpósturinn - 10.08.1979, Blaðsíða 18

18
Föstudagur 10. ágúst 1979. —helgarpásturinrL.
Sigurður Lindal.
„MENNINGARLEGU
SJÓNARMIÐIN RAÐA ”
Blómleg starfsemi Hins isl. bókmenntafélags
Engan bilbug er að finna á Hinu
islenska bókmenntafélagi, þótt
þaö sé oröiö 163 ára gamalt.
Helgarpósturinn spuröi forseta
þess, Sigurö Lindal, hvort gróska
væri i félaginu.
„Þaö er nú varla mitt að dæma
um þaö”, sagöi Siguröur. „Hitt er
annaö aö ég tel aö umsvifin
mættu vera meiri, en fjárskort-
urinn setur okkur verulegar
skoröur. Þess er aö geta aö fél-
agið á aö vera ööru fremur
menningarstofnun, og getur þvi
ekki látiö viöskipta- og hagnaðar-
sjónarmiö ráöa geröum sinum.
Bókaútgáfa er mjög kostnaðar-
söm og þaö er kostnaöarauki
þegar reynt er aö vanda til útgáf-
unnar, en margar útgáfur freist-
ast til aö slaka á slikum kröfum
vegna kostnaöar. Til dæmis má
nefna aö hver yfirferð I prófarka-
lestri hefur sérstakan kostnaö I
för meö sér, og eins hver yfir-
lestur þýöingar.
Eins og ég sagöi áöan, þá
veröur félagiö aö láta menningar-
leg sjónarmiö ráöa fremur
hagsjónarmiöum, og þvl er meöal
annars lagt kapp á aö koma út
ritum sem æskilegt, ef ekki nauö-
synlegt, er aö til séu á islensku,
þótt þau ef til vill skili ekki veru-
legum hagnaði.
Ég get nefnt sem dæmi um sllk
rit Afstæöiskenninguna eftir
Albert Einstein, og Samræöur um
trúarbrögðin eftir David Hume.
Þaö veröur aö teljast metnaöar-
mál og ég vil segja menningarleg
nauösyn aö sllk rit séu til á
Islensku og þau þyrftu raunar aö
vera miklu fleiri. En þar setur
fjárhagurinn skoröur.
Þessi útlendu rit eru I bóka-
flokki sem Þorsteinn Gylfason
ritstýrir og byrjað var aö gefa út
áriö 1970 og nefnast Lærdómsrit
Bókmenntafélagsins. ’ ’
— Þiö eruð meö fleira I takinu?
„Vlöamesta verkefni félagsins
um þessar mundir auk útgáfu
Lærdómsritanna, er útgáfa
annála 1400 —1800, sem hófst áriö
1922 og veriö er aö vinna aö loka
áfanga aö, en óvist er hvenær
verkinu lýkur.
Verkið er tvfþætt, annarsvegar
útgáfa textans, en þaö vinnur
Guörún Asa Grlmsdóttir sagn-
fræöingur, og slöan samning
nafna og atriðisioröaskrár yfir
öll fimm bindi verksins, en aö þvi
verki vann lengi Arni Arnason,
héraöslæknir, og nú Eirikur Jóns-
son, fyrrum stæröfræöikennari og
Asgeir Björnsson kennari.
Þriöja verkefniö er Saga
Islands. Þriöja bindi hennar kom
út á siöasta ári og veriö er aö
vinna að framhaldinu. Ég er rit-
stjóri þess verks. Svo er þaö
útgáfa Skirnis, sem ðlafur Jótts-
son ritstýrir, ásamt bókmennta-
skrá Skirnis sem Einar
Siguröisson. tekur saman, en
þau komá aö öllu forfallalausu út
I haust.
Aö auki stöndum viö fyrir út-
gáfu ýmissa annarra rita eftir þvl
sem til fellur. Meöal annars má
geta þess aö I samvinnu viö há-
skólann gefur félagiö út ritröö á
sviöi bókmenntafræði, sem
nefnist Fræöirit, og þar eru
komin út þrjú bindi, en tvö eru I
undirbúningi.”
Aö sögn Siguröar er fjárhagur
félagsins erfiöur, en þóhaföi hann
sjálfsagt einhverntlmann veriö
erfiöari á 163 ára sögu félagsins.
Sömuleiðis á félagiö viö Ms-
næðisvandamál aö striöa.
— GA
Gloppótt eins
og saga Súmera
Þegar ég kom á Nýlistasafnið
um daginn, geröi ég mér grein
fyrir þvi mikla starfi sem for-
stööumenn þess hafa innt af
hendi. Þeir hafa unniö aösöfnun
gagna um islenska myndlistar-
sögu, meö einfaldri en snjaUri
aöferö. Hefur veriö raöaö I
möppur öUum blaöagreinum,
sem birtar hafa verið um mynd-
list hér, frá 1968 til dagsins I
dag. Fyrir islenska myndUstar-
sögu er þessi vinna ómetanleg.
Af þvl leiöir aö fáar þjóöir
eiga eins greiöan aögang aö
heimUdum um eigin mynd-
listarsögu. í ofanálag eru önnur
atriöi. T.d. eru margir braut-
ryöjendur myndlistar hér enn I
fuUu f jöri. Þeir geta þvi veitt ó-
metanlegar upplýsingar um
starfsittogreynslu,sem annars
væru glataöar. Þar aö auki
luma margir vinir og ættingjar
þeirra listamanna sem látnir
eru, á upplýsingum sem vert
Myndlist
eftir Halldór Björn Runólfsson
Hún er dæmi til eftirbreytni
þeim sem vinna aö söfnun
heimUda um myndlist hér á
landi. Þaö merkUega viö þetta
starf er, hversu einfaldur og
augljós brunnur upplýsinga hef-
ur verið valinn. Saga islenskrar
núti'mamyndlistar og Islenskra
dagblaöa er állka löng og má
þvl finna I dagblööunum ýmsar
grundvallarupplýsingar um
myndlistarsögu okkar.
væri aö skrásetja. Einnig er
auövelt I fámenninu aö hafa upp
á listaverkum I einkaeign, til
skrásetningar og myndatöku.
Þaö væri þvi litill vandi, ef vilji
væri fýrir hendi, aö ná heillegri
mynd af myndlistarsögu Is-
lendinga á tuttugustu öld.
Eins og á mörgum öörum
sviöum er sérstaöa okkar vegna
fámennis og stuttrar hefðar,
fresmur til ávinnings en hitt, I
úrlausnum okkar á verkefnum
varöandi myndlistarsöguna.
Samræmd vinna safna, sam-
vinna um gagnasöfnun, flokkun
og skrásetningu verka og heim-
ilda er auöveldari I Btlu þjóö-
félagi meö fáum söfnum. Meö
rökréttriog visindalegri stefnu I
rannsóknum má rimpa þau göt
sem nú eru i listasögu okkar.
Þaö er þvi sorgiegt að sjá
hversu illa hefur verið haldiö á
spööunum hingaö til og hve slæ-
Því veröur aö snúa viö blaöinu,
fyrr en siöar.
Þaö er ekki úr vegi aö spyrja
hvaö standi 1 vegi fyrir þvi aö
vfsindalegum vinnubrögöum sé
beitt I rannsóknum á mynd-
listarsögu okkar. Skýringuna
má finna eins og svo oft áöur, I
viöhorfi framámanna þjóðar-
innar til menningar. Hún endur-
speglast siðan I afstööu ráöa-
manna. Minnimáttarkennd elur
af sér snobb. Reynt er aö gera
myndlist aö auglýsingabrellu I
ætt viö Gullfoss, Geysi og frarn-
bókmenntirnar. Sýna á útlend-
ingum hvaö viö séum merkileg
þjóö. Kristalsljósakrónur koma
I staö rakatækja, rómantlskar
gjafabækur um myndlist i staö
visindalegraheimildarrita, fúsk
I staö fagmennsku. Yfir öllu
svlfur svo halelújakór yfir-
borösmennsku og þjóöernis-
hroka sem vitibornir sjá samp
siUnaiSjI gégnum eins og fúanet.
Þetta stefnuleysi þarf aö reka
út I hafsauga. Bjarga þarf þvi
sem bjargað veröur frá glötun
og gleymsku. Listaverk hætta
ekki aö vera merkileg þótt þau
hafi veriö seld frekar en bækur
hætta aö vera merkilegar eftir
aö þær hafa veriö keyptar. Þó er
svo aö um 250 árum eftir brun-
ann mikla i Kaupmannahöfn,
þar sem slatti af menningar-
verömætum okkar varö eldi aö
bráö, hjálpa ráöamen’n og aörir
menningaróvitar til viö út-
rýmingu annarra menningar-
veröm æta llkt og brennuvargar.

Tölvupopp og annað popp
Wings — Back To The
Egg
Þá er nýjasta plata Paul
McCartney & Wings, Back To
The Egg, loksins komin til
landsins u.þ.b. 2 mánuöum eftir
aö hún kom út erlendis.
Þaö ætti aö vera óþarfi aö
rekja feril Paul James
McCartneys. Hann er óumdeil-
anlega mesta stirni rokksins
fyrr og slöar og tónlistarferill
hans, sem síöur en svo er séö
fyrir endann á, á sér enga hlið-
stæöu.
Back To The Egg er áttunda
platan sem Wings senda frá sér.
Og enn hafa mannabreytingar
átt sér staö: trommarinn Steve
Holly og gltarleikarinn
Laurence Juber hafa gengið til
liös viö McCartney-hjónin og
Dénny Laine sem alla tiö hafa
veriö kjarni hljómsveitarinnar.
Back To The Egg er týpisk
Wingsplata og ætti þvi ekki aö
koma aðdáendum McCartneys
á óvart, en heldur ekki valda
þeim leiöa. Paul McCartney
stendur alltaf fyrir sinu. Þaö
sem einkum er athyglisvert á
þessari plötu eru lögin Rock-
estra Theme og So Glad To See
You Here. 1 þeim hefur
McCartney fengiö nokkra vini
sina úr tónlistarheiminum til ab
spila meö Wings. Má þar nefna
m.a. gitarleikarana Pete
Townsend, Dave Gilmour og
Hank Marvin, bassaleikarana
John Paul Jones, Ronnie Lane
og Bruce Thomas og planóleik-
arann Gary Brooker. Þetta
„rockestra” kemur mjög
skemmtilega út.
Stanley Clarke — I
Wanna Play For You
Mesti bassaleikari djass-
rokksins, Stanley Clarke, er aö
senda frá sér tveggjaplatna-al-
búm um þessar mundir og heitir
þaö I Wanna Play For You.
afkastamikill sólóisti og er I
Wanna Play For You sjötta
sólóplatan hans frá 1975.
I Wanna Play For You er tvö-
falt albúm einsog fyrr segir og
er annar helmingurinn upptaka
frá hljómleikum, en hinn tekinn
upp I stúdlói. Fjölmargir þekkt-
ir tónlistaTmenn aöstoöa Clarke
á þessum plötum td. Jeff Beck,
George Duke, Lee Ritenour,
Tom Scott, Steve Gadd, Stan
Getz, Dee Dee Bridgewater, A1
Williams og Airto Moreira svo
einhverjir séu nefndir.
Hér má heyra mörg af bestu
lögum Stanley Clarke ss. Rock
hlotiö veröskuldaöa athygli.
Hann á sér þó nokkuö stóran hóp
aödáenda I U.S.A.
Secrets sem inniheldur 11 lög,
flest eftir Palmer sjálfan, er
alveg ágætis rokkplata. Ef llkja
ætti Palmer viö einhverja, þá
væru þaö kannski einna helst
Chris Rea og Eddie Money.
Ry Cooder— Bop Tlll You
Drop
Nýjasta plata bandarlska
sveitarokkarans Ry Cooders,
Bop Till You Drop, er tlma-
mótaplata I sögu rokksins. Hún
er fyrsta platan sem tekin er
’N’Roll Jelly, School Days ofl.,
en einnig ný lög. Og er skemmst
frá því aö segja, aö I Wanna
Play For You er I alla staöi frá-
bær plata og ætti enginn unn-
andi djassrokksins aö láta hana
framhjá sér fara.
Robert Palmer— Secrets
Robert Palmer er sjálfsagt
ekki þekkt nafn hér á landi, en
hann nýtur mikillar viröingar I
bandarlska rokkheiminum.
Hann sendi frá sér plötu fyrir
nokkru og kallar hana Secrets.
Robert Palmer er fæddur á
Englandi, en alinn upp á eynni
Möltu. Nitján ára var honum
Popp
eftir Pál Pálsson
Stanley Clarke stofnaöi
hljómsveitina Return To Forev-
er ásamt Chick Corea áriö 1973,
en sú hljómsveit hefur ásamt
Billy Cobham trommara o.fl.
átt mestan þátt I þvi aö afla
djassrokkinu vinsælda. En
Clarke hefur meðfram spUverki
slnu I Return To Forever veriö
boöiö aö gerast söngvari Alan
Bown Set, en eftir stutta veru
þar gekk hann I hljómsveitina
Dada, sem var undanfari
Vinegar Joe. Vinegar Joe lagöi
upp laupana 1973 og þá hóf
Robert Palmer sólóferil sinn.
Hann hefur siöan látiö frá sér
fara nokkrar plötur, en ekki
upp á tölvu eingöngu. Þetta er
kallaö á engilsaxnesku „digital
recording” og býöur uppá
óendanlega möguleika. Ekkert
sub eöa hátlönifall á sér staö og
tónlistinni er skilaö á vinylinn
alveg nákvæmlega einsog hún
var spiluð inn. Arangurinn er sá
aö tónlistin er hreinni og bjart-
ari. Enda er eitt þaö fyrsta sem
maöur tekur eftir, þegar hlustaö
er á þessa plötu Ry Cooders, hve
hljómurinn er góöur.
Annars er þaö af Ry Cooder
aö segja, aö I lok sfðasta áratugs
haföi hann aflaö sér viröingar
sem „session-maöur”. Kom td
fram á plötu Rolling Stones, Let
It, Bleed, vann meö Randy
Newman og Mariu Muldaur svo
eitthvaö sé nefnt. Hann fór llka
brátt aö gera sólóplötur, hverja
annarri betri.
Þaö er sama aö segja um Bop
Till You Drop. Hún er mjög góö.
Af aðstoðarfólki Cooders á þess-
ari plötu má telja Jim Keltner
trommara, söngkonuna Chaka
Khan, bassaleikarann Tim
Drummond og gltarleikarann
David Lindley.
Þannig aö þetta er ekki bara
eiguleg plata vegna þess aö hún
er tekin upp á tölvu.
lega stefnir til úrbóta. Fjöldi
listaverka glatast okkur vegna
þess aö láöst hefur aö fylgjast
meö þeim, skrá þau og mynda.
Þau eru seld h vipp um hvapp án
þess vitaö sé hvar þau er aö
finna. Mörg verk eru I einkaeign
erlendis án þess aö vitað sé ná-
kvæmlega hvar þau eru og æ
erfiðara veröur aö henda reiður
á ævistarfi margra helstu lista-
manna þjóöarinnar. Mynd-
listarsaga okkar er aö veröa
eins gloppótt og saga Súmera.