Helgarpósturinn - 24.07.1981, Blaðsíða 9

9
helgarpásturinn Föstudagur 10. júlí 1981
VETTVANGUR
lega viðskiptahætti við altaris-
hornið. Hurfu frá kenningum um
að verður væri verkamaðurinn
launanna en hófu á loft gunnfána
gróðahyggju og gramsfilósófiu
hernumins lands. Væntanlega er
honum ljóst hvernig þvi ævintýri
lauk?
Mér til mikillar furðu rangfærir
Vilmundur orð min öll. Gerir mér
upp skoðanir er ég hefi hvergi lát-
ið i ijós, hvorki i ræðu né riti.
Hvaðan kemur honum vald til
þess að brigsla mér um aftur-
haldssemi og ihald? Þótt ég geri
kröfu til þess að haldið sé fast við
upprunaleg áform um að Alþýðu-
festu er birtist þrátt fyrir kröpp
kjör.
Ég skirskota til lesenda um
réttsýni og dómgreind þeirra og
varpa jafnframt fram þeirri
spurningu hvort eigi bera að gera
meiri kröfur til fyrrum dóms-
málaráðherra að hann styðji mál
sitt frekari rökum og fyllri en
þeim er hann setur fram i ung-
æðislegri grein sinni og öfga-
kenndri. Það er þokkaleg innsýn
eða hitt þó heldur er hann veitir i
hugskot þess manns er fór með
æðstu völd dómsmála um miss-
eris skeið og verður ber að þvi að
sakfella mótstöðumann með get-
TVÖFALDUR ASNI EÐA
ÖRVARNAR ÞRJÁR
Vilmundur Gylfason, góðkunn-
ingi og fyrrum.ágætur samstarfs-
maður i Útvarpi heiðrar mig með
ávarpsorðum i Helgarpóstinum
hinn 12. júli s.l. Vegna fjarveru
erlendis hefir mér orðið stirt um
stef...
Ég þykist sjá að það bögglist
fyrir brjósti sagnfræðingsins að
nema þá einföldu alþýðuspeki og
vinnumannsvisku er varðar
dagsverkagjafir stritandi alþýðu
og væntir þess að fórnum frum-
herja sé varið þann veg er þeir
höfðu fyrirhugað aö reisa menn-
ingarmiðstöð islenskrar alþýðu,
en ekki leigukassa og sællifisset-
ur.
Vilmundi er tiörætt uin, nýjan
llfsstll”. Sem fyrrverandi kirkju-
málaráðherra ætti honum að vera
kunnugt aö ungir áhugamenn i
lærða skólanum I Jerúsalem töldu
sig einnig boöa nýjan lifsstil þá er
þeir breyttu musteri feðra sinna i
raunvaxtabúð og boöuðu nýtisku-
húsið verði ..heimili heimilanna”,
svo sem fallinn foringi, Jón Bald-
vinsson, boðaði i vigsluræðu Al-
þýðuhússins.
Þótt leitað sé með logandi ljósi i
grein minni finnst hvergi staf
krókur er vegsamar fátækt-
ina. Hinsvegar lét ég i ljós að-
dáun á þeirri fórnarlund fá-
tækrar alþýðu að safnast sam-
an viö gatnamót Hverfisgötu og
Ingólfsstrætis i þvi skyni að reisa
þar menningarmusteri óbornum
kynslóðum til halds og trausts i
sókn til bættra lifskjara. Alþýða
kreppuáranna bar „höfuð hátt i
heiöursfátækt þrátt fyrir allt”, og
miðar dagsverkagjafir sinar og
fórnfúst starf við þau sannindi er
Steingrimur Thorsteinsson rektor
lærða skólans i Reykjavik birti i
þýðingu sinni á ljóði Burns:
„Maðurinn gullið, þrátt fyrir
allt.” Ekki var það iofsöngur til
fátæktarinnar, heldur látin I ljós
viröing á mannkostum þeim og>
sökum einum. Minnisstæður
verður ráðherradómur sagnfræð-
ingsins og afreksverk hans i þvi
hefðarsæti. Fjölmæli hans og
brigslyrði til allra átta, vandlæt-
ing og refsivöndur. Mafiu og und-
irheimahjal. Hvernig fór um öll
áformhansaðleiða á höggstokk
helft þjóðar og moka flórinn sem
væri hann sjálfur Herakies?
Kunnugir segja að þá er hann
hófst handa að hneppa i fjötra
„sekastan allra seka” hafi hann
sent hraðboða með morgun-
stjörnu og járn að hlaupa upp fá-
tækan austfirskan lýriker og færa
i dýflissu fyrir vondan prósa um
hundraðshöfðingja og raunvaxta-
mann.
Sagnfræðingnum Vilmundi
Gylfasyni verður tiðrætt um nýj-
an lífsstil alþýðu i vaxandi vel-
gengni launastétta. Hann tilfærir
starfsmenn álversins i Straums-
vik sení dæmi um velframgengna
launamenn. Hyggst Vilmundur
Ungir jafnaðarmenn fagna 1. mai um þær mundir sem Alþýðuhúsið er vigt. VIII Vilmundur kanna af-
stöðu þeirra til „lifsstilsins” er hann boðar I grein sinni?
Þrjár örvar. merki jal'naðarmanna.
Tvölaldur asni —
koma á jafnaðarstefnu á Islandi
með þvi að efna til kappdrykkju
súrálsmanna við Rolf Johansen?
Ber að skilja þaö svo að þá er
þeim tekst að drekka Rolf Johan-
sen undir borðið i umboðs-
drykkjum hans, Valpolicella,
Heineken og Hulstakamp þá sé
langþráðu takmarki náð og hug-
sjón jafnaðarstefnu Ungtyrkja
Alþýðuflokksins um „rósir og
vin” rætist með þeim hætti?
Ferill Alþýðuflokksins er vor-
kunnarverður. Flokkurinn virðist
stefna að þvi að verða „glerbrot á
mannfélagsins haug” likt og
Gestur Pálsson lýsti i ljóði sinu
Betlikerlingin. Auga hans hvarfl-
ar „stefnulaust og sljótt og stað-
næmist við ekkert”. Og þó: 1 staö
þess að Alþýðuhúsið verði
„heimili heimilanna” eins og Jón
Baldvinsson hafði fyrirhugað, er
þar nú „bar við bar" og þegar
menn hafa setið vild sina við einn
barinn biður þeirra enn einn i
kjallaranum,eins og segir i kynn-
ingarriti um hinn nýja veitinga-
stað. Ungtyrkir Alþýðuflokksins
ættu að velja sér kjörorð við hæfi
hins nýja lifsstils Vilmundar og
félaga:
Ilittumst undir barborðinu.
konar breytingu fyrir framan
Stjórnarráðshúsið mörgum til
mikillar hrellingar. Þá varð til
þessi hlægilega krossgata sem er
höll eins og maður standi á skips-
fjöl útá rúmsjó, og margur sem
ekki kann aö stiga ölduna hefur
misstigið sig þar, veit ég til. En
það sem verra er, Stjórnarráðs-
húsið er i rauninni svo litið aðbara
þrir ráðherrabilar sem standa
fyrir framan þaö slaga meira en
hófi gegnir upp i stærð þess. Og
ekki bætir úr skák stóra þver-
húsið sem byggt var á móti þvi.
Ég held að þetta hafi verið verri
framkvæmdir en þó settar væru
I upphlut að ofan og
gaUabuxum að neðan
Fyrir nokkrum árum var
grindverkiö fyrir framan danska
sendiráðið á Hverfisgötu fært
aöeins nær húsinu og tekið svo-
litiö af garöinum. Þetta varð til
mikillar prýöi, bæöi tók maöur
betur eftir glæsilegu húsinu og
garðinum og gangstéttin fyrir
framán breikkaði, Skömmu
seinna var rokið i að gera sams-
tvöfaldar rúður i gluggana á
stjórnarráðshúsinu einsog er
verið aö tala um.
Og þegar nú á aö halda áfram
og fara að koma margumtöluðu
útitafli og þvi sem fylgir inni og
kringum þessa litlu brekku fyrir
framan Bernhöftshúsið þá er
manni nóg boðið. Ég held að eng-
um i Torfusamtökunum hafi
nokkurntima dottið i hug að það
ætti að vera eitthvert gagn að
þessari litlu brekku annað en að
láta hana standa þarna fyrir
framan húsin einsog hún var, og
kannski i hæsta lagi hlaða smá-
steinvegg að henni einsog hjá
Menntaskólanum. Svona litil
brekka stendur sjálf fyrir sinu;
verndaðar minjar frá fornri tið
sem af tilviljun hafa orðið þarna
eftir svona lengi og gefur okkur
tilefni til að hlúa að sér og varð-
veita sig i upprunalegri mynd al-
veg á sama hátt og fólk kostar
miklu til að gera upp gamlan
ættargrip, ekki af þvi hann sé svo
vandaður að efni eða smiði, held-
ur verður liann aldrei búinn til
aflur.
Timihans er liðinn og orðinn
saga. Það var eingöngu þess-
vegna sem Torfusamtökin vildu
gera við þessi hús. Þau fundust i
rusli einsog oft er sagt um gamla
gripi. Ég er alveg sammála Alf-
heiði Ingadóttur um að þessi
steypustétt og taflmenn og allt i
kring um það er fallegt og smekk-
legt, en bara ekki á þessum stað;
sá sem ekki sér það hefur ekki
smiðsauga, og vantar bæði list-
rænan smekk, skilning á sögu og
tilfinningu fyrir Reykjavik. Litla
brekkan og lágreist húsin eru ein
heild. Annars verður þetta eins
afkáralegt og stúlka i upphlut að
ofan og gallabuxum að neðan.
Það er nógu erfitt fyrir þá sem
aka bilum um Lækjargötu að
vara sig á strætisvögnunum á
þessu svæði og fólkinu sem er á
leið i þá og úr þeim þó ekki sé
farið að bæta við skákáhugafólki
á þessum bletti sem ekki er til tvi-
skiptanna. Og það er engin heilsu-
bót að þvi að anda að sér útblæstri
bilanna þarna á hraðbrautinni
Lækjargötu.
Einhver benti á að koma úti-
taflinu fyrir á Kjarvalsstöðum
sem er góð hugmynd og mundi
auka enn á fjölbreytni þess
staðar. Jón Gunnar Arnason er
einn af okkar bestu listamönnum
og á skilið að verkum hans verði
sómi sýndur; ég sé enn eftir
„auganu” hans af Melatorgi sem
skapaði svo gott jafnvægissam-
band á milli bygginganna þar.
Auður Sveinsdóttir

'