Helgarpósturinn - 10.08.1979, Blaðsíða 8

ÍMS~

o *<yw*
I HÖ#.tÚ KUtiAflQA-
S TftANvA- 9AMt: rxvo ?
ÍM&ðii . .> í
; y JW«W'
y atUMi
$tém-'
, cȒ.;nn
*OiU&-
ÍAÍÍ . OHiJfm.:
■ -■1
yx«ö«
. • C*;mS~
L
$ syNO
5«a<Sa- 3
G£u\nn S>
cjlUNK,
.f'x*.;.i.
’.J. ,NW,

fí!f*csojyf
HIÍNA-
HÓt
Ct.NS^,
^íwRí!*^
«8fS-J
Akurtt)!!

'PAGP’Of'ff't
mmwftow

- -■"-"I íw„j

Föstudagur 10. ágúst 1979. \—helgarpásfúrínrL.
pásturínn—
títgefandi: Blaðaútgáfan Vitaðsgjafi
sem er dótturfyrirtæki Alþýðublaðs-
ins, en með sjálfstaeða stjórn.
Framkvæmdastjóri: Jóhannes Guð-
mundsson
Ritstjórar: Arni Þórarinsson, Björn
Vignir Sigurpálsson
Ritstjórnarfulltrúi: Jón Oskar Haf-
steinsson.
Blaðamenn: Guðjón Arngrimsson,
Guðlaugur Bergmundsson, Guðmund-
ur Arni Stefánsson og Halldór Hall-
dórsson.
Ljósmyndir: Friðþjófur Helgason
Augiysmgar: ingibjúrg Siguröardóttir
Gjaldkeri: Halldóra Jónsdóttir
Dreifingarstjóri: Sigurður Steinars-
son
Ritstjórn og auglýsingar eru að Síðu-
múla 11, Reykjavík. Slmi 81866. Af-
greiðsla að Hverfisgötu 8-10. Slmar:
81866. 81741, 14900 og 14906.
Prentun: Blaðaprent h.f.
Askrift (með Alþýðublaðinu) er kr.
3.500.- á mánuði. Verð I lausasölu er
kr. 180,- eintakið.
( | y •*"— ’’ j
\\ V* \

STIKKFRÍ
FJÖLMIÐILL
Þá er s jónvarpið mætt til leiks
að nýju — dálltið dasaö eftir
sumarleyfin eftir þessa fyrstu
viku dtsendinga að dæma.
Greiðendur afnotagjalda eru
enguaðsfðurbúnirað dusta rykið
af skjám viðtækjanna, draga
fram sjónvarpsstólana og hafa
fundið tilganginn i lffinu. Sjón-
varpið slær áreiöanlega bæði át
triiarbrögðin og popptóniistina
sem ópium fóksins hvað sem þeir
segja, Lenin og Arni okkar
Björnsson (samanber Eyrna lyst
hans hér f siöasta blaði). En það
skaðar fáa.
Frfdagar sjónvarpsins eru ann-
ars grinugt fyrirbæri. Menn
skyldureyna að útskýra það fyrir
erlendum fjölmiðlamönnum, að
sjónvarp sendi aldrei út á
fimmtudögum og taki sér
mánaðarfrf i júlf. Þegar þeir
heyra það, þykir þeim lftið til
islenska bjórleysisins koma.
Nú skyldu menn varast að vera
viðkvæmir fyrir undirfurðulegu
glottí útlendinga. Þaöerekkert
við þaðað að athuga að vera dá-
iftið öðru visi en aðrir og standa
fast á sérvisku sinni. Það er
reyndar aðeins virðingarvert svo
lengi sem sérviskan bitnar ekki á
öðrum.
Viðast hvar á Vesturlöndum
hefur sú þróun smám saman
verið aðeiga sér stað að fjölmiðl-
ar —dagblöð, útvarp og sjónvarp
eru orðnir tannhjól i gangvirki
stjórnkerfisins, þar sem hver
tönn þykir gegna sfnu hlutverki.
Fjölmiöiarnir sjá um upplýsinga-
streymið mfili stjórnvalda,
standa vörð um hajgsmuni al-
mennings gagnvart stjórnvöldum
— i stuttu máli vera eins konar
málsvari almennings.
Eriendis þykir það tiitökumál
ef ein tönnin brotnar eða gefur
sig, ef rödd eins fjölmiðils hljóðn-
ar, Ld. af völdum verkfalla. Þá er
einatt talaðum aðför að tjáninga-
frelsi og hlutverki þessara fjöl-
miðla f skoðanamyndun. Þess
vegna kemur þetta skrftna bros á
varir erlendra fjölmiölamanna.
Þeir skilja ekki hvernig áhrifa-
mesti fjölmiððlinn getur lýst sig
..stikkfri” f hlutverki sfnu einn
dag i hverri viku hvað þá heilan
mánuð.
Við höfum okkar skýringar á
þessu fýrirbæri, — mismunandi
þó. Sumir segja, að sjónvarpið sé
dýrt og þjófiin smá, en aðrir
benda á að það kæmist ekki upp
með þetta nema af þvi að það er
rlkisfjölmiðin og nýtur einok-
unaraðstöðu. Þetta eru einfölduð
rök, sem eru flóknari I reynd, en
báðir hafa nokkuð tl sins máls án
þess aö rúm sé til að fara frekar
út i það hér. En niðurstaðan er
engu aðsfður sú, að fslenskt sjón-
varp getur varla talbt alvöru-
fjölmiðill ef svona heldur áfram.
Dagskránni er lokið.
verið komnir með mikinn flota á
þessi mið.
En i trausti þess að þeir geri
svo ekki, að minnsta kosti ekki á
þessari vertið, þá er það llfs-
spursmál fyrir okkur aö
samið verið við Norðmenn um
aö þeir veiði ekki meira en þessi
umtöluðu 90.000 tonn á Jan
Mayen miðum, en undir engum
kringumstæðum má sá samn-
ingur fela I sér neinskonar als-
her jarviðurkenningu á yfirráða-
rétti Norðmanna á Jan Mayen-
svæðinu. Það ber að hafa I huga
að það er fleira á þessu svæði en
loðna, og þótt hún sé mikilvæg
fyrir þjóðarbú okkar Islendinga
þá má ekki fórna langtímahags-
munum þar fyrir nokkur þúsund
tonn af þessum litla en eftirsbtta
fiski.
Bolle I klípu
Afstaða norska sjávarútvegs-
ráöherrans í þessu máli er ákaf-
lega erfið. Fyrst verður hann að
biðja norska sjómenn að fara
ekki inn fyrir 200 milna mörkin
að miðlinunni milli Islands og
Jan Mayen og hinsvegar gefur
hann íslendingum ádrátt um að
þessir sjómenn muni ekki veiöa
meira en 90.000 tonn á þessari
vertið við Jan Mayen. Frammi
fyrir æstum norskum sjóurum
segir hann hinsvegar að hann
hafi engin loforð gefið I þessum
efnum, og má það rétt vera, en
eftir stendur að um það var
talað milli Islendinga og Norð-
manna I ráðherraviðræðunum I
Reykjavlk, að Norömenn
veiddu ekki meira en 90.000
tonn. Væntanlegar sveitar-
stjórnarkosningar I Noregi I
haust, hafa áreiöanlega haft
áhrif I þessum málum, vegna
þess að pólitíkin er miklu harð-
ari I sjávarplássunum I Norður
— Noregi, þaðan sem flestir
loðnubátarnir eru, heldur en til
dæmis I ósló, og kjósendur hafa
meiri áhrif á kjörna fulltrúa
slna I þessum litlu plássum en I
stóru borgunum. Það eru þvl
engar ýkjur þegar sagt er aö
Eyvindur Bolle kollegi og
skoðanabróðir Kjartans
Jóhannssonar sé I kllupu þessa
dagana. Ef þeir verða báðir I
Danmörku á norræna krata-
fundinum nú um helgina veitir
þeim svo sannarlega ekki af þvi
að setjast út I horn yfir einni
ölkollu, og Kjartan getur
áreiðanlega sagt kollega sinum
hvernig það sé að taka óvin-
sælar ákvarðanir I sjávar-
útvegi.
Hákarl.
Nú þegar sólin hefur hellt
geislum slnum yfir stjórnar-
setur landsins I um fjórar vikur
— hvort sem hún gerir það enn
þegar þessar llnur ber fyrir
augu lesenda, -þá er sárgræti-
legt til þess að hugsa að loksins
þegar kemur sumar á Suöur-
landi, skuli meira en helmingur
þjóðarinnar þurfa að kúra inni
yfir mismunandi árlðandi skjöl-
um og plöggum. Alþingismenn
eru að visu I svokölluöu frii, og
geta sumir hverjir stundað lax-
veiðar eöa brugöið sér á sjó og
sumir ráöherranna hafa meira
að segja veitt sér þann munað
að fara I sumarfrl til útlanda.
Það væri að vlsu ekkert við þvl
aö segja, ef þjóðin væri vel sett,
en þegar allt er á vonarvöl,
finnst mörgum það sé of mikill
munaður. Ég verð að segja það
eins og er, að auðvitað þurfa
ráöherrar að fá sitt sumarfri
eins og aðrir, — og ekki slður en
aðrir, en þá verður llka að vera
þannig um hnútana búið að þeir
geti leyft sér að fara frá viku og
viku.
Töluðu saman í síma
Sagan segir að I Amerikudvöl
sinni, þar sem Benedikt Grön-.
dal var i sumarfrli, hafi hann
verið I stöðugu sambandi við
kollega sinn Knut Frydenlund I
Osló, og fylgst þannig meö
gangi mála varðandi Jan
Mayen. Menn voru ekki allt of
trúaðir á aö loönan gengi á
miðin viö Jan Mayen vegna
sjávarkulda, en þegar þær
fréttirbár.ustfrá Noregiað þeir
væru byrjaðir að veiða loðnu
þar norðurfrá, var greinilegt aö
ekki var til setunnar boöið. Þeir
sömu sem sögðu aö loönan
myndi ekki ganga þarna norður
I ár, hafa svo heyrst muldra
þessadagana: „Já, hún hefur
llklega veriö þarna alltaf, og
sem betur fer hefur enginn vitað
af henni”. Já sem betur fer
hefur enginn vitaö af henni
þarna á alþjóölegu hafsvæði,
þvl þá hefðu austantjaldsþjóð-
irnar ekki verið seinar á sér að
senda þangað mikla flota, sem
slfellt er verið að þrengja að.
Þessa þróun mála hafa Norð-
menn llklega séð fyrir, og trú-
lega sumir íslendingar llka.
Þeir hafa sem sé sett dæmið
þannig upp, að ef engin loðna
veiddist þarna I sumar, þá væri
best; að biöa eftir úrslitum
Hafréttarráðstefnunnar varö-
andi þessi mál. Sú bið myndi
allavega ekki skemma fyrir
hvað varðaöi hagsmuni Norð-
manna. Þeir vilja að sjálfsögðu
ekki viöurkenna að þeir geti
ekki samkvæmt texta þeim sem
liggur fyrir Hafréttarráöstefnu
Sameinuöu þjóðanna, fært í 200
mllur við Jan Mayen. Það væri
ekki slyngra samningamanna
að viðurkenna þaö. Eyjólfur
Konráð og Hans G. Andersen
hafa hinsvegar réttilega bent á,
að þarna beri sanngirnissjónar-
mið að ráða og hefur Eykon
bent á ákveðna grein I þeim
texta sem liggur fyrir, máli slnu
til stuönings. Með þvl að viöur-
kenna útfærslu Norömanna við
Jan Mayen værum við því að
semja stórlega af okkur. Hins
vegar er greinilegt að viö
veröum að semja við Norðmenn
I þessu máli, eða ættum viö
kannski aö snúa dæminu við,
Norðmenn verða að semja við
okkur, en það má með engu
móti vera samningur sem felur I
sér rétt Norömanna til yfirráða
á hafsvæöinu.
Ekkert „grátt svæði"
Þá mega þessir samningar
ekki á nokkurn hátt skeröa rétt
Islendinga innan 200 milnanna,
og þá á ég við að ekkert verði
gefiö eftir varðandi hið svo-
kallaða „gráa svæði”.
Skrýtnar útskýringar
embættismanna I dómsmála-
ráðuneytinu á dögunum eiga
áreiðanlega eftir að koma okkur
I koll. Menn skulu gera sér grein
fyrir að hvert einasta orö, sem
er á prenti um þessi mál, er þýtt
I norska sendiráðinu viö Fjólu-
götu og sent með hraði til utan-
rlkisráöuneytisins I Osló. Ef
Ólafur Jóhannesson heföi veriö
dómsmálaráðherra, hefði ekki
þýtt fyrir embættismennina I
ráðuneytinu að leggja þessa
túlkun á borðið hjá dómsmála-
ráðherra, en vegna þess að ráð-
herrann er verkfræöingur,
verður hann að reiða slg á
embættismennina I þessum
málum.
Benedikt vill semja
Þaö er vitaö mál, að Benedikt
vill semja við Norðmenn I þessu
máli og Kjartan er á hans bandi
I þvi. Skýringin á hinum langa
rikisstjórnarfundi á þriðju-
daginn er llklega sú, aö Krat-
arnir hafa verið búnir að lofa
skoðanabræðrum slnuml
Noregi, að þeir skyldu sjá um
þetta mál, en pólitiskir fim-
ieikar innan Alþýðubandalags-
ins hafa tafið það....
Þótt Sovétmenn séu farnir að
stunda loðnuveiðar þá er ekki
þar með sagt að þeir færu til
loönuveiöa við Jan Mayen. Þeir
hafa sina loönu I Barentshafi, á
mun nærtækari miðum. Hins-
vegar er ekkert hægt að fullyrða
i þessum efnum, og þeir gætu
svo sem einn góðan veöurdag
VIÐ VERÐUIH AÐ SEMJA
- EN EKKI ÞÓ AF OKKUR
hákarl
BVS.